معرفی کتاب زمین سوخته اثر احمد محمود
روایت فروریختن و ویرانی و دلهره و خشونت: تصویری از واقعیت جنگ ایران و عراق در سه ماهه نخست آن در شهر اهواز. احمد محمود در رمان زمین سوخته شهر اهواز را بستر روایت اثرش قرار داده و تبعات جنگ را در این شهر و آدمهایش به تصویر کشیده است.
زمین سوخته رمانی رئالیستی است که در سال 1361 منتشر شد و از آثار شاخص محمود به شمار میرود. او در این اثر به دور از نگاههای کلیشهای به تبعات و اثرات جنگ پرداخته است.
کتاب زمین سوخته داستانی است پرحادثه با شخصیتهای متعدد و زبانی ساده اما شیوا همراه با نگاهی جزئینگرانه و موشکافانه. این داستان روایتی از زندگی مردم عادی در آغاز جنگ و تصویری از ترسها و اضطرابها و فقر و محرومیت آنها است.
درباره کتاب زمین سوخته
جنگ موضوعی پرتکرار در ادبیات داستانی کشورها است و نویسندگان مختلف به خصوص آنهایی که تجربهای از حضور در جنگ دارند، وضعیت برآمده از جنگ را از منظر خود روایت کردهاند. زمین سوخته احمد محمود از ارزندهترین و مهمترین داستانهایی است که به جنگ ایران و عراق مربوط است.
رمان زمین سوخته حاصل حضور محمود در شهری جنگزده است و او به دلیل تجربه زیستهاش نشان داده که جنگ چه تبعاتی برای زندگی مردم عادی و به خصوص طبقه فرودست به همراه دارد.
احمد محمود را نویسنده جنوب نامیدهاند. جغرافیای جنوب با محرومیتها و فقر و نابرابریهایش بستر اغلب آثار محمود است. او به خصوص به شهر اهواز، شهر زادگاه و محل زندگیاش، بسیار توجه کرده است. او در آغاز جنگ به خاطر حضورش در آنجا جنگ و حوادث آن را بیواسطه و از نزدیک دیده است از اینرو در رمان زمین سوخته به روایت مسائل و آوارگیها و مصیبتهای مردم جنگزده پرداخته است.
در زمین سوخته، «بار جنگ بر دوش زحمتکشان» است و در مقابل میبینیم که محتکران و سودجویان هر روز به گرانیها دامن میزنند. در شهرِ جنگی مردم فرودست بیشترین آسیب را از تبعات جنگ میبینند و در مقابل عدهای هم هستند که از وضعیت جنگی منتفع شده و سودی بیشتر به دست میآورند. در این رمان همچنین تصاویری جاندار از شهرنشینان آوارهای میبینیم که در راهآهنها و جادههای شهر جنگزده جمع شدهاند تا با گریز از شهر از بمبارانها و گلولهبارانهای دشمن جان به در برند.
خلاصه کتاب زمین سوخته
«حالا به میدان نزدیک شدهام. سروصداها را میشنوم. ناگهان آمبولانسی آژیرکشان از تو میدان میراند تو خیابان پهن کمیته و تند از کنارم میگذرد. به دهانه میدان میرسم. چند لحظه مبهوت –انگار که برق گرفته باشدم- سر جایم میخکوب میشوم و دورتادور میدان را نگاه میکنم. سرم آرام برمیگردد به طرف خانه امیرسلیمان. دیوارش –که تو خیابان کمیته است- شکاف برداشته است. ایرانیت سقف سایبان کوتاه امیرسلیمان که زیرش مینشست و با خودش کبریتبازی میکرد، از جا کنده شده است و پیدایش نیست. در پلیتی گاراژ خانهاش که تو میدان است مثل کرباس جر خورده و لوله شده است. مقابل در گاراژ، رو سنگفرش، چند جنازه دراز به دراز کنار همدیگر چیده شده است و رویشان پتو کشیدهاند. انگار کر شدهام. چیزی نمیشنوم. پیش رویم را نگاه میکنم. مکوند، کنار آتش چندک زده است و سیگار دود میکند و نگاهش به بنبست است. انگار هیچ اتفاقی نیفتاده است. خانه ننهباران، خانه فاضل، خانه نرگس، گلابتون، اممصدق، دکه ناپلئون و قهوهخانه مهدیپاپتی روهم کوبیده شدهاند.»
درباره احمد محمود نویسنده کتاب زمین سوخته
احمد اعطا مشهور به احمد محمود، متولد 1310 در اهواز، از مهمترین داستاننویسان معاصر ایرانی است. او دبیرستانی بود که تحصیل روزانه را رها کرد تا مشغول به کار شود. در این دوران محمود به کارهای مختلفی از شاگردی گرفته تا بنایی مشغول شد و همزمان در دوره شبانه تحصیلات متوسطهاش را هم به پایان رساند. احمد محمود نویسندهای رئالیست و متعهد بود که تصویری از جامعه و حوادث تاریخی را در آثارش بازنمایی کرده است. او برکنار از سیاست هم نبود به همین خاطر دستیگر و زندانی هم شده بود. محمود در سالهای آغاز جوانیاش به حزب توده ایران پیوسته بود و یکی از بسیار کسانی بود که پس از سرکوبهای گسترده دوران پس از کودتای 28 مرداد سال 32 دستگیر شده بود. او نویسندهای پرکار و خلاق و صاحب سبک است که کار نویسندگی را با نوشتن داستان کوتاه آغاز کرد. همسایهها، داستان یک شهر، زمین سوخته و مدار صفر درجه از رمانهای مشهور محمود به شمار میروند. او در سال 1380 جایزه ادبی مهرگان را به پاس یک عمر تلاش در راه آفرینش ادبی دریافت کرد. احمد محمود پس از مدتی درگیری با بیماری در مهرماه 1381 درگذشت.
کتاب زمین سوخته برای چه کسانی مناسب است؟
رمان زمین سوخته به علاقهمندان به ادبیات داستانی و به خصوص رمانهای رئالیستی پیشنهاد میشود.
