استاد

کتاب «استاد» اثر ياسوناري کاواباتا
تصويرِ گذار از سنت به مدرنيته از خلال گزارش ظريفِ يک بازيِ کهن ميان يک بازيکن پير و کهنه‌کار و يک بازيکن جوان. کتاب «استاد»، با عنوان اصلي ?? و عنوان انگليسي The Master of Go، يک گزارش مستند از بازيِ «گو»، يک بازيِ سنتي ژاپني، ميان يک استاد قديمي اين بازي و يک جوان است.
ياسوناري کاواباتا در کتاب «استاد» يک رويداد واقعي را با جزئياني داستاني روايت کرده و اثري پديد آورده که گرچه ناداستان است و رمان نيست اما با رمان پهلو مي‌زند.
کتاب «استاد» کتابي است که در آن عرص? بازيِ «گو» به عرص? مواجه? دو نسل و دو دوران بدل شده است و به تصويري از سپري شدن يک دوره و برآمدن عصري تازه.
کاواباتا کتاب «استاد» را اولين بار به‌صورت سريالي در مجله‌ منتشر کرد و سپس آن را به‌صورت کتاب به چاپ رساند. او خود از کتاب «استاد» به‌عنوان بهترين اثرش نام برده است.

مروري بر کتاب «استاد»
بازي «گو»، که موضوع اصلي کتاب «استاد» است، بازي‌اي است تشکيل‌شده از يک صفحه و مُهره‌هاي سياه و سفيدي که بايد يکديگر را محاصره کنند. کاواباتا در کتاب «استاد» از اين بازي سنتي ژاپني‌ها، که از چين وارد ژاپن شده است، جهاني با جزئيات ظريف و مينياتوري ساخته است؛ جهاني که سنگ‌هاي سياه و سفيد در آن نقشي تعيين‌کننده دارند و به‌موازات جابه‌جايي اين سنگ‌ها روي صفح? بازي، داستان آدم‌هاي بازي، داستان دو حريف و خانواده‌ها و اطرافيانشان، روايت مي‌شود و کشمکش‌هاي دو حريف با يکديگر و با خودشان با ظرافت به نمايش درمي‌آيد.
استاد در کتاب «استاد» يک بازيکن سالخورد? «گو» است که آخرين بازي‌اش را انجام مي‌دهد. در مقابل او بازيکني جوان نشسته که شيو? بازي‌اش و نگاهش به بازي با شيوه و نگاه استاد متفاوت است. استاد به وجه هنري بازي مي‌نگرد و حريف جوانش به وجه رقابتي آن. اين حريف جوان به‌شيوه‌اي عقلاني و حساب‌شده بازي مي‌کند تا بازي را ببرد و دست‌آخر هم مي‌برَد و بُرد او استعاره‌اي مي‌شود از عوض‌شدن يک دوره و تغيير جامع? سنتي ژاپن و ورود اين کشور به عصري مدرن.
کاواباتا همان اولِ کتاب «استاد» آخرِ قصه را مي‌گويد و خبر مي‌دهد که استاد بازي را به حريف جوانش باخته است. او اين‌گونه تعليق مربوط به نتيج? بازي را از بين مي‌برد تا به‌واسط? عاملي ديگر، يعني آنچه حين بازي رخ مي‌دهد و ترسيم ريزبينان? تلاطمات و احوال دروني و وضعيت بيروني آدم‌هاي بازي و تعاملشان با يکديگر و ديگران و جريان طولاني بازي، خواننده را با روايت خود همراه کند.
کاواباتا در کتاب «استاد» قدرت مشاهد? يک گزارشگر کاربلد و چيره‌دست را با مهارت‌هاي قصه‌گوييِ يک قصه‌نويس ماهر مي‌آميزد تا گزارش يک بازي واقعي را که طي رَوَندي طولاني انجام شده است به يک قص? انساني دربار? آدم‌هايي که در ميدان بازي روبه‌روي هم قرار گرفته‌اند بدل کند.

