شهر مه

کتاب «شهر مِه» اثر کارلوس روئیث ثافون
داستان‌هایی از بارسلون مه‌گرفته و خاکستری و رازآلود و مرموز. کتاب «شهر مِه»، با عنوان اصلی La ciudad de vapor و عنوان انگلیسی The City of Mist، مجموعه‌داستانی از کارلوس روئیث ثافون، نویسندۀ رمان‌های چهارگانۀ مشهور «گورستان کتاب‌های فراموش شده»، است.
بعضی داستان‌های کتاب «شهر مِه» با رمان‌های مجموعۀ «گورستان کتاب‌های فراموش شده» کارلوس روئیث ثافون مرتبط هستند و بعضی هم ربطی به آن مجموعه ندارند، اما ثافون در کتاب «شهر مه» نیز، مانند «گورستان کتاب‌های فراموش شده»، ما را با خود به فضاهایی غریب و گوتیک و تیره‌‌ و تار و پر از رؤیا و کابوس و خیال و فانتزی و افسانه می‌برد.
متن اصلی کتاب «شهر مه» اولین بار در سال 2021، حدود یک سال پس از مرگ نویسنده‌اش، منتشر شده است. البته ثافون، چنانکه در مقدمۀ علی صنعوی بر ترجمۀ فارسی کتاب «شهر مه» اشاره شده، خود در زمان حیاتش قصه‌های این کتاب را ویرایش و برای چاپ آماده کرده بوده است.

مروری بر کتاب «شهر مه»
وقایع داستان‌های کتاب «شهر مه» همه در بارسلون اسپانیا اتفاق می‌افتند. کارلوس روئیث ثافون در کتاب «شهر مه» ما را در بارسلونِ قرون و اعصار مختلف، از روزگار تفتیش عقاید در قرن پانزدهم میلادی تا دوران سروانتس و سپس قرن بیستم و دورۀ جنگ داخلی اسپانیا، می‌گرداند.
بارسلونی که در داستان‌های کتاب «شهر مه» پیش چشم ما تصویر می‌شود یک بارسلون تیره و مخوف و گوتیک و پر از ابهام و رمز و راز و ماجراست. در چنین فضایی است که ثافون دنیای خاص خود را بنا می‌کند و شخصیت‌های تنهای مخلوق خود را در آن به‌دنبال ماجراها می‌فرستد.
کتاب «شهر مه» مجموعه‌ای از داستان‌هایی است که در آن‌ها رؤیا و کابوس و افسانه و رمز و راز و ماجرا در هم تنیده شده‌اند و البته عشق ثافون به کتاب‌ها و کتابخانه‌ها و ادبیات و نویسندگان را هم باید به این مجموعه افزود که در کتاب «شهر مه» هم، مانند رمان‌های چهارگانۀ «گورستان کتاب‌های فراموش شده»، خود را می‌نمایاند.
کتاب «شهر مه» کتابی است که هزارتوها و کتابخانه‌های بورخس و «هزار و یک شب» و «دن ‌کیشوت» سروانتس و رمان‌های قرن نوزدهمی را باهم دارد. ثافون در داستانی از کتاب «شهر مه» ماجرای پسربچه‌ای را روایت می‌کند که می‌خواهد نویسنده شود. در داستانی دیگر ما را با ماجرای یک سازندۀ هزارتو همراه می‌کند که از قسطنطنیه به بارسلونِ طاعون‌زده گریخته و می‌خواهد کتابخانه‌ای بسازد که از باد و باران گزند نیابد و در گذر زمان ویران نشود. در داستان دیگری از کتاب «شهر مه» ماجرای نجیب‌زاده‌ای عجیب را می‌خوانیم که سروانتس را به نوشتن کتابی وسوسه می‌کند که شبیه هیچ کتاب دیگری نباشد و هر صفحه‌اش عمر زنی را که عاشق اوست طولانی کند و داستانی دیگر دربارۀ آنتونیو گائودی، معمار مشهور کاتالونیایی، است که با اکراه قبول می‌کند از راه اقیانوس به نیویورک سفر کند و این سفر می‌تواند تعیین‌کنندۀ سرنوشت یک شاهکار ناتمام باشد. کارلوس روئیث ثافون با این قصه‌ها و قصه‌های دیگرِ کتاب «شهر مه» ما را با خود در هزارتوی رؤیا و افسانه و فانتزی و راز می‌گرداند و دری به روی فضاهایی مبهم و مرموز و گوتیک به رویمان می‌گشاید.
کتاب «شهر مه» از یازده داستان تشکیل شده است.
داستان‌های یازده‌گانۀ کتاب «شهر مه» عبارتند از: «بلانکا و فراق؛ (از خاطرات خیالی شخصی به نام داوید مارتین)»، «بی‌نام‌ونشان؛ بارسلون، سال 1905»، «بانویی جوان از بارسلون»، «گل سرخِ آتش»، «شاهزاده‌ی پارناسوس»، «داستان کریسمس»، «آلیسیا، در سپیده‌دم»، «مردانِ خاکستری»، «بوسه»، «گائودی در مَنهَتن» و «آخرالزمانِ فوری».

