کتاب «انسانگروه» اثر داگلاس راشکوف
آیا انسان موجودی ذاتاً متمایل به تنهایی و انزواست و انزواخواهی جزوی از طبیعت اوست؟ داگلاس راشکوف در کتاب «انسانگروه» معتقد است که نه چنین نیست و طبیعت انسان میل به زندگی و کار گروهی و اجتماعی و در جمع بودن دارد.
کتاب «انسانگروه»، با عنوان اصلی Team Human، دعوتیست به اینکه بهعنوان انسان، طبیعت اجتماعی خود را بازیابیم و آن را، در زمانهای که فناوریها ما را بهسمت فردیت و انزوای هرچه بیشتر سوق میدهند، تقویت کنیم.
راشکوف در کتاب «انسانگروه» از انسانبودن بهمثاب? یک ورزش گروهی سخن میگوید و انسانیت را در پیوند با گروه و اجتماع میداند و معتقد است انسانها با کار گروهی است که به آرزوهای خود دست مییابند و باید، بهرغم بازدارندههای برآمده از فناوری، طبیعت اجتماعی خود را زنده نگه دارند و تقویت کنند.
کتاب «انسانگروه» کتابی در نقد همدستی قدرت و فناوری است.
متن اصلی کتاب «انسانگروه» اولین بار در سال 2019 منتشر شده است.
مروری بر کتاب «انسانگروه»
داگلاس راشکوف در کتاب «انسانگروه»، با نگاهی انتقادی به رابط? میان قدرت و فناوری، از دستور کاری سخن میگوید که در فناوریهای نوین تعبیه شده تا این فناوریها هرچه بیشتر به خدمت منزوی کردن انسان و تسلط بر او درآیند.
کتاب «انسانگروه» نقدی است بر نقش اینترنت و فناوریهای دیجیتال در منزوی کردن انسان و انهدام جامع? مدنی؛ نقشی که بهاعتقاد داگلاس راشکوف از جانب قدرتهای مسلط و بازار به فناوری واگذار شده است و البته فناوری خود نیز پتانسیل پذیرش چنین نقشی را دارد.
راشکوف در کتاب «انسانگروه» معتقد است که با برملا کردن دستور کارِ ضد انسانیای که در فناوری و انواع نهادهای فرهنگی تعبیه شده است میتوان از بحرانی که انسانیت و جامع? مدنی را بهشدت تهدید میکند نجات یافت.
کتاب «انسانگروه» هرچه را که انسان را به تنهایی و انزوا بکشاند عاملی مخرب انسانیت و هرچه را که نیروی جمعی انسان را تقویت کند و انسانها را گرد هم آورد عامل شکوفایی و توسع? انسانیت و بروز تواناییهای فردی و جمعی آدمی معرفی میکند.
کتاب «انسانگروه» دعوتیست به بازیابی احساسات و تفکر و مشارکتی که اینترنت و رسانههای اجتماعی، برخلاف اهداف و کارکردهای اولیهشان، از آدمی دریغ کردهاند. این کتاب از کنترلپذیرتر بودن انسان منزوی و تنها سخن میگوید و این را دلیلی میبیند بر اینکه قدرتهای مسلط کارکرد جمعی و ارتباطی اینترنت را به کارکردی منزویساز بدل کردهاند و از اینترنت ابزاری ساختهاند برای بُریدن پیوندها و ارتباطات میان آدمیان و انهدام طبیعت جمعی آدمی.
نویسند? کتاب «انسانگروه» بر این عقیده است که انسان تنها و منزوی انسانی است که بهراحتی میتوان بر او سلطه یافت، پس راه رهایی در این است که انسانها باهم بودن و زیست اجتماعی و گروهی را تمرین کنند و به طبیعت اجتماعی خود بازگردند و دربرابر عواملی که آنها را به جانب انزوا سوق میدهند مقاومت کنند.
راشکوف در کتاب «انسانگروه» مرگ جمع را معادل مرگ تمدن و جامع? مدنی میداند و به انسانِ امروز هشدار میدهد که آگاهانه از پذیرش انزوایی که نهادهای فرهنگی و بازار و فناوری و سیاست و قدرت به او تحمیل میکنند تن زنند.
استدلالهایی که راشکوف در کتاب «انسانگروه» برای اثبات گرایش طبیعی آدمی به زندگی جمعی و گروهی میآورد صرفاً متکی به زمینههای فرهنگی و اجتماعی نیستند. او در این کتاب گرایش انسان به مشارکت و زندگی جمعی را خصلتی زیستشناختی و برآمده از قانون تکامل میداند و با نگاهی انتقادی به تفسیر صرفاً رقابتی از تکامل، این دیدگاه را بیان میکند و شرح میدهد که تکامل صرفاً یک فرایند رقابتی و حذفی نیست و مشارکت و کار جمعی و گروهی نقشی مؤثر در روند تکامل موجودات دارد و موجودات برای بقا نیاز به همزیستی و کار جمعی دارند.
در کتاب «انسانگروه» تاریخِ سوق داده شدن انسان از طبیعت اجتماعی بهجانب انزوا و تنهایی از منظری فرهنگی و اجتماعی و زیستشناختی و سیاسی مورد بررسی قرار گرفته است. در این کتاب، تاریخ انزوا همسو با تاریخ سلطه و همپیوند با آن نشان داده شده است.
دربار? داگلاس راشکوف، نویسند? کتاب «انسانگروه»
داگلاس مارک راشکوف (Douglas Mark Rushkoff)، متولد 1961، نظریهپرداز رسانه، مقالهنویس، استاد دانشگاه، نویسند? رمانهای گرافیکی و مستندساز امریکایی است. شهرت او بیشتر بهخاطر ارتباطش با فرهنگ سایبرپانک و حمایت از راهحلهای منبع باز برای مشکلات اجتماعی است.
راشکوف در سال 2012 از طرف مجل? «امآیتی تکنولوژی ریویو» بهعنوان ششمین متفکر تأثیرگذار جهان معرفی شد. او نگارش کتابهای گوناگون غیرداستانی دربار? رسانه و فناوری و فرهنگ، همکاری با نشریات مختلف از جمله روزنام? «گاردین»، نوشتن چند رمان گرافیکی، ساخت چند فیلم مستند و نیز نگارش دو اثر داستانی را در کارنام? کاری خود دارد.
از آثار داگلاس راشکوف میتوان به کتابهای «پرتاب سنگ به اتوبوس گوگل»، «ویروس رسانه: برنامههای پنهان در فرهنگ عامه» و «اجبار: چرا به آنچه "آنها" میگویند گوش میدهیم» اشاره کرد.
دربار? ترجم? فارسی کتاب «انسانگروه»
کتاب «انسانگروه» با ترجم? یاسمین شاکری در بنگاه ترجمه و نشر کتاب پارسه منتشر شده است.
یاسمین شاکری، متولد 1346، مترجم ایرانی است. او، بهجز کتاب «انسانگروه»، کتاب «استعدادِ نافرمانی و شکستن قوانین کار و زندگی» را نیز به فارسی ترجمه کرده است.
