کتاب «شاهنامهي فردوسي: تصحيح انتقادي و شرح يکايک ابيات – دفتر هفتم» به تصحيح و شرح مهري بهفر
هفتمين دفتر از کتاب «شاهنامهي فردوسي: تصحيح انتقادي و شرح يکايک ابيات». آنها که شش دفتر پيشين کتاب «شاهنامهي فردوسي: تصحيح انتقادي و شرح يکايک ابيات» را دنبال کردهاند و تا داستان سياوش پيش آمدهاند ميتوانند در مجلد هفتم اين کتاب، آنچه را پس از کشتهشدن سياوش رخ ميدهد تا پادشاهي کيخسرو، همراه با شرح ابيات اين بخش از «شاهنامه» و نکتههاي فني و تخصصي و معنايي و زيباييشناختي آن، پي بگيرند.
کتاب «شاهنامهي فردوسي: تصحيح انتقادي و شرح يکايک ابيات» شاهنامهايست هم براي شاهنامهپژوهان و هم گرهگشاي شاهنامهخوانهاي غيرمتخصص. کتاب «شاهنامهي فردوسي: تصحيح انتقادي و شرح يکايک ابيات» تصحيحي انتقادي از کتاب «شاهنامه» فردوسي بههمراه شرح تکتک بيتها و آرايهها و صنايع ادبي به کار رفته در هر بيتِ آن و معناي کلمات و معناي هر بيت و نيز شرح تفاوت ضبط کلمات در نسخههايي است که معيار تصحيح بودهاند.
مهري بهفر در کتاب «شاهنامهي فردوسي: تصحيح انتقادي و شرح يکايک ابيات» هم بر آن است که براي شاهنامهپژوهشان متني معتبر و قابل استناد از کتاب «شاهنامه» ارائه دهد و هم خوانندگان عادي کتاب «شاهنامه» را در حل معضلات و دشواريهايي که حين خواندن «شاهنامه»، بهلحاظ درک معنا و مفهوم کلمات و ابيات، با آنها مواجه ميشوند ياري کند.
در کتاب «شاهنامهي فردوسي: تصحيح انتقادي و شرح يکايک ابيات» همچنين به توضيح نقش دستوري کلمات هر بيت از «شاهنامه»، آرايههاي به کار رفته در هر بيت و نيز به بررسي درونمايهها، رويدادها، شخصيتها و کارکرد آنها در «شاهنامه» پرداخته شده و فهرستهايي نيز از واژگان به کار رفته در «شاهنامه» ارائه شده که از آن جملهاند فهرست واژههاي عربي شاهنامه و فهرست واژههاي ريشهشناسيشده (ايراني باستان).
دستنويسهاي موز? بريتانيا و نسخ? فلورانس از جمله نسخههاي شاهنامهاند که مهري بهفر در تصحيح انتقادي «شاهنامه» آنها را مبنا قرار داده است. در اين تصحيح همچنين نسخ? شاهنام? سنژوزف، که از پيدا شدن آن در بيروت زمان زيادي نميگذرد، و نيز شاهنام? تصحيح حمدالله مستوفي براي اولين بار مورد بررسي قرار گرفتهاند.
هفتمين مجلد از مجموع? «شاهنامهي فردوسي: تصحيح انتقادي و شرح يکايک ابيات» شامل داستان کينخواهي سياوش و به پادشاهي رسيدن کيخسرو است.
مروري بر دفتر هفتم کتاب «شاهنامهي فردوسي: تصحيح انتقادي و شرح يکايک ابيات»
هفتمين مجلد از کتاب «شاهنامهي فردوسي: تصحيح انتقادي و شرح يکايک ابيات» شامل جدول نشانههاي اختصاري نسخهبدلها، جدول نشانههاي آوانويسي و نشانههاي راهنماي متن، ابياتي از «شاهنامه» که وقايع مربوط به پس از کشتهشدن سياوش تا به تختِ شاهي نشستن کيخسرو را دربرميگيرند و تصحيح انتقادي و شرح نکات فني و دستوري و زيباييشناختي و معني اين ابيات و معناي لغات دشوار هر بيت است.
