هم زمانی - یک اصل ارتباطی غیرعلی

کتاب «هم‌زماني» اثر کارل گوستاو يونگ
آيا هم? رويدادها از رابط? علت‌ومعلولي تبعيت مي‌کنند؟ کارل گوستاو يونگ در کتاب «هم‌زماني» بر اين باور است که نه، تبعيت نمي‌کنند.
کتاب «هم‌زماني: يک اصل ارتباطي غيرعِلّي»، با عنوان اصلي Synchronizit?t Als Ein Prinzip Akausaler Zusammenh?nge و عنوان انگليسي Synchronicity: An Acausal Connecting Principle، از اموري در جهان بحث مي‌کند که نمي‌توان آن‌ها را با منطق عقلاني و مبتني بر روابط عِلّي توضيح داد چراکه بيرون از اين قلمرو و به‌اعتقاد يونگ به حوز? ناخودآگاه جمعي تعلق دارند.
يونگ در کتاب «هم‌زماني» ما را با خود به سفري اکتشافي در عالمِ ناخودآگاه و رؤيا و خيال و کهن‌الگوها مي‌برد؛ عالمي که يونگ در اين کتاب، با استدلال و وام‌گيري از فلسفه و فيزيک جديد و آوردن نمونه‌هايي از تجربيات خودش و افراد مختلف، قصد دارد به تبيين آن بپردازد و وجودش را اثبات کند.
متن اصلي کتاب «هم‌زماني»، چنانکه در مقدم? اکبر اميري بر ترجم? فارسي اين کتاب توضيح داده شده، اولين بار با عنوان «درباب هم‌زماني» در سال 1951 و سپس با عنوان «هم‌زماني: يک اصل ارتباطي غيرعِلّي» در سال 1952 منتشر شده است.

مروري بر کتاب «هم‌زماني»
کتاب «هم‌زماني»، نيز مثل ديگر آثار کارل گوستاو يونگ، گوشه‌هايي از جهاني رازآلود و خواب‌گونه و پنهان در پس جهان عيني و محسوس را به ما مي‌نماياند و با ما از منشاء تجربه‌ها و مشاهدات و ادراکات و رويدادهايي سخن مي‌گويد که وراي تجربه‌ها و رويدادهاي مبتني بر روابط علت‌ومعلولي هستند.
يونگ در کتاب «هم‌زماني» از رابط? غيرعلّي روان انسان با طبيعت و امور عيني و نحو? نمود اين رابطه و منشاء و منبع آن سخن مي‌گويد.
موضوع اصلي کتاب «هم‌زماني» رويدادها و حوادثي است که به‌طور هم‌زمان روي مي‌دهند و خود را به ما مي‌نمايانند اما هيچ منطق علت‌ومعلولي‌اي پشت‌شان به چشم نمي‌خورد و نمي‌توان آن‌ها را براساس روابط علّي توجيه و تفسير کرد. يونگ در کتاب «هم‌زماني» منشاء و منبع چنين رويدادهايي را در ناخودآگاه جمعي انسان‌ها مي‌داند و معتقد است که روان انسان، از طريق ناخودآگاه جمعي، با طبيعت و دنياي عيني در ارتباط است و حوادث هم‌زماني هم که نمي‌توان به‌وسيل? منطق علّي توجيهشان کرد، برآمده از چنين رابطه‌اي هستند.
يونگ در استدلال آن‌چه در کتاب «هم‌زماني» از آن سخن مي‌گويد، از فلسفه و نيز فيزيک جديد، از جمله نظري? نسبيت آلبرت اينشتين، وام مي‌گيرد.
کتاب «هم‌زماني» با پيش‌گفتاري بر ويرايش سال 2010 اين کتاب و مقدم? ويراستار آغاز مي‌شود و آن‌گاه متن يونگ مي‌آيد که شامل اين بخش‌ها است: «پيش‌گفتار»، «شرح»، «يک آزمايش اختربينانه»، «پيشينه‌هاي نظريه‌ي هم‌زماني» و «نتيجه‌گيري». در پايان کتاب هم پيوستي با عنوان «در باب هم‌زماني» آمده که مربوط است به سخنراني‌اي که يونگ در سال 1951 دربار? هم‌زماني ايراد کرده است.
کتاب «هم‌زماني: يک اصل ارتباطي غيرعِلّي» با ترجمه و مقدم? اکبر اميري در نشر نيماژ منتشر شده است. ترجم? فارسي اين کتاب از متنِ انگليسي آن انجام شده است.

