رساله ی تاریخ

معرفی کتاب رساله تاریخ اثر بابک احمدی

سه جستار درباب معناهای تاریخ، فلسفه تاریخ، و روایت تاریخی و روایت داستانی. رساله تاریخ عنوان کتابی است از بابک احمدی که شامل تاملاتی است پیرامون تاریخ.
در سه جستاری که در رساله تاریخ گردآمده‌اند تلاش شده به محوری‌ترین مباحث هرمنوتیک پرداخته شود. 
بابک احمدی در کتاب رساله تاریخ با مروری بر آرای تعدادی از مهم‌ترین اندیشمندان کلاسیک و معاصر، به نقاط اشتراک تاریخ، فلسفه و ادبیات توجه کرده و از جوانب مختلف به بررسی این موضوع پرداخته که تاریخ چه حاصلی برای ما دارد.

درباره کتاب رساله ی تاریخ بابک احمدی

انسان موجودی تاریخی است و امروز کم‌تر فیلسوفی طبیعت بشری را تغییرناپذیر، فراتاریخی و یکسان می‌داند و بیش‌تر فیلسوفان انسان را چون موجودی تاریخی در حال تغییر و شاید تکامل محسوب می‌کنند. اما تاریخ چه معنایی دارد و آیا ما تنها با یک روایت از تاریخ سروکار داریم؟ سه مقاله‌ای که در کتاب رساله تاریخ منتشر شده‌اند با مروری بر مهم‌ترین آرا و نظرات مورخان، فیلسوفان و نویسندگان به مسایل شاخص هرمنوتیک پرداخته‌اند.
رساله تاریخ در سه فصل با عناوین «دو معنای تاریخ»، «فلسفه تاریخ» و «تاریخ و روایت» نوشته شده است. در فصل اول این پرسش مطرح شده که آیا شرح عینی‌گرایانه تاریخ ممکن است و آیا می‌توان به گونه‌ای عینی و بی‌طرف درباره گذشته تاریخی نوشت؟ نویسنده رساله تاریخ می‌گوید پاسخ به این پرسش‌ها وابسته است به درک ما از حقیقت تاریخی و بر این مبنا دو مفهوم اصلی تاریخ را شرح می‌دهد.
احمدی در فصل دوم رساله تاریخ می‌گوید تاریخ‌نگاری فقط ثبت رویدادها نیست. تحلیل و سنجش رویدادها، کشف علت‌ها و تعمیم نتایج آن‌ها، تنظیم پی‌رفت‌ها، قیاس موقعیت‌ها، درک نقش و کنش افراد و گروه‌ها، کشف منافع مادی آن‌ها و نظایر این فعالیت‌ها، در عمل، همچون وظایف تاریخ‌نگار پیش روی او قرار می‌گیرند. این وظایف تاریخ‌نگار را به سوی نظریه‌های تاریخی می‌کشانند. هم‌چنین گستردگی و تنوع وظایف تاریخ‌نگار او را ناگزیر از شناخت عمیق‌تر نظریه‌های رایج در علوم انسانی و علوم طبیعی و توجه به فلسفه می‌کنند. در این فصل بر مهم‌ترین مباحث فلسفی درباره تاریخ مرور شده است.
در جستار دوم کتاب رساله تاریخ نشان داده شده که کوشش در فهم علیت تاریخی و کشف چرایی رویدادها و تلاش در بنیان نهادن قوانین تاریخی ما را در دل گفتمان فلسفه تاریخ جای می‌دهد. فلسفه تاریخ دو معنای به هم‌پیوسته دارد: تعمق فلسفی درباره جریان و رویدادهای تاریخی، تعمق فلسفی درباره ماهیت و روش‌های شرح و توضیح رویدادهای تاریخی.
در فصل سوم مجموعه مقالات رساله تاریخ به این نکته توجه شده که تاریخ‌نگار و رمان‌نویس کاری مشابه انجام می‌دهند یعنی گزارشی روایی فراهم می‌آورند. گزارش تاریخی و گزارش داستانی از یک قماش‌اند، چون دست‌آخر گزارش‌هایی از کنش‌های انسانی‌اند، وضعیت‌های ثابت و متغیر را توصیف می‌کنند و از موقعیت‌های انتقالی سخن می‌رانند. احمدی در این‌جا می‌گوید روایت تاریخی و روایت داستانی یک وجه مشترک آشکار دارند. این وجه مشترک به تعریف باز بیان کردن کنش‌ها بر اساس یک پیرنگ بازمی‌گردد. طرح اصلی یا پیرنگ، شالوده روایت است. به همین دلیل می‌توان گفت که به لحاظ ساختار روایی، داستان تخیلی و تاریخ به طبقه‌ای واحد تعلق دارند. روایت تاریخی و داستانی مشابه‌اند اما دو بیان متفاوت دارند. هریک در روایت‌شناسی شخصیت ویژه خود را دارند.

