ایران کجاست ایرانی کیست دفتر اول منظر فرهنگی - شومیز

کتاب ایران کجاست، ایرانی کیست (دفتر اول از منظر فرهنگی) از سیدمحمد بهشتی، الناز نجفی و بهنام ابوترابیان است. سیدمحمد بهشتی استاد دانشگاه، معمار، نویسنده و پژوهشگر حوزه تمدنی ایران زمین در این کتاب به یکی از مهمترین و در عین حال کم پرداخته‌شده‌ترین مسائل تاریخ ایران معاصر پرداخته است: ما کیستیم؟ و اینجا کجاست؟ برای قرن‌ها مردمان ایران در این جغرافیای تمدنی به زندگی پرداخته‌اند و در اصطلاح با آن اهلیت یافته‌اند. حال چه شده است که ایرانیان دیگر با سرزمین خود اهلیت ندارند؟ در همین راستا و در ابتدای این کتاب می‌خوانیم:

اهلیت چیزی نیست که براثر اراده و خواست فردی و گروهی به صور فرمایشی ایجاد شود یا از بین رود اهلیت منوط به این است که جامعه در محیطی روزگارانی را سپری به میزان قدمت این همنشینی، دانایی غنا می یابد و به میزان این غنا، آحاد آن جامعه «کسی» می شوند ممتاز از دیگران و سرزمینشان «جایی» میشود ممتاز از جاهای دیگر. طبیعی است که سرزمینهای جوان و روزگار نادیده از غنای دانایی برخوردار نباشند و اهلیت در آنان ریشه نداونده باشد. در سرزمین‌هایی که حیات در آنان سابقه چندانی ندارد و به یمن فناوری‌های مدرن ممکن شده است هر قدر هم قدرتمند و مرفه اهلیت مصداق ندارد و بیش از آن باید از شهروندی یا تابعیت سخن گفت.

کتاب ایران کجاست، ایرانی کیست از هفت گفتار تشکیل شده است که عبارتند از: دوباره باید اهل سرزمین‌مان شویم،‌ اهلیت در عصر سیطره تکنولوژی، منظر فرهنگی، تعریف‌های فرهنگ،‌ بازتعریف فرهنگ، طبع فرهنگی و نسبت طبایع فرهنگی. هر گفتار این کتاب از چند زیر گفتار تشکیل شده است.