جنگ جهانی اول

کتاب «جنگ جهانی اول» نوشتۀ زونکه نایتسل
جنگ جهانی اول از منظر آلمان. کتاب «جنگ جهانی اول»، با عنوان اصلی Weltkrieg und Revolution 1914-1918/19، کتابی است که در آن تاریخ جنگ جهانی اول از چشم‌انداز آلمان روایت شده است.
زونکه نایتسل در کتاب «جنگ جهانی اول» به نقش آلمان در جنگ اول جهانی و تأثیر این جنگ بر سرنوشت این کشور می‌پردازد و رَوَند رویدادهای جنگ جهانی اول را، با تمرکز بر کشور آلمان و نحوۀ حضور و نقش‌آفرینی آلمان در این جنگ، ترسیم می‌کند.
کتاب «جنگ جهانی اول» بخشی از مجموعه کتاب‌هایی با عنوان «تاریخ آلمان در قرن بیستم» است که در هر یک از آن‌ها نویسنده‌ای به وجهی از تاریخ آلمان در قرن بیستم می‌پردازد.
متن اصلی کتاب «جنگ جهانی اول» نخستین بار در سال 2008 منتشر شده است.

مروری بر کتاب «جنگ جهانی اول»
با درگرفتنِ نخستین جنگ جهانی در سال 1914 جهان وارد عصر تازه‌ای شد. در جریان این جنگ جغرافیای سیاسی تغییر کرد، امپراتوری‌های بزرگ دچار فروپاشی شدند، کشورهای جدیدی بر نقشۀ جهان پدید آمدند و سلاح‌های مرگبار جدیدی وارد میدان جنگ شدند و جنگ را به فاجعه‌ای صنعتی بدل کردند. کتاب «جنگ جهانی اول» این جنگ مهیب و تأثیرگذار بر تاریخ جهان را با متمرکز شدن بر کشور آلمان و چگونگی حضور این کشور در این جنگ روایت می‌کند.
زونکه نایتسل در کتاب «جنگ جهانی اول» نشان می‌دهد که آلمان در درگیری جنگ اول جهانی چه سهمی داشت، حضور نظامی‌اش در این جنگ به چه شکل بود و چه رابطه‌ای میان جبهه‌های جنگ و پشت این جبهه‌ها و عرصه‌های سیاست داخلی و خارجی و نیز عرصۀ اجتماع در دوران جنگ جهانی اول وجود داشت. بنابراین کتاب «جنگ جهانی اول» هم یک تاریخ نظامی و هم یک تاریخ سیاسی و اجتماعی با محوریت جنگ جهانی اول و خصوصاً جایگاه و نقش آلمان در آن است.
جنگ جهانی اول، چنانکه پیش‌تر اشاره شد، نقشۀ سیاسی جهان و همچنین شیوۀ جنگ را تغییر داد. این جنگ اما تأثیر دیگری هم بر تاریخ جهان داشت. از دل همین جنگ بود که نظام‌های سیاسیِ ایدئولوژیکِ مخوفی چون کمونیسم و فاشیسم و نازیسم سربرآوردند و حکومت‌هایی توتالیتر و پلیسی را بنا گذاشتند و نیز از دل همین جنگ بود که جنگ دیگری، یعنی جنگ جهانی دوم، درگرفت و ویرانی دیگری را برای جهان رقم زد. از همین رو مطالعۀ تاریخ جنگ جهانی اول چشم‌اندازی از تاریخ قرن بیستم به‌دست می‌دهد که می‌توان از دریچۀ آن دریافت که چه رویدادهایی در شکل‌گیری چهرۀ قرن بیستم نقشی اساسی ایفا کردند.
نایتسل در کتاب «جنگ جهانی اول» بخشی از تاریخ آلمان در قرن بیستم را که به جنگ جهانی اول مربوط می‌شود در متن تاریخ اروپا در دوران این جنگ روایت می‌کند.
کتاب «جنگ جهانی اول» تاریخ این جنگ را، از پیشینۀ آن و آن‌چه به وقوع این جنگ منجر شد تا نتایج و تأثیرات جنگ جهانی اول و خصوصاً تأثیر آن بر سرنوشت کشور آلمان، پی می‌گیرد. نایتسل روایت خود از تاریخ جنگ جهانی اول را در این کتاب از پیش از وقوع این جنگ و مسیری که به وقوع آن انجامید آغاز می‌کند و تا قدری پس از پایان این جنگ ادامه می‌دهد.
کتاب «جنگ جهانی اول» از هفت بخش، شامل مقدمه و بخش‌هایی به نام‌های «مسیر منتهی به جنگ»، «جنگ»، «نظم نوین اروپا؟»، «جامعه در جنگ»، «فروپاشی و انقلاب» و «صلحی که صلح نبود»، تشکیل شده است.
در بخشی از کتاب «جنگ جهانی اول» می‌خوانید: «در چلۀ تابستان 1914 تنشی که از سال‌ها پیش انباشته شده بود و گاه حس می‌شد دیگر قابل تحمل نیست، ناگهان تخلیه شد. تضادها میان بلوک‌های قدرت پیوسته تشدید شده بود و مشکلات سیاست داخلی نیز به آن افزوده می‌شد. چه در فرانسه و روسیه و آلمان و چه در اتریش – مجارستان بسیاری مشتاق یک ضربۀ نظامی رهایی‌بخش بودند که به زعمشان باعث می‌شد مشکلات خفه‌کنندۀ کشور با یک حرکت حل شود و مردم به سوی دورانی نوین و بهتر هدایت شوند. به همین دلیل، سرمست به پیشواز جنگ رفتند. البته شور و شوق همۀ مردم آلمان را به یک اندازه تسخیر نکرده بود. افزون بر این، میان مراحل مختلف "حال‌وهوای اوت" نیز باید تمایز نهاد.
وقتی در شامگاه شنبه بیست‌وپنجم ژوئیه خبر آمد اولتیماتوم اتریش – مجارستان [از سوی بلگراد] رد شده است، به‌طور خودجوش گروه‌هایی چندصد تا هزارنفره شکل گرفت که با سر دادن سرودهای میهن‌پرستانه – مانند "نگهبانی بر راین"، "آلمان، آلمان بالاتر از هر چیز"، "خدانگهدار امپراتور فرانتس باشد" – در خیابان‌ها می‌گشتند. در مجموع سی هزار نفر در تجمعات میهن‌پرستانه شرکت کردند؛ بیش از همه وابستگان به طبقۀ بورژوا و به‌ویژه شمار زیادی از دانشجویان.»

