لیدی ال

کتاب «لیدی ال» اثر رومن گاری
رمانی که به تعبیری روایتی است درباره حدیث نامکرر عشق و البته آرمان‌های مبارزه سیاسی آن هم در زمانه‌ای پرتلاطم. رومن گاری در رمان «لیدی ال» عشق و مبارزه و آرمان سیاسی را در کنار هم قرار داده و روایتی از پیوند عشق و سیاست در آستانه دورانی تازه به دست داده است.
در رمان «لیدی ال» از یک‌سو با عشقی آتشین روبروییم و از سوی دیگر با شوق به مبارزه سیاسی در بستر پرآشوب سال‌های پایانی قرن نوزدهم.
کتاب «لیدی ال» از رمان‌های مشهور رومن گاری است که بر اساس آن فیلمی هم به همین نام به کارگردانی پیتر اوستینوف و با بازی سوفیا لورن و پل نیومن ساخته شده است.
رمان «لیدی ال»، با مرور خاطرات و سیر زندگی لیدی ال یا آنت پیش می‌رود. او در روایت رمان زنی است سالخورده که یک اتفاق نظم همیشگی زندگی‌اش را بر هم می‌زند و او تصمیم می‌گیرد گذشته‌اش را شرح دهد؛ گذشته‌ای پرحادثه و عجیب که سال‌ها از آن می‌گذرد اما همچنان تکان‌دهنده است.

مروری بر کتاب «لیدی ال»
رومن گاری در نوشتن رمان «لیدی ال» تصویری از دورانی پرآشوب به دست داده و مضمون عاشقانه رمانش را در بستری تاریخی قرار داده است. «لیدی ال» اما فقط تصویرگر زمانه‌ای پرآشوب نیست بلکه نسبتی بیشتر با واقعیت دارد و این به یکی از شخصیت‌های این کتاب مربوط است.
ماجرای «لیدی ال» از نقطه ثبات آغاز می‌شود. لیدی ال، که اینک زنی است سالخورده و بی‌اعتنا و گوشه‌گیر، در خانه‌ اشرافی‌اش دوران پایانی عمرش را سپری می‌کند و به نظر می‌رسد هیچ‌چیز نمی‌تواند نظم معمول زندگی او را برهم بزند.
اما حادثه‌ای که خارج از اراده شخصیت اصلی رمان «لیدی ال» است، ثبات و آرامش کنونی او را برهم می‌زند و او مجبور می‌شود نقبی به گذشته‌اش بزند و سِری پنهان را در روزگار سپری شده فاش کند. آنچه موجب می‌شود لیدی ال از پس این همه سال به سراغ گذشته پنهان شده‌اش برود، اتفاقی است که این گذشته یا نمادی از آن را تهدید می‌کند.
در آغاز رمان «لیدی ال»، او را می‌بینیم که در خانه مجللش در انگلستان، روزهای پیری را در آرامش سپری می‌کند: «به پشتی صندلی خود تکیه داده، سرش را بر مخده کوچکی که در سی سال اخیر در مسافرت‌ها همراه خود داشت گذاشته بود. نقش‌های روی مخده را بسیار دوست می‌داشت. این نقش‌ها، حیوانات گوگوناگونی را نشان می‌داد که در باغ بهشت، در صلح و صفا با یکدیگر به سر می‌بردند. دستش بر عصای ظریفش قرار داشت. از پنجره به قبه عمارت کلاه‌فرنگی می‌نگریست که در آن سوی درخت‌های شاه‌بلوط، استخرها، و محوطه گل‌کاری در برابر آسمان انگلیس گسترده بود...»
آنچه آرامش روزهای پیری لیدی ال را بر هم‌ می‌زند به همین عمارت کلاه‌فرنگی مربوط است که به زودی خبر احتمال تخریبش را می‌شنود و همین باعث می‌شود که احساس کند گذشته‌اش با تهدید روبرو است و برای حفظ آن تصمیم به روایت گذشته می‌گیرد. شخصیت اصلی رمان «لیدی ال»، دراصل آنت نام دارد و او زنی است فرانسوی که گذشته‌ای داشته کاملا متفاوت با آن چیزی که امروز در آن به سر می‌برد. آنچه زندگی آنت را در روزگار گذشته دگرگون می‌کند، آشنایی‌اش با جوانی است که سخت به او دل می‌بازد.
دیگر قهرمان رمان «لیدی ال»، شخصیتی است که رومن گاری او را از واقعیت گرفته و وارد داستانش کرده است: آرمان دنی، قهرمان آنارشیست رمان «لیدی ال» شخصیتی واقعی و تاریخی است و رومن گاری بر اساس منابع و مدارک زیادی که درباره زندگی و افکارش نوشته شده، این رمان را نوشته است.
آنت یا لیدی ال در جوانی ماجرایی عاشقانه با آرمان دنی داشته که سال‌ها آن را پنهان نگه داشته است. حالا ما در دوران پیری او روایتش را از گذشته، از عشقی پرشور و از آرمان آزادی، می‌شنویم و این درواقع روایت اصلی رمان «لیدی ال» رومن گاری است.

