کتاب «مرگ» نوشت? جفري اِسکار
پژوهشي فلسفي درباب مرگ. جفري اِسکار در کتاب «مرگ» تلاش ميکند که به بعضي پرسشهاي مهم و بنيادين دربار? مرگ پاسخ دهد يا اگر پاسخي قطعي براي آنها نيافت، دستکم باب تأمل دربارهشان را بگشايد.
کتاب «مرگ» کتابي است که در آن از منظر فلسف? اخلاق به موضوع مرگ و جوانب گوناگون آن و پرسشهاي بغرنجي که در کلنجار با مرگ و معناي آن به ذهن انسان متبادر ميشود پرداخته شده است.
کتاب «مرگ» کتابي است دربار? يکي از بنيادينترين و کهنترين و اضطرابآفرين دغدغههاي بشر از ديرباز تا امروز. جفري اسکار در اين کتاب به زباني ساده و شيرين و غيرتخصصي به بحث فلسفي و علمي دربار? مرگ ميپردازد و در تبيين سخنان خود در اين باره و بررسي و واکاوي جوانب گوناگون مرگ به انواع متون فلسفي و ادبي گريز ميزند و نيز وارد عرص? علوم تجربي ميشود.
متن اصلي کتاب «مرگ» اولين بار در سال 2006 منتشر شده است.
مروري بر کتاب «مرگ»
جفري اسکار در فصل آغازين کتاب «مرگ» اين ديدگاه اپيکور دربار? مرگ را که انديشيدن به مرگ و دل با آن مشغول داشتن بيهوده است چون مرگ چيزي است که تا زنده هستيم برايمان وجود ندارد و وقتي هم که مُرديم باز برايمان وجود ندارد چون نيستيم که وجودش را درک کنيم، معقول ميداند اما معتقد است که انديشيدن به مرگ بهدليل ديگري بيهوده نيست. دليل اسکار براي بيهوده نبودن انديشيدن به مرگ اين است که انديشيدن به مرگ، شکلي از انديشيدن به زندگي است.
وقتي به مرگ ميانديشيم پرسشهاي مختلف فراواني دربار? ماهيت و چندوچون آن به خاطرمان خطور ميکند؛ پرسشهايي دربار? هراس از مرگ، حيات پس از مرگ، زندگي و احوال نزديکانمان بعد از مرگ ما، پوچي يا معناداريِ مرگ و بيشمار پرسش ديگر. در کتاب «مرگ» بعضي از اين پرسشها مورد کندوکاو قرار گرفتهاند.
جفري اسکار در کتاب «مرگ» از منظر يک فيلسوف اخلاق از موضوعاتي چون ماهيت مرگ و مواجهه با آن سخن ميگويد و مرگ را از جوانب گوناگون مورد تأمل قرار ميدهد. او در اين کتاب، در بحث از مرگ، به متون کهن نقب ميزند و به فلسفه و آراي فيلسوفان، از جمله فيلسوفان اگزيستانسياليست، و نيز به متون ادبي ارجاع ميدهد و رد مرگ را در انواع متون و انديشهها ميزند و همچنين از منظر علوم تجربي به بررسي مرگ و معنا و ماهيت آن ميپردازد تا درکي هرچه روشنتر از موضوع مبهم و غريب و رازآلود مرگ به دست دهد.
در کتاب «مرگ» دربار? استفادههاي علمي و پژوهشي از اجساد مردگان نيز بحث شده است.
کتاب «مرگ» از هفت فصل تشکيل شده است.
فصلهاي هفتگان? کتاب «مرگ» عبارتند از: «ماهيت مرگ»، «منظرهاي وجودي»، «زندگي دراز، زندگي کوتاه»، «مواجهه با مرگ»، «شر مرگ»، «منافع مردگان» و «چگونگي رفتار در قبال مردگان».
در بخشي از کتاب «مرگ» ميخوانيد: «شايد به نظرتان برسد مرگ موضوعي است که تأمل فلسفي دربار? آن شکلي نسبتاً بيمارگون دارد. اصلاً چرا کسي که زنده است خود را دلمشغول حالتي کند که بنا به تعريف شامل حال او نميشود؟ مرگ – دروگرِ داسبهدست، که در کتاب مقدس با تعبير پادشاه وحشت از آن ياد شده – براي هيچيک از خوانندگان اين سطرها فرا نرسيده است. اپيکور، فيلسوف يوناني، انديشهاي بسيار مشهور در اين باب دارد که به ما يادآور ميشود "تا زماني که هستيم، مرگ با ما نيست؛ اما وقتي که مرگ آمد، آنگاه ديگر ما نيستيم". اپيکور از اينجا نتيجه ميگيرد که مرگ نه براي زندهها ماي? دغدغه و نگراني است، و نه براي مردهها، "چون براي دست? اول مرگ وجود ندارد، و دست? دوم خود وجود ندارند".
با اين همه، رسيدن به حالتِ بياعتناييِ کامل به اين واقعيت که همه سرانجام ميميريم بسيار دشوار است، و اين چيزي است که بسياري از فيلسوفان، چه با رغبت چه از سرِ بيميلي، به آن اذعان کردهاند. اين فکر که عزيزانمان، پيش يا پس از ما، در نهايت خواهند مُرد خواهناخواه دردناک است. کنار آمدن با اين آگاهي هم دشوار است که خودمان نيز روزي سرانجام از رنج اين زندگي فاني رها ميشويم. مرگ قدر مسلم نقط? پايانِ هم? آن کوششها و برنامهها و رابطهها و دلبستگيهايي است که به زندگيام معنا و تمايز ميبخشند. ممکن نيست پايان هم? اين چيزهايي که به آنها اهميت ميدهم براي من (يا براي کساني که زندگيام با زندگي آنها در هم تنيده است) رويداد بياهميتي باشد.»
دربار? جفري اِسکار، نويسند? کتاب «مرگ»
جفري اِسکار (Geoffrey Scarre)، متولد 1950، استاد دانشگاه و فيلسوف اخلاق است. تحقيقات او متمرکز بر موضوعاتي است که در حيط? اخلاق کاربردي و فلسف? اخلاق قرار دارند؛ موضوعاتي چون بخشش، شجاعت، فايدهگرايي، اخلاق باستانشناسي، هولوکاست، شَر و مرگ.
از جمله آثار جفري اسکار ميتوان به کتاب «در باب شجاعت» اشاره کرد.
دربار? ترجم? فارسي کتاب «مرگ»
کتاب «مرگ» با ترجم? شيرين احمدي در نشر نو منتشر شده است.
شيرين احمدي، متولد 1360، مترجم ايراني است. از ترجمههاي او ميتوان به کتابهاي «نخالههاي شعبدهباز» و «پيش از آنکه مال شما باشيم» اشاره کرد.
