زندگی در دنیای متن

معرفی کتاب زندگی در دنیای متن اثر پل ریکور

گزیده‌ای از گفتگوهای پل ریکور به همراه بحث مهمی که او در سال 1982 با هانس گئورگ گادامر درباره اختلاف تاویل‌ها داشت. زندگی در دنیای متن کتابی است برای ورود به جهان فکری و فلسفی یکی از مهم‌ترین فیلسوفان معاصر و از بنیان‌گذاران هرمنوتیک مدرن.
پل ریکور چهره برجسته‌ای در فلسفه اروپای قاره‌ای به شمار می‌رود که در زمینه‌های متعددی نوشته و درس داده است: از فلسفه زبان و نظریه ادبی و پدیدارشناسی اراده گرفته تا اندیشه دینی و خداشناسی، فلسفه تاریخ و سیاست. شش گفتگو با ریکور و نیز بحث میان او و گادامر، که در کتاب زندگی در دنیای متن گردآوری و ترجمه شده‌اند، نقشه راهنمایی است برای آشنایی اولیه با نظریات و اندیشه‌های ریکور.  

درباره کتاب زندگی در دنیای متن بابک احمدی

آثار گوناگون ریکور نمونه‌هایی است از نگرش انتقادی-فلسفی معاصر و پیشرفتگی منطق مکالمه و بنیان تاویل. ریکور آثار متعددی در زمینه‌های مختلف نوشته و شناخت نظریات او نیازمند به دست آوردن یک تصویر و شِمای کلی از آثار و روند فکری او است. کتاب زندگی در دنیای متن با هدف به دست دادن همین تصویر منتشر شده چرا که ریکور در گفتگوهای این کتاب، کوتاه اما با روشنی و صداقت درباره کارهایش حرف زده است.
اگرچه جستارهای گردآمده در زندگی در دنیای متن تمام جنبه‌های مختلف کار فکری ریکور را دربرنمی‌گیرد، اما این کتاب درآمد و راهی است برای گام نهادن به دنیای یکی از مهم‌ترین و پرکارترین فیلسوفان دوران معاصر.
ریکور در کتاب زندگی در دنیای متن به بسیاری از نکته‌های اساسی اندیشه‌اش صرفا اشاره‌ای مختصر کرده اما با این‌حال همین اشاره‌های مختصر نکته‌ مهمی را در خطوط اصلی خود روش کرده و آن مفهوم «جهان متن» است و نسبت آن با روایت و تاویل که در نظریه ادبی ریکور از جایگاه والایی برخوردار است.
یکی دیگر از ویژگی‌های مهم زندگی در دنیای متن این است که ما با خواندن این کتاب کم‌حجم از زبان یکی از مهم‌ترین متفکران فلسفه هرمنوتیک با زبده‌ترین مباحث این اندیشه آشنا می‌شویم و به ویژه هسته اصلی بحث هرمنوتیک مدرن را که در تقابل با برداشت رمانتیک از تاویل شکل گرفته می‌شناسیم.
بابک احمدی در توضیحات ابتدایی کتاب زندگی در دنیای متن به این نکته هم اشاره کرده که شناخت مباحث هرمنوتیک مدرن و به گونه‌ای خاص هرمنوتیک ریکور به حاکمیت ایقان فلسفی پایان می‌دهد و افق تازه‌ای پیش روی خواننده می‌گشاید. 

خلاصه کتاب زندگی در دنیای متن

ریکور در یکی از گفتگوهای کتاب زندگی در دنیای متن با اشاره به اینکه شعر پهنه و گستره زبان را پاس می‌دارد به یکی از مخاطرات مهم دوران معاصر اشاره کرده و می‌گوید: «مهم‌ترین خطر در فرهنگ امروزی ما گونه‌ای تقلیل زبان است به ارتباط در نازل‌ترین سطح، یا تبدیل آن به ابزار نظارت ماهرانه بر چیزها و آدم‌ها. زبان که به ابزار تبدیل شود دیگر پیش نخواهد رفت. این ابزاری شدن زبان خطرناک‌ترین گرایش فرهنگ ماست. ما تنها یک الگوی زبانی می‌یابیم- زبان علم و تکنولوژی. امروز بخشی از فلسفه، فقط به این شکل از زبان می‌پردازد: یکی از مسئولیت‌های فلسفه زبان این خواهد بود، یا باید این باشد: محافظت از انواع کاربردهای زبان و اختلاف‌های میان این زبان‌های متنوع، که دامنه‌شان از زبان علمی تا زبان سیاسی و پراتیک، زبان هرروزه، و باید گفت تا زبان شاعرانه کشیده شده است.»

درباره پل ریکور نویسنده کتاب زندگی در دنیای متن

پل ریکور، فیلسوف، نظریه‌پرداز ادبی، نویسنده، مترجم، مدرس فلسفه و از شاخص‌ترین نظریه‌پردزان هرمنوتیک، در سال 1913 در شهر والنس در فرانسه متولد شد. ریکور در دانشگاه سوربن به تحصیل فلسفه پرداخت و از شاگردان گابریل مارسل بود. او هم به فلسفه گابریل مارسل علاقه‌ داشت و هم به هستی‌شناسی کارل یاسپرس. ریکور در دوران جنگ توسط آلمانی‌ها به زندان افتاد و در زندان کتابی از هوسرل با عنوان «ایده‌های راهگشا برای گونه‌ای از پدیدارشناسی» را ترجمه کرد و تحت‌تاثیر اندیشه هوسرل قرار گرفت. او در سال‌های 1949 تا 1957 در دانشگاه استراسبورگ و سپس تا 1966 در دانشگاه سوربن تدریس کرد و از سال 1966 در نانتر درس داد اما سه سال پس از آن در اعتراض به دخالت‌های پلیس در دانشگاه از تدریس استعفا داد. از میانه دهه هفتاد در دانشگاه شیکاگو نیز به تدریس مشغول شد. ریکور پایه‌گذار مرکز پژوهش‌های پدیدارشناسی و هرمنوتیک در پاریس بود و ریاست انجمن بین‌المللی فرانسه را نیز بر عهده داشت و سرانجام در سال 2005 درگذشت. از ریکور آثاری همچون «تاریخ و هرمنوتیک»، «زمان و حکایت»، «طبیعت و قاعده» و «درباره ترجمه» به فارسی ترجمه شده است. 

کتاب زندگی در دنیای متن برای چه کسانی مناسب است؟

در کتاب زندگی در دنیای متن با چکیده‌ای از نظریات پل ریکور درباره وجوه مختلف نظریه و اندیشه‌اش از زبان خود او آشنا می‌شویم. از آنجا که این کتاب گزیده‌ای از گفتگوهای او است در نتیجه مباحث به زبانی ساده‌تر بیان شده‌اند و خوانندگانی که آشنایی کمتری با مباحث هرمنوتیک و اندیشه ریکور دارند می‌توانند از این کتاب استفاده درخوری کنند. در این گفتگوها درباره موضوعات متعددی، از شعر و زبان و جهان اسطوره‌ها گرفته تا فلسفه و پدیدارشناسی و هرمنوتیک صحبت شده است بنابراین خوانندگانی که به فلسفه، نظریه ادبی، زبان‌شناسی و هرمنوتیک علاقه‌مندند مخاطبان این کتاب به شمار می‌روند.