سه دختر حوا

رمان «سه دختر حوّا»، اثر الیف شافاک
رمان «سه دختر حوّا»، با عنوان اصلی Three Daughters of Eve، قصه‌ای است عاشقانه و اجتماعی دربارة سه زن از سه فرهنگ و اقلیم مختلف که در دورة دانشجویی‌شان در آکسفورد گردهم می‌آیند. الیف شافاک، نویسندة رمان معروف و پرفروش «ملّت عشق»، در رمان «سه دختر حوّا» ماجرای سه زن به نام‌های پری، شیرین و مونا را روایت می‌کند. پری اهل ترکیه، شیرین ایرانی و مونا امریکایی است. آشنایی این سه زن در آکسفورد رقم خورده است. «سه دختر حوّا» در قالب داستانی عاشقانه و پُرکشش از مسائل زنان مدرن در کشورهای جهان سوم می‌گوید و با ظرافت و باریک‌بینی و نگاهی رندانه و آمیخته به طنزی پوشیده و ملایم، درونِ شخصیت‌ اصلی رمان خود را می‌کاود و تأثیر شرایط فرهنگی و اجتماعی و تاریخی را بر زندگی شخصی زنان نشان می‌دهد و همچنین از دغدغه‌ها و تضادها و تناقض‌های فکری و عقیدتی زنی ساکنِ ترکیۀ امروز سخن می‌گوید.
متن اصلی رمان «سه دختر حوّا» نخستین بار در سال 2016 منتشر شده است.
مروری بر رمان «سه دختر حوّا»
وقایع رمان «سه دختر حوّا» اگرچه پیرامون زندگی و شخصیت سه زن از سه کشور مختلف دور می‌زند، اما این پریِ اهل ترکیه و کشور اوست که در مرکز این رمان قرار دارند. پری و کشورش گویی به هم متصل‌اند و پری نمایندة مسائل و ویژگی‌های ترکیه است. رمان از زاویۀ دید سوم‌شخصِ محدود به ذهن پری روایت می‌شود و نقطۀ شروع آن استانبولِ سال 2016 میلادی است؛ شهری که پریِ سی و پنج ساله اکنون ساکن آن است و قصه از خلال افکار و یادهای او پیش می‌رود و ضمن پرداختن به دیگر شخصیت‌های اصلی رمان، تصویری با رویکردی انتقادی و موشکافانه از جامعۀ معاصر ترکیه نیز به دست می‌دهد و همچنین به موضوع عشق می‌پردازد و به ماجرای آشنایی پری با استادی در آکسفورد و تأثیری که این آشنایی بر پری می‌گذارد. شافاک در توصیف جزئیات زبردست است و قصه‌اش را به گونه‌ای روایت می‌کند که مخاطب را دنبال خود می‌کشاند و همچنین او را به تأمل در خود و مسائل هویتی و اجتماعی پیرامون خود فرامی‌خواند.
اینک بخشی از این رمان: «داستان پری در اصل کمی هم حکایت ترکیه بود و به هم خوردن تعادل روانی پری با به هم خوردن تعادل ترکیه فرق چندانی نداشت.
زمان، درست مثل خیاطی چیره‌دست دو تکه از پارچۀ زندگی پری را به هم دوخته بود؛ یعنی، هم افکار اطرافیانش را دربارة او و هم افکار او را دربارة خودش. این پارچه با اثری که مردم روی او گذاشته بودند به‌خوبی دوخته شده بود؛ به‌طوری که پری دیگر نمی‌دانست چه تعداد از روزهای زندگی‌اش را به خواست دیگران و چقدر از آن‌ها را به خواست خودش شکل داده است. گاهی وقت‌ها دلش می‌خواست سطل آب و صابون به دست بگیرد و راه بیفتد به‌سمت خیابان‌ها، میدان‌ها و بناهای دولتی و به‌ویژه کسانی که در سردر ساختمان تی. بی. ام. ام در حال مشاجره بودند. بعد هم آن زبان تند و تیزشان را بشوید! آن‌قدری کثافت برای تمیزکردن و آن‌قدری خطا برای رفع و جبران وجود داشت که او دلش می‌خواست همۀ آن‌ها را پاک کند. پری مدام در حال مقایسه‌کردن اتفاقات دنیای بیرون از وجود خودش بود؛ اما بزرگ‌ترین رنج‌ها را در درون خویش نگه می‌داشت. هرچند از آن دست زن‌هایی بود که مدام خودش را بررسی می‌کرد و مورد نقد قرار می‌داد. به همین دلیل بود که حال در 35سالگی درست مثل خاتونی سردوگرم‌چشیده رفتار می‌کرد. برای همین هم به‌هیچ‌وجه انتظار نداشت که در چنین روز ساده و پیش‌پاافتاده‌ای ناگهان با فضای تهیِ روحش روبه‌رو شود.»
دربارة الیف شافاک، نویسندة رمان «سه دختر حوّا»
الیف شافاک (که در ایران نامش گاه به الیف شفق هم ترجمه شده) در سال 1971 میلادی در استراسبورگ فرانسه، از مادری اهل ترکیه و پدری بریتانیایی، متولد شد. یک سال بعد از تولدش مادر و پدرش از هم جدا شدند و او به همراه مادرش به ترکیه رفت. مادرش دیپلمات بود و همین موضوع باعث شد که الیف شافاک به همراه او به شهرهای مختلف دنیا سفر کند و فرهنگ‌های مختلفی را بشناسد. از طرفی زندگی در میان خانوادة سنتی مادرش در ترکیه او را با زندگی و فرهنگ اقشار سنتی کشورش نیز آشنا کرد. آشنایی با فرهنگ‌های مختلف و متنوع و قرار گرفتن میان سنت و مدرنیسم بر آثار الیف شافاک تأثیر گذاشته است. شافاک علاوه بر داستان‌نویسی به روزنامه‌نگاری و جُستارنویسی و تدریس در دانشگاه نیز پرداخته است. او همچنین از فعالان حقوق زنان است. شافاک در سال 1998، به خاطر رمانِ «پنهان»، جایزة «رومی» را، که ویژة ادبیات عرفانی در ترکیه است، از آن خود کرد. اما در ترکیه فقط توفیق نصیب او نشده است و ربطِ او به این کشور برایش دردسر هم داشته است. این دردسر مربوط می‌شود به دومین رمان شافاک، به نام «حرامزادة استانبول»، که در آن به نسل‌کشی ارامنه اشاره شده و همین قضیه کارِ الیف شافاک را در ترکیه به دادگاه کشاند. «ملّت عشق»، که به فارسی هم ترجمه شده، یکی از مشهورترین و محبوب‌ترین آثار اوست.
از جمله آثار دیگری که از الیف شافاک به فارسی ترجمه شده است می‌توان به «شپش پالاس» و «آینه‌های شهر» اشاره کرد.
دربارة ترجمۀ فارسی رمان «سه دختر حوّا»
از رمان «سه دختر حوّا» چندین ترجمۀ فارسی موجود است. نشر نون این رمان را با ترجمۀ مریم طباطبائیها منتشر کرده است. از دیگر ترجمه‌های این رمان می‌توان به ترجمۀ صابر حسینی (منتشرشده در نشر نیماژ)، ترجمۀ سولماز ارزیلی (منتشرشده در نشر مرو) و ترجمۀ محمد امین جندقیان (منتشرشده در نشر روزگار) اشاره کرد.
رتبۀ رمان «سه دختر حوّا» در گودریدز: 81/3 از 5.