رمان «ماهيگير و پسرش» اثر زلفو ليوانِلي
رماني دربار? خانواده، عشق، والدين و فرزندان، داغديدگي و فقدان، همبستگي زنان، دوستي و همدلي، مهاجرت و طبيعت. زلفو ليوانِلي در رمان «ماهيگير و پسرش» از مسائل انسان خاورميانهاي در روزگار معاصر ميگويد و ضمن پرداختن به اين مسائل، از جمله بحران پناهندگان، به مسائل و بحرانهاي جهاني که مردم همهجاي جهان بهنحوي با آنها درگير هستند، نظير بحران محيط زيست، نيز ميپردازد و همچنين از مسائل بنياديني که انسانها هميشه و در هر زماني با آنها درگير بوده و هستند و خواهند بود سخن ميگويد.
رمان «ماهيگير و پسرش»، با عنوان اصلي Bal?kç? ve O?lu، يک رمان اجتماعي، شاعرانه و تراژيک دربار? عشق و همدلي و همبستگي و غم فقدان است؛ رماني که ادبيات را با تعهد انساني و اجتماعي ميآميزد و قصهاي را روايت ميکند که هم دلچسب و پرکشش است و هم ما را به تأمل در عمق بعضي مسائل تراژيک انساني در جهان امروز فراميخواند.
متن اصلي رمان «ماهيگير و پسرش» اولين بار در سال 2021 منتشر شده است.
مروري بر رمان «ماهيگير و پسرش»
زلفو ليوانلي در رمان «ماهيگير و پسرش» داستان زنوشوهري به نامهاي مصطفي و مسعوده را روايت ميکند که پسرشان، به نام دنيز (بهمعناي دريا)، در هفتسالگي در درياي اژه غرق شده است و آنها با اين داغ روزگار را به تلخي و اندوه ميگذرانند. مصطفي ماهيگير است. او بعد از فاجع? غرقشدن پسرش در سکوت فرورفته و با کسي، خصوصاً از اين فاجعه، حرف نميزند و درعوض هرشب وظيف? خود ميداند که حادث? منجر به مرگ فرزندش را، با تمام جزئيات، در ذهن مرور کند. مصطفي خود در لحظ? حادثه همراه فرزندش در دريا بوده اما نتوانسته او را نجات دهد و حال فکر ميکند اگر هرشب به اين حادثه و جزئياتش فکر نکند به فرزندش خيانت کرده است. او بعد از اين حادثه به مُردهاي متحرک تبديل شده و ديگر با همسرش هم، که هرشب تا صبح براي فرزند از دست رفتهاش گريه ميکند و مشت به سينه ميکوبد، حرف نميزند. اما در ادام? رمان «ماهيگير و پسرش» پاي واقعهاي وسط ميآيد که زندگي مسعوده و مصطفي را دگرگون ميکند و رنگي تازه به زندگي آنها ميبخشد.
ليوانلي در رمان «ماهيگير و پسرش» ماهيگيران درياي اژه و نيز پناهندگان و مهاجران را در مرکز داستان خود قرار ميدهد و از سرنوشت و زندگي و مسائل آنها مينويسد و از خلال نوشتن از آنها به مسائلي ديگر، از جمله مسائل زنان و بحران زيستمحيطي، نيز ميپردازد. او در اين رمان از مهاجرت و جدال مهاجران با زندگي و مرگ مينويسد و همچنين از شرکتهايي چون مزارع پرورش ماهي که با انگيزههايي سودجويانه به غارت و نابودي طبيعت کمر بستهاند و فجايعي بزرگ را رقم زدهاند.
رمان «ماهيگير و پسرش» رماني است دربار? پيوستگي زندگي هر فرد و هر خانواده به زندگي افراد و خانوادههاي ديگر و اينکه انسان موجودي اجتماعي است که زيست فردياش به زيست انسانهاي ديگر گره خورده است.
رمان «ماهيگير و پسرش» اما صرفاً بهخاطر محتواي اجتماعي و انسانياش حائز اهميت نيست. اين رمان بهلحاظ ادبي و قدرت روايتگري و صحنهپردازي و ريزبيني در تصوير فضا و محيط نيز حرفها براي گفتن دارد و ميتواند خواننده را بهراحتي با خود همراه کند و او را به ژرفاي مسائل انسانها و طبيعتِ شگرف درياي اژه و جزئيات زندگي ماهيگيران سواحل اين دريا و نوع پيوند آنها با دريا و طبيعت ببرد.
رمان «ماهيگير و پسرش» رماني شاعرانه در ستايش انسانيت و انسان و طبيعت است. اين رمان همچنين تصويري نقادانه از تفاوت طبقاتي و فاصل? ميان ثروتمندان شهرنشين و ماهيگيران تنگدست سواحل درياي اژه بهدست ميدهد و تفاوت تلخ ميان فقير و غني را به نمايش ميگذارد.
دربار? زلفو ليوانِلي، نويسند? رمان «ماهيگير و پسرش»
عمر زلفو ليوانِلي (?mer Zülfü Livaneli)، متولد 1946، موسيقيدان، فيلمنامهنويس، سياستمدار، داستاننويس و کارگردان اهل ترکيه است. ليوانلي از چهرههاي مطرح عرص? موسيقي است و براي آثار موسيقايياش جوايز متعدد ملي و بينالمللي گرفته و تعداد زيادي تصنيف و موسيقي متن فيلم ساخته است. او همچنين ساخت چند فيلم بلند سينمايي را در کارنام? کاري خود دارد و براي فيلمهايش برند? جوايزي هم شده است.
ليوانلي با هنرمندان و نويسندگان مشهوري چون اليا کازان، آرتور ميلر و ميکيس تئودوراکيس همکاري فرهنگي و هنري داشته است. او در عرص? سياست نيز حضوري فعال داشته است. ليوانلي يکبار نامزد شهرداري استانبول و يکبار هم بهعنوان نمايند? استانبول از حزب CHP انتخاب شد که البته نتوانست کانديداي رياست شود و استعفا کرد.
از آثار زلفو ليوانلي ميتوان به کتابهاي «بيقراري»، «يک گربه، يک مرد، يک مرگ»، «سفر با اليا کازان»، «ميان تخت و گور» و «خان? ليلا» اشاره کرد.
دربار? ترجم? فارسي رمان «ماهيگير و پسرش»
رمان «ماهيگير و پسرش» با ترجم? پئريکا گلياري و پدرام رمضاني در نشر ثالث منتشر شده است.
پئريکا گلياري، متولد 1363، و پدرام رمضاني، متولد 1361، مترجمان ايراني هستند. آنها، بهجز رمان «ماهيگير و پسرش»، چند کتاب ديگر را نيز با همکاري يکديگر به فارسي ترجمه کردهاند که از جمل? آنها ميتوان به کتابهاي «مردِ سوتزن» و «قصبه» اشاره کرد.
از رمان «ماهيگير و پسرش» ترجم? فارسي ديگري هم موجود است که مترجم آن پري اشتري و ناشرش انتشارات نگاه است.
