کتاب «فاشيسم ابدي» اثر اومبرتو اکو
گزيدهاي از مقالهها، يادداشتها و مصاحبههاي اومبرتو اکو که عمدتا مضموني اجتماعي و سياسي دارند. کتاب «فاشيسم ابدي» وجهي مهم اما کمتر ديده شده از چهره اومبرتو اکو را نمايش ميدهد.
اکو را در وهله اول به عنوان نشانهشناس ميشناسند و سپس به عنوان رماننويس اما او روشنفکري متعهد هم بود که مواضع سياسي روشني داشت و هيچ گاه در برابر مسايل اجتماعي و سياسي دورانش بيتفاوت نبود. مقالات و مصاحبههاي اکو در کتاب «فاشيسم ابدي» نشان ميدهد که او حتي در قبال بسياري از مسايلي که به ظاهر اهميت چنداني نداشتهاند موضعي روشن گرفته است و نظرش را منتشر کرده است.
در کتاب «فاشيسم ابدي» بيشتر با اومبرتو اکوي روشنفکر روبروييم. روشنفکري که نه تنها با تعهد سياسي و اجتماعي بيگانه نيست بلکه آن را لازمه کارش ميداند.
مروري بر کتاب «فاشيسم ابدي»
اومبرتو اکو چهرهاي چندوجهي بود و سيماي کامل يک روشنفکر تمامعيار را داشت. او از يکسو متخصص و مدرس نشانهشناسي و زبانشناسي و تاريخ قرون وسطا بود و از سوي ديگر رماننويسي بسيار ستايش شده با شهرتي فراوان. اما آنچه اکو را متمايز ميکرد اين بود که او خود را متخصصي بيرون و برکنار از سياست نميدانست. اکو وارث سنت روشنفکرياي بود که با تعهد سياسي و اجتماعي پيوندي عميق داشت. اکو ايتاليايي بود و تجربهاي مستقيم از زندگي در کشوري تحت سلطه فاشيسم داشت و همواره عليه سلطه و هر شکلي از فاشيسم موضع ميگرفت. مقالات و مصاحبههايي که از اکو در کتاب «فاشيسم ابدي» گردآوري و منتشر شده به روشني نشاندهنده اين وجه از چهره او است.
اومبرتو اکو در مقاله «فاشيسم ابدي» که متني بسيار حايز اهميت است بر روي مسئلهاي حياتي دست ميگذارد و ميگويد گرچه ميتوان رژيمهاي سياسي را سرنگون کرد و ايدئولوژيها را نقد و نفي کرد اما هميشه در پس هر رژيم و هر ايدئولوژي، نوعي انديشه، مجموعهاي از عادات فرهنگي، غريزهها و انگيزههاي قوي و مبهم وجود دارند. او ميپرسد آيا هنوز شبحي ديگر بر اروپا و شايد نقاط ديگر جهان سايه افکنده است؟
اکو در اين مقاله از کتاب «فاشيسم ابدي» استدلال ميکند که فاشيسم پديدهاي منحصر به يک دوره خاص تاريخي نيست. فاشيسم خصلتهايي دارد که اکو آنها را برميشمارد و ميگويد هر فرد يا گروهي که اين ويژگيها و حتي يکي از آنها را داشته باشد فاشيستي است. اکو معتقد است که فاشيسم ايئولوژي يکپارچهاي نيست و مينويسد: «از نظر من، اولويت تاريخي، دليل محکمي در توضيح چگونگي تبديل واژه فاشيسم به واژهاي مجازي-تشبيهي در ناميدن جنبشهاي گوناگون تماميتخواه نيست، نه به سبب آنکه فاشيسم در اساس دربرگيرنده عناصر ضروري در تعريف همه جنبشهاي تماميتخواه بود. برعکس فاشيسم هيج زيربنايي نداشت، ايدئولوژياي يکپارچه نبود. ترکيبي از عقايد و آراي گوناگون سياسي و فلسفي و مخلوطي از تضادها و تناقضها بود. چگونه ميتوان جنبشي فاشيستي و تماميتخواه را چنين ترکيب کرد: رژيم پادشاهي با انقلاب؟ ارتش سلطنتي با ميليشياي موسوليني؟ امتيازات ويژه کليسا با نظام آموزش و پرورش خشن دولتي؟ اقتصاد کاملا تحت نظارت دولت با اقتصاد بازار آزاد؟ حزب فاشيست با اين آرمان تشکيل شد که هدفش نظم نوين انقلابي بود اما از سوي زمينداران دستراسي حمايت ميشد که در پي قدرتگيري ضد انقلاب بودند. فاشيسم در آغاز جمهوريخواه بود اما بيست سال تنها با اعلام وفاداري به خاندان سلطنتي و نزديکي رهبر با پادشاه -که موسوليني به وي عنوان امپراطور داده بود- دوام يافت.»
