دور و نزدیک آمرصاحب
خاطراتی از بودن در کنار قهرمان ملی احمدشاه مسعود

کتاب «دور و نزدیکِ آمرصاحب: خاطراتی از بودن در کنار قهرمان ملی، احمدشاه مسعود» نوشتۀ محمدفهیم دشتی
احمدشاه مسعود از نگاه محمدفهیم دشتی. کتاب «دور و نزدیکِ آمرصاحب: خاطراتی از بودن در کنار قهرمان ملی، احمدشاه مسعود» روایت محمدفهیم دشتیِ روزنامه‌نگار از دوران همنشینی و هم‌صحبتی‌اش با احمدشاه مسعود، مرد سیاسی محبوب و قهرمان ملی افغانستان، است؛ مردی که در کتاب «دور و نزدیک آمرصاحب» بیشتر با عنوان آمرصاحب از او یاد می‌شود.
محمدفهیم دشتی در کتاب «دور و نزدیک آمرصاحب» لحظاتی را که با احمدشاه مسعود گذرانده است روایت می‌کند و از خلال این روایت، چهره‌ای را که خود از احمدشاه مسعود شناخته است ترسیم می‌کند.
کتاب «دور و نزدیک آمرصاحب» همچنین ما را با خود به دوره‌ای از تاریخ پرتلاطم افغانستان، در دوران جنگ با طالبان که احمدشاه مسعود و نیروهایش هم با آن درگیر بودند، می‌بَرَد و حین سخن گفتن از شخصیت و منش و گفتار احمدشاه مسعود، نمایی از آن دوره را نیز پیشِ چشم مخاطبان می‌آورد و برای مخاطبانی که از آن روزها تنها روایت‌هایی شنیده‌اند، نقل می‌کند که در آن دوره در بخشی از جبهۀ مبارزه با طالبان چه می‌گذشت.
در کتاب «دور و نزدیک آمرصاحب» همراه محمدفهیم دشتی به گوشه‌هایی از خلوت احمدشاه مسعود می‌رویم و افکار و طرز نگاه این مبارز محبوب افغانستانی به جهان را، آن‌گونه که راوی دیده و دریافته و ثبت کرده است، می‌خوانیم.

