تاریخ کتابخوانی

کتاب «تاریخ کتابخوانی» نوشتۀ آلبرتو مانگوئل
تاریخ پرماجرا، مهیج، مفرح و شگفت‌انگیزِ خواندن. کتاب «تاریخ کتابخوانی»، با عنوان اصلی A History of Reading، سفری‌ست در طول قرون و اعصار به‌جستجوی همۀ آن‌هایی که خوانندۀ کلمات مکتوب بوده‌اند؛ آن‌هایی که با خواندنشان جهان‌هایی را پدید آورده‌اند، بر تاریخ و واقعیت اثر گذاشته‌اند و صداهای گذشتگان را از نابودی و فراموشی نجات داده‌اند.
آلبرتو مانگوئل در کتاب «تاریخ کتابخوانی» تاریخ خواندن را، از روزگار پدید آمدن الواح گِلی تا عصر متن‌های دیجیتال در زمانۀ ما، پی می‌گیرد.
کتاب «تاریخ کتابخوانی» کتابی جذاب و خواندنی برای همۀ کتاب‌خوان‌ها و کتاب‌بازهاست. در این کتاب از انواع خواننده و خواندن در طول تاریخ و نیز از عملکردهای خواندن و تأثیرات آن بر سِیرِ تاریخ سخن رفته است.
متن اصلی کتاب «تاریخ کتابخوانی» اولین بار در سال 1996 منتشر شده است.

مروری بر کتاب «تاریخ کتابخوانی»
آلبرتو مانگوئل در کتاب «تاریخ کتابخوانی» از قدرت‌ها و توانایی‌های شگرفی سخن می‌گوید که در عملِ خواندن نهفته است و کتابخوان‌ها می‌توانند از آن‌ها برخوردار شوند.
در کتاب «تاریخ کتابخوانی» سخن از خواندن به‌مثابه اغواگری، عصیان و وسواس است و سخن از اینکه خواندن چگونه می‌تواند امکان گفت‌وگویی با گذشته و درگذشتگان را برای ما فراهم آورَد و ما را به گذشته‌هایی بس دور وصل کند تا با مُردگان به گفت‌وگو بنشینیم و دریابیم که بسیاری از مسائل امروز ما مسائل آن‌ها نیز بوده و در کتاب‌های قرون و اعصار گذشته پاسخ‌هایی به این مسائل یا پرسش‌هایی مشابه پرسش‌های امروزی‌مان را خواهیم یافت.
در کتاب «تاریخ کتابخوانی»، همراه با نویسندۀ این کتاب که همچون یک کارآگاه زبردست با ذره‌بین در پی ردپاهای کتاب و کتابخوانی در طول تاریخ است، تاریخ را تا اعصار دور سفر می‌کنیم و به عصر امروز برمی‌گردیم و حین این سفرِ مهیج و جذاب، سرچشمه‌های کتابخوانی را کشف می‌کنیم از ویژگی‌های آن و چگونگی شکل‌گیری کتاب باخبر می‌شویم.
کتاب «تاریخ کتابخوانی» آمیزه‌ای از تاریخ و خودزندگی‌نامه است. نویسنده در این کتاب سرگذشت خود را، به‌عنوان یک کتابخوان و کتاب‌باز و کتاب‌شناسِ قهار، به سرگذشت بی‌شمارکتاب‌خوانِ دیگر در طول تاریخ پیوند می‌زند و خود را در آن کتابخوان‌ها می‌یابد و آن‌ها را در خود.
کتاب «تاریخ کتابخوانی»، پس از پیشگفتار، با اشاره به تصویرهای گوناگون و متنوع و متعددی که در طول تاریخ از کتابخوان‌ها و عملِ خواندن ثبت شده است شروع می‌شود؛ تصویرهایی از آدم‌هایی مشهور و ناشناس که خواندن همۀ آن‌ها را به یکدیگر پیوند می‌دهد.
آلبرتو مانگوئل در کتاب «تاریخ کتابخوانی» تاریخ کتابخوان‌ها را می‌نویسد و از پیوند زندگی و تجربۀ زیستۀ خودش با کتاب می‌گوید و از جمله از خاطرات کتاب‌خواندن‌هایش برای خورخه لوییس بورخسِ بزرگ در دورانی که بورخس دیگر بیش‌وکم نابینا شده بود.
کتاب «تاریخ کتابخوانی» عرصۀ ملاقات ما با نخستین کتابخوان‌های تاریخ در دورۀ الواح گِلی و نیز ملاقاتمان با کتابخوان‌های قرون و اعصارِ مختلف است. این کتاب ما را به سرآغازِ تاریخیِ رابطۀ میان نویسنده و خواننده می‌برد تا ببینیم این رابطه در آغاز چگونه در بین‌النهرین پا گرفت. در کتاب «تاریخ کتابخوانی» همچنین با آداب کتابخوانی در دوره‌ها و زمان‌های مختلف تاریخی، از دورترین اعصار تا روزگار معاصر، آشنا می‌شویم و با هزار نکتۀ باریک‌تر از موی دیگر راجع به کتاب و کتابخوانی.
کتاب «تاریخ کتابخوانی» از پیشگفتار، سه بخش با عنوان‌های «پرده‌های کتاب‌خوانی»، «قدرت‌های خواننده» و «صفحات پایانی» و بیست‌ودو فصل تشکیل شده است.
عناوین فصل‌های کتاب‌ «تاریخ کتابخوانی» عبارتند از: «صفحۀ آخر»، «خواندن سایه‌ها»، «خواننده‌های ساکت»، «کتاب خاطرات»، «یادگیری خواندن»، «صفحۀ اول گمشده»، «تصویرخوانی»، «کتاب شنیدن»، «ظاهر کتاب»، «در خلوت خواندن»، «استعاره‌های خواندن»، «آغازها»، «ناظمان کیهان»، «آینده‌خوانی»، «خوانندۀ نمادین»، «کتاب خواندن در چارچوب بستۀ دیوارها»، «کتاب‌دزدی»، «نویسنده در مقام خواننده»، «مترجم در مقام خواننده»، «ممنوعیت خواندن»، «احمق‌های کتاب» و «صفحات پایانی».

