کار روشنفکری

معرفي کتاب کار روشنفکري اثر بابک احمدي

رساله‌اي که با به کار گرفتن تحليل گفتمان تعريفي از کار روشنفکري به دست داده است. بابک احمدي در کتاب کار روشنفکري نشان داده که چرا اغلب تعاريف موجود از روشنفکر غيردقيق و مبهم است و پس از آن تلاش کرده با برجسته کردن ويژگي‌هاي کار روشنفکري به سمت ارايه تعريفي دقيق‌تر از اين اصطلاح گام بردارد.
يکي از نکات کليدي و مرکزي اين کتاب اين است که کار روشنفکري به عنوان کرداري نقادانه در نظر گرفته شده است.
کار روشنفکري پاسخي است به اين پرسش‌ها که: آيا مي‌توان ملاکي يافت که بر اساس آن به تعريفي دقيق از کار روشنفکري دست يافت؟ کار فکري افراد کجا به کار روشنفکري تبديل مي‌شود؟

درباره کتاب کار روشنفکري بابک احمدي

در بسياري از گفت‌وگوهاي روزانه، سخنراني‌ها، کتاب‌ها، نشريات و...، از اصطلاح روشنفکر استفاده مي‌شود اما مي‌توان گفت که اين واژه هربار در توصيف گروهي متفاوت از افراد به کار گرفته مي‌شود. در جايي به افراد تحصيل‌کرده روشنفکر گفته مي‌شود و در جايي ديگر روشنفکر خطاب به چهره‌هاي پيشروي جامعه به کار مي‌رود و مي‌توان به نمونه‌هاي متعدد ديگري از کاربرد اين اصطلاح هم اشاره کرد. بابک احمدي با نابسنده دانستن تعريف‌هاي ذات‌باورانه از روشنفکر و کار روشنفکري مي‌گويد اين تعاريف نه تنها راهگشا نيستند بلکه مي‌توانند در مواردي به بدفهمي هم دامن بزنند.
نويسنده رساله کار روشنفکري معتقد است که اصطلاح روشنفکر مبهم و مساله‌ساز است و در خيلي از موارد به شکلي مجازي و استعاري به کار مي‌رود و دقيق نيست. پيش از تعريف روشنفکر بايد گستره و حدود کار روشنفکري به عنوان کردار فکري خاص و مشخص افراد دانسته و به گونه‌اي نظري تبيين شده باشد. 
بر اين اساس فصل اول کتاب کار روشنفکري با عنوان «نابسندگي تعريف‌هاي ذات‌باورانه از روشنفکر و بن‌بست رويکردهاي عيني‌گرا»، به توضيح اين موضوع پرداخته که مباحث استوار بر تعريف‌هاي ذات‌باورانه از روشنفکر، و نظريه‌ها و بحث‌هايي که بر پايه درکي عيني‌گرايانه از روشن‌فکري پديد آمده‌اند، کارآمد نيستند و منش نقادانه و نفي‌کننده دارد. نويسنده در اين فصل برخي از مهم‌ترين مباحث، تعريف‌ها و نظريه‌هايي را که در سده گذشته درباره روشنفکري مطرح شده‌اند توضيح داده است.
او کوشيده نشان دهد که هرچند فعاليت‌هاي پژوهشگراني که به ياري روش‌هاي رايج در تاريخ عقايد به تحقيق پرداخته‌اند از جنبه‌هايي مفيد بوده، اما آنان به مساله مرکزي و اصلي توجه نکرده‌اند و از آن‌جا که نتوانسته‌اند اين نکته را روشن کنند که کجا و چگونه کار روشنکري آغاز مي‌شود، براي مسائلي هم که در جريان کارشان پيش آمده پاسخ‌هاي دقيق، روشن و بامعنايي فراهم نياورده‌اند. برخي از اين مسايل را مي‌توان در قالب اين پرسش‌ها بيان کرد: آيا روشنفکري کرداري فردي است يا جمعي؟ آيا پديداري است متعلق به زمانه‌اي معين يا به هرگونه فعاليت نظام‌مند نظري يا فرهنگي در دروه‌هاي تاريخي مختلف مربوط مي‌شود؟ اگر تاريخي باشد، آيا خاص است، يا بنيادي يکه دارد که به شکل‌هاي گوناگون ظاهر مي‌شود؟ آيا مي‌توان با اطمينان گفت که روشنفکران يک لايه تعريف شده اجتماعي هستند؟ آيا مي‌توان از تاريخ روشنفکري ياد کرد؟
بابک احمدي در رساله کار روشنفکري به واسطه تحليل گفتمان و به طور خاص بحث ميشل فوکو درباره گفتمان، پاسخي براي اين پرسش که کجا کار فکري افراد به کار روشنفکري تبديل مي‌شود يافته و آن را در فصل دوم اين کتاب شرح داده است. 
مباحث فصل دوم کتاب کار روشنفکري با عنوان «به سوي تعريفي تازه از کار روشنفکري بر اساس تحليل گفتمان»، بر پايه تعريفي غيرذات‌باورانه، موقتي و محدود از کار روشنفکري منش اثباتي دارد. 