مروری بر کتاب «دور و نزدیک آمرصاحب»
محمدفهیم دشتی خاطرات دیدارهایش با احمدشاه مسعود و همنشینی و همسُخنی‌هایش با او و مشاهداتش از رفتار و منش او را از دوران بچگی که اولین بار احمدشاه مسعود را دیده بوده است آغاز می‌کند و آن‌گاه می‌رسد به دوران بزرگسالی و زمانی که بیشتر با این قهرمان ملی افغانستان حشر و نشر داشته و خوی و منش او و طرز رفتارش با دیگران را از فاصله‌ای نزدیک‌تر می‌دیده و افکار و طرز نگاه احمدشاه مسعود به جهان را از خود او می‌شنیده است.
کتاب «دور و نزدیک آمرصاحب» شرح مواجهه‌ای مستقیم و از نزدیک با احمدشاه مسعود است و زوایایی از شخصیت و زندگی او را به خوانندگان نشان می‌دهد؛ زوایایی که تنها کسی می‌توانسته آن‌ها را ببیند و ثبت کند که با احمدشاه مسعود از نزدیک آشنا و همنشین بوده باشد.
احمدشاه مسعودِ کتاب «دور و نزدیک آمرصاحب» درواقع همان احمدشاه مسعودِ محبوبِ آشناست اما در این کتاب، با نزدیک‌تر شدن به او، راز این محبوبیت را به‌واسطۀ روایت محمدفهیم دشتی که خود از شیفتگان احمدشاه مسعود بوده است و محضر او را از نزدیک درک کرده است درمی‌یابیم و می‌فهمیم که دلیل این‌همه محبوبیت او در چه چیزهایی نهفته بوده است.
در کتاب «دور و نزدیک آمرصاحب» همچنین در کوه و کمر با احمدشاه مسعود و یارانش همراه می‌شویم و زندگی آن‌ها را در متن روزهایی بحرانی از تاریخ افغانستان و دوران سخت مبارزه با طالبان دنبال می‌کنیم.
کتاب «دور و نزدیک آمرصاحب» از یادداشتی از کاوه آهنگر در معرفی محمدفهیم دشتی و شرح زندگی او، مقدمه‌ای از سیاره دشتی، همسر محمدفهیم دشتی، یادداشت محمدفهیم دشتی بر چاپ دوم این کتاب، پیشگفتار و نیز زندگی‌نامۀ احمدشاه مسعود تشکیل شده است.
کتاب «دور و نزدیک آمرصاحب» همچنین با عکس‌هایی از احمدشاه مسعود همراه است.
در بخشی از کتاب «دور و نزدیک آمرصاحب» می‌خوانید: «آمرصاحب پرسید که موقعیت طالبان در کجاست. قوماندان گدا چند نشانی از برآمده‌گی‌ها و فرورفته‌گی‌های کوه‌های خاواک را داد. آمرصاحب باز پرسید که هاوان در کجا نصب شده. قوماندان گدا باز از همان نشانی‌ها گفت. برای ما چند نفری که در اتاق حاضر بودیم، آن نشانی‌ها هیچ معنایی نداشت؛ اما از پاسخ‌های آمرصاحب معلوم بود، که نشانی‌ها را می‌شناسد. آمرصاحب هدایت داد که هاوان را از موقعیت‌اش بر یک قلۀ دیگر کوه که ظاهراً در سمت راست آن‌جایی که قبلاً نصب شده بود، موقعیت داشت، انتقال بدهند و می‌گفت که اگر طالبان در آن موقعیتی باشند که قوماندان گدا نشانی داده، هاوان از آن نقطۀ جدید می‌تواند آن‌ها را هدف بگیرد.
گفت‌وگو قطع شد. آمرصاحب بدون این‌که آدم خاصی را مخاطب قرار دهد و مثل این‌که با خود حرف بزند، گفت: "نمی‌شود، باید خودم بروم."
بوت‌هایش را از گوشۀ اتاق گرفت و به پوشیدن آن مشغول شد. هنگامی که بند بوت‌هایش را می‌بست و درحالی‌که نگاه‌هایش به‌سوی سباوون و جمعه‌خان دوخته شده بود، باز مانند دفعۀ قبل، با خود حرف می‌زد: "نمی‌فهمم تا چی وقت بچه‌های مردم را دَم اَره به کشتن بدهم؟ اگر جنگ کنیم تا چی وقت و اگر تسلیم شویم، این ننگ بزرگ را به کجا ببریم؟"
حالا آماده رفتن بود. هوا تاریک شده بود.»
کتاب «دور و نزدیک آمرصاحب: خاطراتی از بودن در کنار قهرمان ملی، احمدشاه مسعود» در نشر نی منتشر شده است.

درباره محمدفهیم دشتی، نویسنده کتاب «دور و نزدیک آمرصاحب»
محمدفهیم دشتی، متولد 1351 و درگذشته به سال 1400، روزنامه‌نگار، مشاور رسانه‌ای و تحلیل‌گر و فعال سیاسی افغانستانی است. دشتی از روزنامه‌نگاران پیشکسوت افغانستان و از مدافعان آزادی بیان بود. او با هفته‌نامۀ کابل که احمدشاه مسعود پایه‌گذارش بود همکاری می‌کرد و مدتی هم مدیریت این هفته‌نامه را به‌عهده داشت که از این دوره به‌عنوان دوران شکوفایی هفته‌نامۀ کابل یاد می‌شود. او همچنین مؤسس یک روزنامه در کابل و پشتیبان روزنامه‌نگاران در افغانستان بود.
دشتی خواهرزاده عبدالله عبدالله، سیاستمدار افغانستانی، و نیز از هم‌رزمان احمدشاه مسعود در مبارزه با طالبان بود. روزی که احمدشاه مسعود کشته شد، دشتی هم همراه او بود و از ناحیۀ چشم آسیب دید اما از مرگ نجات یافت. بعدها که افغانستان بار دیگر تحت سلطۀ طالبان درآمد، دشتی به همراه احمد مسعود، پسر احمدشاه مسعود و رهبر دومین جبهۀ مقاومت ملی افغانستان، به پنجشیر رفت و با تشکیل جبهۀ مقاومت دوم، سخنگوی آن شد و بار دیگر به صف مبارزه با طالبان پیوست و این‌بار در حملۀ طالبان به پنجشیر کشته شد.
از آثار محمدفهیم دشتی می‌توان به کتاب «پایان بازی» اشاره کرد.