ديگر مقالهها و يادداشتهايي که از اکو در کتاب «فاشيسم ابدي» انتخاب و ترجمه شدهاند نشاندهنده جزيينگري و حساسيت او نسبت به مسايل پيرامونياش است. عناوين اين مقالهها عبارتند از: «فاشيسم ابدي»، «ارتجاع در دنياي پستمدرن»، «خصم مطبوعات»، «گل سرخ با نام ديگر»، «جادوي جيمز جويس»، «بوش و پوتين»، «زندگي در قرون وسطاي جديد»، «سانسور و سکوت»، «درباره مدارس خصوصي در غرب»، «در جستجوي خدا، و کفايت تلويزيون»، «مقدس يک مد گذرا نيست»، «يادداشتهايي درباره ويکيليکس»، «فرهنگ همچون تجارتي نمايشي»، «دشمنسازي ديگري و لزوم جنگ؟»، «درباره ويندوز ويستا»، «خدا براي بعض انسانها به اندازه کافي بزرگ نيست»، «تکثر رسانهها»، «يک تئوري توطئه»، «نقطه عطفي در بحران خرد»، «مطلق و نسبي»، «خود-تباهي جنگهاي مدرن»، «جادوگر و دانشمند»، «لوبيا ناجي اروپا»، «زماني که جنگ سلاحي بيخاصيت است»، «تقلب و توافق» و «از جنگهاي مقدس تا شور و شعور».
علاوه بر اينها تعدادي از گفتوگوهاي اومبرتو اکو نيز در کتاب «فاشيسم ابدي» ترجمه شده است که آنها نيز خواندني و حايز اهميتاند.
درباره اومبرتو اکو نويسنده کتاب «فاشيسم ابدي»
اومبرتو اکو، نشانهشناس، زبانشناس، فيلسوف، منتقد ادبي، رماننويس و متخصص قرون وسطي است که در ژانويه سال 1932 در ايتاليا متولد شد. با پايان جنگ جهاني دوم براي تحصيل فلسفه قرون وسطي به دانشگاه بولونيا رفت. او بعدتر از دانشگاه تورينو مدرک دکتري خود را دريافت کرد و در سالهاي متمادي در دانشگاههاي مختلفي به تدريس پرداخت. اکو در دوره پاياني عمرش بيشتر به عنوان داستاننويس شناخته شد و در ايران نيز شهرت عمومي او به واسطه ترجمه آثار داستانياش به وجود آمد اما واقعيت اين است که اکو در وهله اول نشانهشناس و فيلسوف است و او را يکي از مهم ترين زبانشناسان و نشانهشناسان ساختارگرا ميدانند. او از نظريهپردازان و به عبارت بهتر از پايهگذاران نشانهشناسي معاصر است و چند رساله و کتاب مهم و جريانساز در اين عرصه نوشته است. اکو دير شروع به رماننويسي کرد اما با رمانهايي که نوشت نشان داد تا چه حد داستاننويسي چيرهدست است. او در رمانهايش به تلفيقي از ژانرهاي مختلف پرداخته است: از داستان پليسي گرفته تا رمانهاي علمي-تخيلي و داستانهاي پارتيزاني ايتالياي دوران جنگ. در رمانهاي او آشکارا ميتوان رد دانش نظرياش در زمينههاي زبانشناسي و نشانهشناسي و همچنين تخصصاش در تاريخ قرون وسطي را ديد. اولين رمان اکو «آنک نام گل» در سال 1980 منتشر شد و با اين اثر بود که او به عنوان رماننويس به شهرت رسيد. اکو در 19 فوريه 2016 به علت سرطان درگذشت. «بائودولينو»، «آونگ فوکو»، «سرگذشت جامعه سيال»، «گورستان پراگ»، «نشانه: تاريخ و تحليل يک مفهوم»، «تاريخ زيبايي»، «تاريخ زشتي» «نشانهشناسي» از جمله آثار اکو است که به فارسي ترجمه شدهاند.
درباره ترجمه کتاب «فاشيسم ابدي»
کتاب «فاشيسم ابدي» با ترجمه غلامرضا امامي در نشر گويا منتشر شده است.
غلامرضا امامي، متولد ششم شهريور ????در اراک، نويسنده، مترجم و ويراستار ايراني است. امامي در در ايتاليا و در دانشگاه رم علوم سياسي خوانده است. او سالها به عنوان مدير انتشارات کنون پرورش فکري کودکان و نوجوانان فعاليت کرد و بخش زيادي از آثاري که ترجمه يا تاليف کرده براي کودکان و نوجوانان است. البته امامي در سالهاي مختلف آثاري هم براي بزرگسالان منتشر کرده است. «درخت زيتون»، «بهار خاکستري»، «ويکنت دو نيم شده»، «سه قصه» و «چگونه با ماهي قزل آلا سفر کنيم» عناوين تعدادي از ترجمههاي غلامرضا امامي است.
b1840b_small.jpg)