دربار? ياسوناري کاواباتا، نويسند? کتاب «استاد»
ياسوناري کاواباتا (?? ??)، متولد 1899 و درگذشته به سال 1972، داستان‌نويس ژاپني بود. کاواباتا از نويسندگان بزرگ و تأثيرگذار ادبيات داستاني ژاپن و اولين نويسند?‌ ژاپني برند? جايز? نوبل ادبيات است. او در سال 1968 اين جايزه را گرفت.
کاواباتا در کودکي، فقدان و مرگ عزيزانش را تجربه کرد و تلخي اين تجربه با او ماند و به آثارش نيز رسوخ کرد. هنوز نُه سال هم نداشت که مادر و پدر و مادربزرگ و تنها خواهرش درگذشتند. بعدها در آثارش مرگ و تنهايي به درونمايه‌اي تکرارشونده بدل شد. کاواباتا در دانشگاه امپراتوري توکيو ادبيات خواند. يک سال بعد از فارغ‌التحصيلي‌اش از اين دانشگاه، اولين رمانش به نام «رقصنده‌ي ايزو» را منتشر کرد و با اين رمان خوش درخشيد و توجه منتقدان را به خود جلب کرد. در همان سالي که «رقصنده‌ي ايزو» به چاپ رسيد، کاواباتا و چند نويسند? جوان ديگر نشريه‌اي ادبي به نام «بونگه‌ئي جيدائي» (ادبيات معاصر) را منتشر کردند و طلايه‌دار جرياني تازه در ادبيات ژاپن شدند.
کاواباتا يکي از مؤسسان جايز? ريونوسوکه آکوتاگاوا بود که معتبرترين و مهم‌ترين جايز? ادبي ژاپن است. او همچنين رئيس انجمن قلم ژاپن بود و از نويسندگان جوان و با استعداد حمايت مي‌کرد. از جمله نويسندگاني که کاواباتا حامي‌شان بود مي‌توان به يوکيو ميشيما اشاره کرد.
کاواباتا در سال 1972، درحالي‌که بيماري‌اي سخت او را از پا درآورده بود، با گاز به زندگي خود پايان داد. او در سخنراني‌اش هنگام دريافت جايزه نوبل گفته بود: «هر چه هم انسان از جهان بيگانه شده باشد، خودکُشي راه‌حل نيست. هر اندازه انساني که دست به خودکُشي زده باشد، درخور ستايش باشد، بسيار دورتر از قديسان جاي دارد.»
از ديگر آثار ياسوناري کاواباتا مي‌توان به «آواي کوهستان»، «خانه خوبرويان خفته»، «کيوتو (پايتخت قديم)» و «قلمرو رؤيايي سپيد» اشاره کرد.

دربار? ترجم? فارسي کتاب «استاد»
کتاب «استاد» با ترجم? ماني پارسا در نشر نو منتشر شده است. اساس اين ترجمه، متن انگليسي کتاب بوده است. در ابتداي ترجم? فارسي کتاب «استاد» يادداشت مترجم انگليسي کتاب، ادوارد سايدن‌ستيکر، و مقاله‌اي به‌عنوان مقدمه، به‌قلم لايزا دالبيِ انسان‌شناس، آمده است.
ماني پارسا، متولد 1353، نويسنده، شاعر و مترجم ايراني است. از آثار تأليفي او مي‌توان به رمان «لکّه»، دفتر شعر «نام‌گريز و شعرهاي ديگري» و کتاب «زمان را نوشتن: مجموعه مقالاتي در باب زمان و روايت در داستان» اشاره کرد.
از ماني پارسا در حوز? ترجمه، به‌جز ترجم? کتاب «استاد»، ترجم? کتاب ديگري نيز با عنوان «سرآغازها: زمين چگونه به ما هستي بخشيد» منتشر شده که ترجمه‌اش ماحصل همکاري ماني پارسا و سحر يوسفي است.