درباره کارل گوستاو يونگ، نويسند? کتاب «هم‌زماني»
کارل گوستاو يونگ (Carl Gustav Jung)، متولد 1875 و درگذشته به ‌سال 1961، روانپزشک و روانکاو سوئيسي و بنيانگذار روانشناسي تحليلي است.
يونگ ابتدا با فرويد مکاتبه و رابطه‌اي نزديک داشت و بسيار مورد تأييد فرويد بود اما به‌تدريج اختلاف نظر آن‌ها، بر سر مسائل مربوط به روانکاوي، جدي شد و به قطع ارتباط آن دو و طرد شدنش از جانب فرويد انجاميد.
نگرش يونگ به ناخودآگاه، متفاوت با نگرش فرويد بود. به‌اعتقاد يونگ هم? مسائل مربوط به سازوکار روان انسان و ضمير ناخودآگاه را نمي‌توان به غريز? جنسي مربوط دانست. اين‌گونه بود که يونگ مکتب مستقل خود را در روانکاوي بنيان نهاد.
ناخودآگاه جمعي از مهمترين نظريه‌هايي بود که از جانب يونگ مطرح شد. او که روي اسطوره‌ها بسيار مطالعه و پژوهش کرده بود به اين اعتقاد داشت که رؤياها و خيال‌پردازي‌هاي انسان ريشه‌هايي اسطوره‌اي و کهن‌الگويي دارند و بايد آن‌ها را براساس نمادهاي مرتبط با اسطوره‌ها و کهن‌الگوها و آنچه در ناخودآگاه جمعي بشر انباشته شده تحليل و تفسير کرد.
به‌اعتقاد يونگ هم? مسائل رواني آدمي را نمي‌توان با اتکا به ناخودآگاه فردي توضيح داد و انسان، علاوه بر ناخودآگاه فردي، از ناخودآگاه جمعي هم برخوردار است و اين ناخودآگاه جمعي، عامل اشتراک نوع بشر است و انسان‌ها را، فارغ از تفاوت‌هاي فردي‌اي که با هم دارند، به هم پيوند مي‌دهد و باعث مي‌شود در مواردي حالات رواني و ذهني مشابهي را تجربه کنند و واکنش‌هاي مشابهي از خود نشان دهند که ريشه در کهن‌الگوها و اسطوره‌هايي دارد که در همين ناخودآگاه جمعي انباشته شده‌اند.
او همچنين معتقد بود که در درون و ناخودآگاه هر زن يک مرد (آنيموس) و در درون و ناخودآگاه هر مرد يک زن (آنيما) زندگي مي‌کند.
نظريات يونگ بر عرصه‌هاي گوناگوني، از جمله بر هنر و ادبيات و نقد ادبي و هنري، تأثير زيادي گذاشته است. در عرص? سينما فدريکو فليني، فيلمساز بزرگ ايتاليايي، از جمله کارگرداناني‌ست که از يونگ تأثير گرفته است.
از آثار يونگ مي‌توان به کتاب‌هاي «انسان و سمبولهايش»، «ناخودآگاه جمعي و کهن‌الگو»، «روانشناسي و کيمياگري (انسان و اسطوره‌هايش)»، «روان‌شناسي و دين»، «دگرديسي‌هاي روان و نمادهايش: کندوکاو در پيش‌نشانه‌هاي موردي از بيماري اسکيزوفرني» و «کتاب سرخ» اشاره کرد.