کتاب «تاريخ فشردهي اتحاد شوروي» نوشت? شيلا فيتسپاتريک
اتحاد شوروي چگونه پديد آمد و زوال يافت و در فاصل? ظهور و سقوط آن اوضاع روسيه چطور و جايگاهش در جهان چگونه بود؟ کتاب «تاريخ فشردهي اتحاد شوروي»، با عنوان اصلي The Shortest History of the Soviet Union، کتابي است که داستان شوروي را بهطور موجز و فشرده روايت ميکند.
شيلا فيتسپاتريک در کتاب «تاريخ فشردهي اتحاد شوروي» تاريخ روسي? شوروي را، از سالهاي آغازين بعد از انقلاب اکتبر تا زوال اتحاد جماهير شوروي، بهطور سريع اما با تمرکز بر لحظات و رويدادهاي مهم و حساس و تأثيرگذار اين تاريخ و چهرههاي کليدي آن مرور ميکند.
کتاب «تاريخ فشردهي اتحاد شوروي» کتابي مناسب براي گشودن باب آشنايي با روسي? دوران سلط? کمونيسم بر اين کشور است و مختصات اصلي روسي? کمونيستي را ترسيم ميکند.
اسلاووي ژيژکِ فيلسوف و نظريهپرداز در وصف کتاب «تاريخ فشردهي اتحاد شوروي» چنين گفته است: «تاريخ فشردهي اتحاد شوروي شيلا فيتسپاتريک از هر کتاب محققانهي ديگري به معجزه نزديکتر شده است. براي خوانندهي عادي علاقهمند به فهم روشني از تاريخ اتحاد شوروي نوشته شده، ولي در عين حال تحليل مجمل و متوازني از دهها سال مطالعات شورويشناسي به دست ميدهد. مروري فوقالعاده خواندني بر کل تاريخ اتحاد شوروي از 1917 تا 1991 است، پر از روايات شنيدني و جزئيات ملموس اما همچنين مطابق با بالاترين معيارهاي علمي. از هيجانات سياسي افراطي پرهيز دارد و از عقلانيت اخلاقي فطري سرشار است.»
همچنين آلکسيس پِري، نويسند? کتاب «جنگ از درون: خاطرات محاصر? لنينگراد» دربار? کتاب «تاريخ فشردهي اتحاد شوروي» گفته است: «فيتسپاتريک به نظر ناممکني را ممکن ميکند و کل تاريخ اتحاد شوروي (و حتي اندکي از دنبالهاش) را در يک نشست نقل ميکند. اين روايت روشن و گيرا از تاريخ شوروي، بينهايت خواندني، عجيب فشرده، و فوقالعاده موشکافانه است.»
چوئي چاترجي، نويسند? کتاب «روسيه در تاريخ جهان: رويکردي فراملّي» نيز در وصف فيتسپاتريک و کتاب «تاريخ فشردهي اتحاد شوروي» او ميگويد: «فيتسپاتريک پيشروترين نويسندهي تاريخ اتحاد شوروي در همهي جهان است. او با قلم شيوا و تدوين استادانهاي خروارها اطلاعات عالي را در متني کاملاً همهفهم خلاصه ميکند.»
متن اصلي کتاب «تاريخ فشردهي اتحاد شوروي» اولين بار در سال 2022 منتشر شده است.
مروري بر کتاب «تاريخ فشردهي اتحاد شوروي»
انقلاب روسيه و تشکيل اتحاد جماهير شوروي يکي از مهمترين رويدادهاي تاريخ قرن بيستم بود و بر مناسبات قدرت در جهان و سرنوشت کشورهاي مختلفي تأثير گذاشت.
کتاب «تاريخ فشردهي اتحاد شوروي» مروري سريع و درعينحال توأم با جزئيات مهم بر تاريخ شکلگيري و فروپاشي اتحاد شوروي و وقايعي است که در فاصل? برآمدن تا زوال روسي? شوروي در روسيه رخ داد.