دربارۀ زونکه نایتسل، نویسندۀ کتاب «جنگ جهانی اول»
زونکه نایتسل (Sönke Neitzel)، متولد 1968، استاد دانشگاه و مورخ آلمانی است. او تدریس در دانشگاه‌های مختلف، از جمله مدرسۀ اقتصاد لندن و دانشگاه گلاسکو، را در کارنامۀ کاری خود دارد و هم‌اکنون استاد تاریخ نظامی در دانشگاه پوتسدام است.
نایتسل همچنین سردبیر مجله‌ای با عنوان «تاریخ آلمان در قرن بیستم» است.
از آثار زونکه نایتسل می‌توان به کتاب‌های «خون و آتش: آلمان و جنگ جهانی اول» و «شنود: ژنرال‌های آلمانی در اسارت بریتانیا، 1945 – 1942» اشاره کرد.

دربارۀ ترجمۀ فارسی کتاب «جنگ جهانی اول»
کتاب «جنگ جهانی اول» با ترجمه و مقدمۀ مهدی تدینی در بنگاه ترجمه و نشر کتاب پارسه منتشر شده است.
مهدی تدینی، متولد 1359، مترجم و روزنامه‌نگار ایرانی و پژوهشگر حوزۀ تاریخ و اندیشۀ سیاسی است. او دبیری بخش جامعه‌شناسی سیاسی نشریۀ «سیاست‌نامه» و نیز دبیری بخش علوم اجتماعی و فلسفۀ نشر ثالث را در کارنامۀ کاری خود دارد.
تدینی کتاب‌های زیادی را در زمینۀ فلسفه و علوم سیاسی ترجمه و منتشر کرده که از آن میان می‌توان به کتاب‌های «عناصر و خاستگاه‌های حاکمیت توتالیتر»، «بوروکراسی»، «لیبرالیسم»، «بازار آزاد و دشمنان آن: شبه‌علم، سوسیالیسم و تورم»، «نظریه‌های فاشیسم»، «فاشیسم و کاپیتالیسم: نظریه‌هایی دربارۀ خاستگاه‌ها و کارکرد اجتماعی فاشیسم»، «جنبش‌های فاشیستی: بحران نظام لیبرالی و تکامل فاشیسم»، «قرن بیستم: ایدئولو‌ژی‌های خشونت»، «بولشویسم از موسی تا لنین: گفتگویی میان من و آدولف هیتلر» و «گفتگو با موسولینی» اشاره کرد.