دربارۀ آلبرتو مانگوئل، نویسندۀ کتاب «تاریخ کتابخوانی»
آلبرتو مانگوئل (Alberto Manguel)، متولد 1948، آنتولوژیست، جستارنویس، داستان‌نویس، ویراستار و مترجم آرژانتینی – کانادایی – فرانسوی است.
مانگوئل زمانی مدیر کتابخانۀ ملی آرژانتین بوده است. او در روزگار نوجوانی در آرژانتین با خورخه لوییس بورخس دیدار کرد. بورخس از مشتریان کتابفروشی‌ای در بوئنوس آیرس بود که مانگوئل بعد از ساعات مدرسه در آن‌جا کار می‌کرد. بورخس در آن زمان تقریباً نابینا شده بود و از دیگران می‌خواست متن‌ها را با صدای بلند برایش بخوانند و مانگوئل یکی از کسانی بود که این کار را برای او انجام می‌داد.
مانگوئل ویراستار گلچین‌های ادبی بسیاری بوده و همچنین از او مقالات و آثار غیرداستانی فراوان و نیز چند اثر داستانی به چاپ رسیده است. او نقد سینمایی هم نوشته است و مجموعه‌ای از نقدهای سینمایی‌اش در کتابی منتشر شده است.
از آثار داستانی آلبرتو مانگوئل می‌توان به رمان «همۀ مردها دروغگو هستند» و از آثار غیرداستانی‌اش می‌توان به کتاب‌‌های «مسافر، بُرج، کِرم: سه استعاره دربارۀ خواندن» و «برچیدن کتابخانه‌ام: یک مرثیه و ده گریز» اشاره کرد.

دربارۀ ترجمۀ فارسی کتاب «تاریخ کتابخوانی»
کتاب «تاریخ کتابخوانی» با ترجمۀ رحیم قاسمیان در انتشارات هرمس منتشر شده است.
رحیم قاسمیان، متولد 1331، مترجم ایرانی است. از ترجمه‌های او می‌توان به کتاب‌های «درک تئوری فیلم: چگونه فیلم‌ها را بفهمیم»، «هیچکاکی که نمی‌شناسید! (آلفرد هیچکاک از خلال مقالات، گفتارها و مصاحبه‌هایش)»، «هنر رنسانس»، «زمان و فضا»، «زیرکی»، «درک تئوری رسانه» و فیلمنامۀ «غرامت مضاعف» اشاره کرد.