قهرمان در تاریخ و اسطوره

کتاب «قهرمان در تاریخ و اسطوره» نوشتۀ عباس مخبر
قهرمان اساطیری چه ویژگی‌ها و چه کارکردی دارد، خاستگاهش کجاست و چه فرقی هست میان قهرمان در تاریخ و قهرمان در اسطوره؟ کتاب «قهرمان در تاریخ و اسطوره: درسگفتارها» متن مکتوب و ویراسته و تکمیل شدۀ درسگفتارهای عباس مخبر دربارۀ این موضوع است.
مخبر در درسگفتارهایی که در کتاب «قهرمان در تاریخ و اسطوره» گردآوری و منتشر شده، به بررسی نظریه‌های گوناگون دربارۀ نقش و کارکرد قهرمان در تاریخ و اسطوره و توضیح تفاوت میان قهرمان تاریخی و اساطیری می‌پردازد و سیر تحول قهرمان در اسطوره و نظریه‌های مهم در این باره را مرور می‌کند تا ماهیت و کارکرد و خاستگاه قهرمان در اسطوره را شرح دهد و نشان دهد که قهرمان تاریخی با قهرمان اساطیری متفاوت است و این دو را نباید باهم یکی گرفت.
کتاب «قهرمان در تاریخ و اسطوره» حاوی مباحثی مهم و کلیدی دربارۀ مفهوم قهرمان است و این مفهوم را به زبانی ساده توضیح می‌دهد و از زوایای گوناگون به آن نور می‌تاباند.

مروری بر کتاب «قهرمان در تاریخ و اسطوره»
در درسگفتارهای کتاب «قهرمان در تاریخ و اسطوره» مفهوم قهرمان و نقش و کارکردی که در اسطوره برای قهرمان قائلند و نیز وجوه تمایز قهرمان اسطوره‌ای و قهرمان تاریخی، از منظر فلسفی و روان‌شناختی، مورد بررسی قرار گرفته است.
کتاب «قهرمان در تاریخ و اسطوره» رد قهرمان‌ها را در متون کهنِ حماسی و اساطیری دنبال می‌کند و نیز سیر تحول مفهوم قهرمان را در طول تاریخ مورد بررسی قرار می‌دهد.
نویسنده در کتاب «قهرمان در تاریخ و اسطوره»، در بحث از مفهوم قهرمان در اسطوره و ویژگی‌های قهرمان، از آرای متفکران مختلف، نظیر زیگموند فروید و کارل گوستاو یونگ، دربارۀ قهرمان در اسطوره سخن می‌گوید و به‌طور مفصل به بررسی سه الگویی می‌پردازد که اتو رانک، جوزف کمبل و لرد رگلان برای توضیح موضوع و کارکرد و نقش قهرمان در اسطوره وضع کرده‌اند.
در کتاب «قهرمان در تاریخ و اسطوره» همچنین فصلی به بررسی نظریۀ رنه ژیرار دربارۀ خشونت، تقدس و قربانی اختصاص داده شده است.
کتاب «قهرمان در تاریخ و اسطوره» از مقدمه و ده فصل تشکیل شده است.
فصل‌های ده‌گانۀ کتاب «قهرمان در تاریخ و اسطوره» عبارتند از: «قهرمان و قهرمانی‌گری: چشم‌انداز نظری»، «قهرمان در تاریخ»، «تبارشناسی قهرمان در اسطوره»، «فروید: قهرمان در چنگال عقده‌ی ادیپ»، «قهرمان در اسطوره: مدل اتو رانک»، «جیمز فریزر و خدای شهید شونده‌ی نباتی»، قهرمان در اسطوره: مدل لرد رگلان»، «رنه ژیرار: بلاگردان، خشونت، و امر قدسی»، «کارل یونگ: توازن خودآگاه و ناخودآگاه» و «قهرمان در اسطوره: مدل جوزف کمبل».
در بخشی از کتاب «قهرمان در تاریخ و اسطوره» می‌خوانید: «قهرمانی‌گری، واکنشی به ترسناکی فزاینده‌ی سیمای مرگ و نیاز به جاودانگی بود. اسطوره‌ی قهرمان، یک اسطوره‌ی خورشیدی و تقلیدی از کردار خورشید روی زمین بود. کار خورشید پیروزی بر نیروهای تاریکی در آسمان بود. هدف قهرمان تغییر جنبه‌هایی از نظام کهن و قمری الهه بود. در تقابل با اسطوره‌ی کهن الهه و پسر – معشوقش که به نمایش همواره تغییریابنده‌ی روابط می‌پردازد، قهرمان به تنهایی در مقابل نیروی مخالف می‌ایستد و پدر آسمانی نیز از او حمایت می‌کند. کانون تأکید از الهه به پسر و از کیهان به انسان حرکت می‌کند.»
کتاب «قهرمان در تاریخ و اسطوره: درسگفتارها» در نشر مرکز منتشر شده است.

دربارۀ عباس مخبر، نویسندۀ کتاب «قهرمان در تاریخ و اسطوره»
عباس مخبر، متولد 1332 در روستای سیوندِ استان فارس، مترجم، مؤلف و اسطوره‌شناس ایرانی و مدرس اسطوره‌شناسی است.
مخبر تحصیلات ابتدایی را در دبستان منوچهری سیوند آغاز کرد. دیپلم که گرفت به دانشکدۀ نفت رفت. مدتی هم به تحصیل فیزیک پرداخت اما سرانجام به دانشگاه پهلوی شیراز (دانشگاه شیراز فعلی) رفت و جامعه‌شناسی خواند و بعد از گرفتن لیسانس جامعه‌شناسی از این دانشگاه، در همین رشته ادامۀ تحصیل داد و فوق لیسانس گرفت. او همچنین دارای فوق لیسانس زبان‌شناسی از دانشگاه تهران است.
عباس مخبر کتاب‌های بسیاری را در حوزۀ اسطوره و اسطوره‌شناسی و دیگر حوزه‌های علوم انسانی به فارسی ترجمه کرده است که بعضی از آن‌ها عبارتند از: «مبانی اسطوره‌شناسی»، «قدرت اسطوره»، «اسطوره‌های ایرانی»، «اسطوره‌های بین‌النهرینی»، «اسطوره‌های یونانی»، «تاریخ مختصر اسطوره»، «سفر قهرمان»، «الهه‌ها: اسرار الوهیت زنانه»، «شناخت کورش»، «قبلۀ عالم ژئوپلیتیک ایران»، «نظریه‌ی اجتماعی مدرن از پارسونز تا هابرماس»، «روشنفکران ایران: روایت‌های یأس و امید»، «پیشدرآمدی بر نظریه‌ی ادبی»، «راز فال ورق»، «معنای زندگی»، «وزن چیزها»، «مقدمه‌ای بر روان‌شناسی نقاشی کودکان» و «افول و ظهور شیوه‌ی تولید آسیایی».
از مخبر، علاوه بر کتاب «قهرمان در تاریخ و اسطوره»، دو اثر تألیفی دیگر هم در حوزۀ اسطوره‌شناسی، با عنوان‌های «اساطیر هند» و «اساطیر یونان»، منتشر شده است.