قسمتهايي از «شاهنامه» فردوسي که در دفتر هفتم کتاب «شاهنامهي فردوسي: تصحيح انتقادي و شرح يکايک ابيات» به آنها پرداخته شده عبارتند از: «داستان رفتن رستم و ايرانيان به کينخواهي سياوش»، «داستان رفتن گيو به ترکستان به طلب شاه کيخسرو»، «داستان رفتن کيخسرو به دژ بهمن و گرفتن دژ» و «پادشاهي کيخسرو شصت سال بود».
خوانندگاني که با شش مجلد پيشين کتاب «شاهنامهي فردوسي: تصحيح انتقادي و شرح يکايک ابيات» آشنايي دارند ميدانند که در هر مجلد از اين کتاب، بعد از متنِ همراه با شرح و تفسير و معناي قسمتي از کتاب «شاهنامه» که موضوع آن مجلد است، برگردان عربي فتح بن علي بنداري اصفهاني از همان قسمت از کتاب «شاهنامه» نيز آمده است. در مجلد هفتم کتاب «شاهنامهي فردوسي: تصحيح انتقادي و شرح يکايک ابيات» هم، به روال مجلدات پيشين، ترجم? عربي بنداري اصفهاني از بخشي از «شاهنامه» که موضوع اين مجلد است آمده است.
در پايان دفتر هفتم از کتاب «شاهنامهي فردوسي: تصحيح انتقادي و شرح يکايک ابيات»، بعد از برگردان عربي فتح بن علي بنداري اصفهاني از بخشي از «شاهنامه» که در اين مجلد آمده، راهنماي فهرستها، فهرست واژههاي گزارششده، فهرست واژههاي ريشهشناسي شده (ايراني باستان)، فهرست واژههاي عربي، فهرست واژههاي غيرايراني و غيرعربي، فهرست نام کسان، فهرست نام مکان، بيتياب و نيز راهنماي کتابنامه و کتابنامهي فارسي و کتابنامهي لاتين آمده است.
دفتر هفتم کتاب «شاهنامهي فردوسي: تصحيح انتقادي و شرح يکايک ابيات»، همانطور که هدف هم? مجلدات اين کتاب است، ما را با چندوچون و جزئيات معنايي و زيباييشناختي و فني و دستوري بخشي ديگر از «شاهنامه» فردوسي آشنا ميکند و علاوه بر امکان خواندن متن اين قسمت از «شاهنامه» فرصتي فراهم ميآورد که از منظري تخصصيتر اين بخش را بخوانيم و درکي دقيقتر از آن به دست آوريم.
دفتر هفتم کتاب «شاهنامهي فردوسي: تصحيح انتقادي و شرح يکايک ابيات»، مانند دفترهاي پيشين اين کتاب، در نشر نو منتشر شده است.
دربار? مهري بهفر، مصحح و شارح کتاب «شاهنامهي فردوسي: تصحيح انتقادي و شرح يکايک ابيات»
مهري بهفر، متولد 1351، شاهنامهپژوه، مصحح، منتقد ادبي، استاد دانشگاه و روزنامهنگار ايراني است. از بهفر مقالات مختلفي دربار? ادبيات کلاسيک و معاصر فارسي و نيز بازخواني تاريخ شفاهي زنان ايران منتشر شده است. او همچنين سردبير و مديرمسئول فصلنام? «رود» است که مجلهايست ويژه معرفي کتاب.
بهفر، بهجز تصحيح انتقادي و شرح کتاب «شاهنامه»، کار ويرايش کتاب «شاهنامه در دو بازخواني: يادداشتهاي شاهرخ مسکوب بر شاهنامه فردوسي» را نيز انجام داده است. او همکاري با نشري? «گلستانه» را نيز در کارنام? کاري خود دارد.
