جزء از کل

رمان «جزء از کُل»، نوشته استیو تولتز
رمان «جزء از کُل»، با نام اصلی A Fraction of the Whole، نوشته استیو تولتز روایتی نو از داستان قدیمی و آشنای کشمکشِ پدران و پسران است. استیو تولتز در این رمان داستان پدر و پسری به نام مارتین و جاسپر دین را روایت کرده است که با یکدیگر در تضادند. جاسپر، که راوی بخش اول رمان است، نمی‌خواهد مثل پدرش منفی‌باف و تلخ باشد. او دوست دارد زندگی را دریابد و این در حالی است که مارتین، پدر فلسفه‌باف و بدبین او و راوی بخش دوم رمان، تلاش کرده است که پسرش را شبیهِ خود کند. جاسپر، به رغم تقلا برای فاصله‌گرفتن از پدر، نمی‌تواند از سیطره طرز فکر او خلاص شود. رمان، از خلال روایت این پدر و پسر و با طنزی سیاه و تلخ، به مسائل بنیادین آدمی، پیچیدگی‌های انسان و جهان و موضوعاتی چون عشق و زندگی و مرگ می‌پردازد. «جزء از کُل» یکی از مشهورترین رمانهای قرن بیست و یکمِ استرالیاست. متن اصلی این رمان نخستین بار در سال 2008 منتشر شد و بعد از انتشار خوش درخشید و نقدهای مثبتی درباره‌اش نوشته شد و نامزد جایزه «مَن ‌بوکر» شد.

مروری بر رمان «جزء از کُل»
«جزء از کُل» از دو بخش تشکیل شده است. بخش اول رمان روایت جاسپر دین است. جاسپر در زندان است و داستان زندگی خود و تضادهایش با پدر بدبین و فیلسوف‌مآب خود را روایت می‌کند. او، اگرچه دلِ خوشی از پدرش ندارد، نمی‌تواند او را از ذهن خود پاک کند و ترجیح می‌دهد حین نقل سرگذشتش با حقیقت حضور پررنگ پدرش در این سرگذشت کنار بیاید. جاسپر فرزندِ ناخواسته مادر و پدرش بوده و کودکیِ خوشی نداشته و به دلیل نوع رفتار پدرش با او، دچار بحران روحی است. پدر او، مارتین، نیز کودکیِ بحرانی‌ای را از سر گذرانده است، چون در کودکی مدتی طولانی به کما رفته و بعد که به هوش آمده همه چیز برایش غریبه بوده و همین اتفاق روی طرز نگاه او به جهان و آدمها اثری منفی گذاشته است و او را آدمی بدبین و متنفر از عالم و آدم بار آورده است. بخش دوم رمان روایت مارتین است. از خلال این روایت‌ها داستان آدمهای دیگری نیز، که زندگی و سرگذشت‌شان با زندگی دو شخصیت اصلی داستان گره خورده، روایت شده است. رویدادهای «جزء از کُل» بازه زمانی طولانی‌ای را، از سالهای جنگ جهانی دوم تا قرن بیست و یکم، دربرمی‌گیرد. «جزء از کُل» محصول ذهنی طنزاندیش با دغدغه‌هایی فلسفی است. تولتز در این رمان با نگاهی رندانه و موشکاف به کارِ جهان و روحیات و کردارِ آدمیان پرداخته است. از ویژگی‌های این رمان جملات فلسفی نقضی است که در جای جای آن بیان می‌شود. هریک از این جمله‌ها بیانگر نکته‌ای باریک‌تر از مو درباره جهان و موقعیت انسان در آن است. شروع این رمان را بسیار ستوده‌اند. رمان با سطرهایی آغاز می‌شود که وجهی از بازی تلخ و در عین حال طنزآمیز تقدیر با آدمی را به نمایش می‌گذارد. اینک آن سطرهای آغازین: «هیچ وقت نمی‌شنوید ورزشکاری در حادثه‌ای فجیع حس بویایی‌اش را از دست بدهد. اگر کائنات تصمیم بگیرد درسی دردناک به ما انسان‌ها بدهد، که البته این درس هم به هیچ درد زندگی آینده‌مان نخورد، مثل روز روشن است که ورزشکار باید پایش را از دست بدهد، فیلسوف عقلش، نقاش چشمش، آهنگساز گوشش و آشپز زبانش. درسِ من؟ من آزادی‌ام را از دست دادم و اسیر زندانی عجیب شدم که نیرنگ‌آمیزترین تنبیهش، سوای این که عادتم بدهد هیچ چیز در جیبم نداشته باشم و مثل سگی با من رفتار شود که معبدی مقدس را آلوده کرده، ملال بود.»

درباره استیو تولتز، نویسنده رمان «جزء از کُل»
استیو تولتز متولد سال 1972 در سیدنی استرالیاست. تولتز از کودکی و نوجوانی شیفته نوشتن بود، اما در این کار مدام با شکست مواجه می‌شد و هرچه را که می‌نوشت نیمه‌کاره رها می‌کرد. بعد از دانشگاه باز به نوشتن ادامه داد تا بلکه در مسابقه‌ای برنده شود. اما سرانجام رویایی را که تحقق آن محال می‌نمود به یکسو نهاد و دست از نوشتن کشید و به کارهای دیگری پرداخت. این اما پایان کلنجار تولتز با ادبیات و نوشتن نبود. بعد از اشتغال به کارهای گوناگون در کشورهای مختلف، باز بر سرِ رویای نخست آمد. گویی دیگر برایش مسلم شد که راهی جز نوشتن ندارد؛ پس این بار جدی‌تر دست به کار شد و با عزمی جزم‌تر شروع به کار نوشتن کرد و اولین رمانش شد همین رمان «جزء از کُل» که بسیار مورد استقبال قرار گرفت. استیو تولتز بعد از «جزء از کُل» رمان «ریگ روان» را نوشت که در سال 2015 منتشر شد.
به جز ترجمه پیمان خاکسار، ترجمه‌های دیگری نیز از رمان «جزء از کُل» انجام شده است.

درباره ترجمه فارسی رمان «جزء از کل»
معروف‌ترین ترجمه فارسی رمان «جزء از کُل» ترجمه پیمان خاکسار است که در نشر چشمه منتشر شده است. پیمان خاکسار، متولد 1354 در تهران، تحصیلکرده سینما و مترجم و تدوینگر سینما و تلویزیون است. او کار ترجمه را با ترجمه منتخبی از اشعار چارلز بوکوفسکی آغاز کرد. این اشعار در کتابی با عنوان «سوختن در آب، غرق شدن در آتش» در نشر چشمه منتشر شد. خاکسار بعد از این کتاب سراغ به ترجمه آثار داستانی ادبیات انگلیسی‌زبان رفت و به طور حرفه‌ای به این کار پرداخت. «عامه‌پسند» و «هالیوود» از چارلز بوکوفسکی، «یکی مثل همه» از فیلیپ راث، «سومین پلیس» از فلن اوبراین و «اتحادیه ابلهان» از جان کندی تول از دیگر آثار داستانی ترجمه‌شده به قلم پیمان خاکسار است. او، به غیر از «جزء از کُل»، رمان «ریگ روان» استیو تولتز را نیز به فارسی ترجمه کرده است.

رتبه رمان «جزء از کُل» در گودریدز: 14/4 از 5