خلاصه کتاب کار روشنفکري بابک احمدي نشر مرکز

در تعريفي که بابک احمدي از کار روشنفکري در اين کتاب ارايه داده مي‌توان سه نکته را برجسته کرد: «1) کار روشنفکري در بنيان خود کرداري گفتماني و انتقادي است. نمي‌توان در محدوده گفتماني خاص نوآوري کرد، اما محدوديت‌هاي گفتماني و قاعده‌هاي پيشين و سنتي را روشن نکرد. 2) کار روشنفکري همواره در نمايش رابطه موقعيت و کردار گفتماني با توزيع قدرت يا به صورت انتقاد صريح شکل مي‌گيرد، يا زمينه انتقاد را براي ديگران فراهم مي‌آورد... 3) بدون کردار و انديشه انتقادي رابطه بين گفتمان‌ها دگرگون نخواهد شد و فضايي براي شکل‌د‌هي تازه گفتماني که در چارچوب آن‌ها نتايج نوآوري‌ها سنجيده شوند، به وجود نخواهد آمد.»

درباره بابک احمدي نويسنده کتاب کار روشنفکري 

بابک احمدي، نويسنده، مترجم، منتقد و پژوهشگر ادبي و هنري، در سال 1327 در تهران متولد شده است. او پس از تحصيلات متوسطه وارد دانشگاه تهران شد و در سال ???? مدرک کارشناسي علوم سياسي را از اين دانشگاه دريافت کرد و سپس براي ادامه تحصيل به پنسيلوانياي امريکا رفت و در مقطع کارشناسي ارشد فلسفه از دانشگاه پنسيلوانيا فارغ‌التحصيل شد. پس از اين و تا پيش از وقوع انقلاب در لندن و پاريس زندگي کرد. احمدي کتاب‌هاي متعددي در زمينه نقد و نظريه ادبي و هنري و فلسفه منتشر کرده و اغلب آثارش با استقبال خوانندگان روبرو شده و به چاپ‌هاي متعدد رسيده‌اند. او در ابتدا به عنوان منتقد با مجله «فيلم» همکاري مي‌کرد و پس از آن به شکل جدي‌تري به تاليف و ترجمه در حوزه‌هاي ادبيات و هنرها و فلسفه پرداخت. «مدرنيته و انديشه انتقادي»، «حقيقت و زيبايي»، «هايدگر و پرسش بنيادين» و «رساله تاريخ» عناوين برخي از تاليفات احمدي است. «نشانه‌اي براي رهايي» و «زندگي در دنياي متن» نيز از جمله ترجمه‌هاي او است.

کتاب کار روشنفکري براي چه کساني مناسب است؟

دانشجويان، پژوهشگران و علاقه‌مندان به مباحث علوم سياسي را مي‌توان مخاطب اصلي کتاب کار روشنفکري دانست. در اين کتاب البته مباحث فلسفي به خصوص در مورد مدرنيته و انديشه انتقادي هم مطرح شده و از اين حيث علاقه‌مندان به فلسفه را هم مي‌توان مخاطبان اين اثر به شمار آورد.