خلاصه کتاب رساله ی تاریخ نشر مرکز

در بخشی از کتاب رساله تاریخ درباره معناها و روایت‌های تاریخ آمده: «تاریخ را گزارش کنش‌ها و رنج‌های افراد انسان خوانده‌اند. این همه را تاریخ‌نگاران به یاری اسناد و مدارک گزارش می‌دهند. اما این گزارش‌ها تا چه حد می‌توانند به واقعیت کنش‌ها و رنج‌های انسان‌ها وفادار باشند؟ تاریخ‌نگاری سروکار داشتن با گذشته انسانی است. کتاب‌های تاریخی موضوع‌های بسیار متنوعی دارند و این موضوع‌ها در موارد خاص اهداف و روش‌هایی خاص را به تاریخ‌نگار تحمیل می‌کنند. اما می‌توان گفت که تمامی تاریخ‌نگاران ناچارند که وظیفه‌ای مهم را به پیش ببرند. این وظیفه پاسخ دادن به پرسش‌هایی به ظاهر ساده اما در عمل گاه دشوار است: چه روی داد؟ توسط چه کسی یا کسانی؟ کجا؟ چه موقع؟ چگونه.»

درباره بابک احمدی نویسنده کتاب رساله ی تاریخ 

بابک احمدی، نویسنده، مترجم، منتقد و پژوهشگر ادبی و هنری، در سال 1327 در تهران متولد شده است. او پس از تحصیلات متوسطه وارد دانشگاه تهران شد و در سال ۱۳۴۹ مدرک کارشناسی علوم سیاسی را از این دانشگاه دریافت کرد و سپس برای ادامه تحصیل به پنسیلوانیای امریکا رفت و در مقطع کارشناسی ارشد فلسفه از دانشگاه پنسیلوانیا فارغ‌التحصیل شد. پس از این و تا پیش از وقوع انقلاب در لندن و پاریس زندگی کرد. احمدی کتاب‌های متعددی در زمینه نقد و نظریه ادبی و هنری و فلسفه منتشر کرده و اغلب آثارش با استقبال خوانندگان روبرو شده و به چاپ‌های متعدد رسیده‌اند. او در ابتدا به عنوان منتقد با مجله «فیلم» همکاری می‌کرد و پس از آن به شکل جدی‌تری به تالیف و ترجمه در حوزه‌های ادبیات و هنرها و فلسفه پرداخت. «مدرنیته و اندیشه انتقادی»، «حقیقت و زیبایی»، «هایدگر و پرسش بنیادین» و «رساله تاریخ» عناوین برخی از تالیفات احمدی است. «نشانه‌ای برای رهایی» و «زندگی در دنیای متن» نیز از جمله ترجمه‌های او است.

کتاب رساله ی تاریخ برای چه کسانی مناسب است؟

علاقه‌مندان و دانشجویان به سه حوزه تاریخ، ادبیات و فلسفه مخاطبان اصلی کتاب رساله تاریخ به شمار می‌روند.