دربارۀ کارلوس روئیث ثافون، نویسندۀ کتاب «شهر مه»
کارلوس روئیث ثافون (Carlos Ruiz Zafón)، متولد 1964 و درگذشته به ‌سال 2020، داستان‌نویس اسپانیایی بود. ثافون کار قصه‌نویسی را با نوشتن قصه‌‌هایی برای نوجوانان آغاز کرد و اولین رمانش، به نام «فرشته‌ی مِه»، که رمانی در ژانر ادبیات نوجوان بود، جایزۀ «اِدبه» را در اسپانیا برایش به‌ارمغان آورد.
اما اولین بخش از مجموعۀ چهارگانۀ «گورستان کتاب‌های فراموش‌شده»، یعنی رمان «سایه‌ی باد»، بود که ثافون را به شهرت رساند. سه مجلد دیگر این چهارگانه عبارتند از: «بازی فرشته»، «زندانی آسمان» و «هزارتوی ارواح».
ثافون را متأثر از نویسندگان کلاسیک قرن نوزدهم، نویسندگان داستان‌های جنایی و نوآر و نیز نویسندگان معاصر دانسته‌اند. از او به‌عنوان پرطرفدارترین نویسندۀ اسپانیاییِ بعد از سروانتس یاد شده است.
کارلوس روئیث ثافون در سال 2020، در اوج شهرت و درحالی‌که پنجاه‌و‌پنج سال بیشتر نداشت، براثر سرطان، درگذشت. چنانکه در مقدمۀ علی صنعوی بر ترجمۀ فارسی کتاب «بازی فرشته»، از مجموعۀ «گورستان کتاب‌های فراموش شده»، اشاره شده، «پدرو سانچز، نخست‌وزیر اسپانیا، پس از انتشار خبر نابهنگام مرگ ثافون، در حساب توییتری خود نوشت: "ما یکی از ارزشمندترین و تحسین‌شده‌ترین نویسندگان اسپانیا را از دست داده‌ایم. کارلوس روئیث ثافون یکی از کلیدی‌ترین نویسندگان عصر ما بود که به ادبیات مدرن خدمتی بزرگ ارائه کرد."»
از دیگر آثار کارلوس روئیث ثافون می‌توان به کتاب‌ «مارینا» اشاره کرد.

دربارۀ ترجمۀ فارسی کتاب «شهر مِه»
مجموعه‌داستان «شهر مِه» با ترجمه و مقدمۀ علی صنعوی در نشر نیماژ منتشر شده است. اساس این ترجمه، متن انگلیسی کتاب بوده است.
علی صنعوی، متولد 1359، مترجم ایرانیِ اهل مشهد و پسر قاسم صنعوی، مترجم قدیمی و مشهور ایرانی، است. از ترجمه‌های علی صنعوی می‌توان به رمان‌های چهارگانۀ «گورستان کتاب‌های فراموش شده» و کتاب‌های «کاخ رویاها» و «سرود رستاخیز» اشاره کرد.