شيلا فيتسپاتريک در کتاب «تاريخ فشردهي اتحاد شوروي» وجوه گوناگون اتحاد شوروي را، در عين ايجاز، معرفي ميکند و نيز بررسياي از شرايط روسي? شوروي و وقايع روسيه در دوران سلط? کمونيسم بر اين کشور و جايگاه اتحاد شوروي و نقش آن در تاريخ جهان به دست ميدهد و فروپاشي اتحاد شوروي و علل آن را هم بررسي ميکند.
در کتاب «تاريخ فشردهي اتحاد شوروي» روايت موجز تاريخ روسي? شوروي با شرح انقلاب اکتبر و به قدرت رسيدن لنين و رهبري او بر روسيه آغاز ميشود و با ترسيم دوران وحشت استاليني و جنگ جهاني دوم ادامه مييابد و آنگاه روايتي از عصر زمامداري خروشچف، برژنف و دستآخر گورباچف و اصلاحات موسوم به پرسترويکاي او و فروپاشي شوروي ارائه ميشود و مشخصههاي هر يک از اين دورهها ترسيم و چهرههاي کليدي تاريخ شوروي معرفي ميشوند و نيز از سرنوشت کشورهايي سخن ميرود که اغلب در بحثهاي مربوط به دوران شوروي ناديده انگاشته شدهاند.
کتاب «تاريخ فشردهي اتحاد شوروي» از مقدمه، هفت بخش و يک مؤخره تشکيل شده است.
بخشهاي هفتگان? کتاب «تاريخ فشردهي اتحاد شوروي» عبارتند از: «ايجاد اتحاد»، «سالهاي رهبري لنين و کشمکش جانشيني»، «استالينيسم»، «جنگ و پيامدش»، «از رهبري اشتراکي تا نيکيتا خروشچوف»، «دورهي برژنف» و «سقوط».
دربار? شيلا فيتسپاتريک، نويسند? کتاب «تاريخ فشردهي اتحاد شوروي»
شيلا مري فيتسپاتريک (Sheila Mary Fitzpatrick)، متولد 1941، استاد دانشگاه و مورخ استراليايي است. تحقيقات فيتسپاتريک عمدتاً بر تاريخ اتحاد جماهير شوروي و تاريخ روسي? مدرن، خصوصاً دوران استالين و تصفيههاي بزرگ آن دوران، متمرکز است. او همچنين در آثارش به بررسي انتقادي مفهوم توتاليتاريسم پرداخته و در بحثهاي مربوط به مقايس? نازيسم و استالينيسم بر تفاوتهاي ميان آلمان نازي و اتحاد جماهير شوروي تأکيد کرده است.
از فيتسپاتريک بهعنوان بنيانگذار رشت? تاريخ اجتماعي شوروي ياد شده است. او متعلق به مکتب تجديدنظرطلبِ تاريخنگاري کمونيستي است و در مطالعات تاريخي رويکرد تاريخ از پايين را پيشنهاد ميکند.
از آثار شيلا فيتسپاتريک ميتوان به کتابهاي «زندگي روزمره در ساي? استالينيسم» و «جبه? فرهنگي قدرت و فرهنگ در روسي? انقلابي» اشاره کرد.
دربار? ترجم? فارسي کتاب «تاريخ فشردهي اتحاد شوروي»
کتاب «تاريخ فشردهي اتحاد شوروي» با ترجم? حسن افشار در نشر مرکز منتشر شده است.
حسن افشار، متولد 1332، مترجم ايراني است. افشار در حوزههاي تاريخ، ادبيات، فلسفه، علوم سياسي و هنر ترجمه ميکند. از ترجمههاي او ميتوان به کتابهاي «صلحي که همهي صلحها را بر باد داد: فروپاشي امپراتوري عثماني و شکلگيري خاورميانهي معاصر»، «جنگ صليبي اول: فراخوان از شرق»، «اختناق ايران»، «فن سينما و بازيگري در سينما»، «سه رسالهي پيشانقدي»، «سفيد بينوا»، «آيروني»، «سياستورزي در ايران عصر صفوي: قدرت، ديانت، بلاغت»، «شب بيپايان»، «سلام اول: تاريخ انقلاب امريکا» و «جنگهاي ايران و يونان» اشاره کرد.