درباره رومن گاری نویسنده کتاب «لیدی ال»
رومن گاری، نویسنده، فیلمنامه‌نویس، کارگردان، خلبان و دیپلمات فرانسوی، در سال 1914 در لیتوانی متولد شد. مادرش زنی نیمه‌اشرافی و بازیگر تئاتر فرانسوی مسکو بود. خود رومن گاری در جایی گفته بود که «یک قطره خون فرانسوی ندارم اما فرانسه در رگ‌هایم جاری است.» مادرش به فرانسه علاقه زیادی داشت و می‌خواست به فرانسه برود تا فرزندش آنجا متولد شود اما کمی دیر به صرافت سفر افتاده بود و رومن در میانه راه در لهستان به دنیا آمد و تا چهارده‌سالگی نیز آنجا ماند. مادر رومن گاری زنی بود کم‌نظیر که در ورشو و بعد در نیس چندباری خیاط‌خانه‌هایی راه انداخت و به ثروت رسید و ورشکست شد. او به پسرش گفته بود که تو نویسنده‌ای فرانسوی خواهی شد و به سفارت فرانسه خواهی رسید و نشان لژیون‌دونور را دریافت خواهی کرد. رومن گاری در چهارده‌سالگی وارد فرانسه شد و تحصیلات متوسطه‌اش را در نیس گذراند و سپس در پاریس درس حقوق خواند و در دوران خدمت سربازی در مدرسه هواپیمایی مربی تیراندازی شد. رومن گاری در جنگ جهانی دوم به نیروی هوایی پیوست. در سال 1945 به خدمت وزارت خارجه فرانسه درآمد و برای چند سال سخنگوی فرانسه در سازمان ملل بود و سپس کاردار سفارت در بولیوی و سرکنسول فرانسه در امریکا شد. رومن گاری در 1961 از مشاغل رسمی کناره‌گیری کرد و به مدت شش سال از طرف نشریات امریکایی به دور دنیا سفر کرد و مقاله‌هایی برای این نشریات نوشت. به عنوان نویسنده و کارگردان دو فیلم ساخت: «پرندگان می‌روند در پرو می‌میرند» در 1968 و «بکس» در 1971. اما در کارنامه رومن گاری رمان و داستان مهم‌ترین جایگاه را دارد. او جوایز معتبری برای کتاب‌هایش دریافت کرد و از مشهورترین آنها می‌توان به «خداحافظ گاری کوپر»، «لیدی ال»، «میعاد در سپیده‌دم»، «سگ سفید»، «تربیت اروپایی»، «ریشه‌های آسمان»، «مردی با کبوتر»، «زندگی در پیش‌رو» اشاره کرد. رومن گاری در سال 1980 با شلیک گلوله‌ای به زندگی خود پایان داد. در یادداشتی که کنارش پیدا شد، نوشته بود: «دیگر کاری در این دنیا نداشتم... به من خوش گذشت، متشکرم و خداحافظ!»

درباره ترجمه کتاب «لیدی ال»
کتاب «لیدی ال» با ترجمه مهدی غبرایی در نشر ناهید منتشر شده است.
مهدی غبرایی، متولد 1324 در لنگرود، مترجم باسابقه ایرانی است. غبرایی پس از سپری کردن تحصیلات ابتدایی و متوسطه در لنگرود در سال 1347 برای تحصیل در رشته علوم سیاسی وارد دانشگاه تهران شد. او از آغاز دهه 60 به صورت حرفه‌ای به کار مترجمی پرداخت و تاکنون آثار متعددی از ادبیات کشورهای مختلف توسط او به فارسی ترجمه شده‌اند. «موج‌ها»، «کوری»، «دل سگ»، «داشتن و نداشتن»، «چاقوی شکاری»، «این ناقوس مرگ کیست؟» و «کافکا در کرانه» برخی از ترجمه‌های غبرایی هستند.