کتاب «بوروکراسی» نوشت? لودویگ فون میزس
بوروکراسی چیست، چه ویژگیهایی دارد، در نظامهای مختلف چگونه عمل میکند و پیامدها و آسیبها و راه علاج آن چیست؟ در کتاب «بوروکراسی» (Bureaucracy) لودویگ فون میزس پاسخ پرسشهایی از این دست را مییابید.
لودویگ فون میزس در کتاب «بوروکراسی» به توضیح بوروکراسی و وجوه و شکلهای گوناگون آن پرداخته و پیامدها و آسیبها و تبعات آن و کارکردش در نظامهای سیاسی مختلف را زیر ذرهبین قرار داده است.
کتاب «بوروکراسی» ما را به تأمل درباب نظم بوروکراتیک و عواقب منفی آن فرامیخواند و نشان میدهد که نظم بوروکراتیک چگونه و چرا رشد میکند و رشد آن چه آسیبهایی میتواند داشته باشد.
کتاب «بوروکراسی» اولین بار در سال 1944 به زبان انگلیسی منتشر شده است.
مروری بر کتاب «بوروکراسی»
لودویگ فون میزس، که خود متفکری لیبرال است، کتاب «بوروکراسی» را از همان دیباچ? کتاب، با نقد سوسیالیسم آغاز میکند. فون میزس در دیباچ? کتاب «بوروکراسی» این دیدگاه را مطرح میکند که مطالع? بوروکراتیسم فرصتی فوقالعاده برای آشنایی با مسائل بنیادین مربوط به تضاد میان سوسیالیسم و کاپیتالیسم است.
در کتاب «بوروکراسی» چنانکه در مقدم? مهدی تدینی بر ترجم? فارسی این کتاب توضیح داده شده، نظم بوروکراتیک یکسره نفی نمیشود بلکه فون میزس در این کتاب ما را به ضرورت هرچهکوچکتر شدن این نظم توجه میدهد و این کوچکتر شدن هم مستلزم این است که شهروندان مداخل? دولت را در امور زندگیشان نخواهند چون مداخل? گسترد? دولت در امور زندگی شهروندان و واگذاری رفع نیازهای عمومی شهروندان به دولت، خودبهخود به بزرگ و عریضوطویل شدن ساختار بوروکراتیک میانجامد و بوروکراسی بزرگ هم تبعات و آسیبهایی بزرگ را در پی دارد که در نظامهای توتالیتر شاهد آن هستیم.
فون میزس در کتاب «بوروکراسی» با انتقاد از سیاست مبتنی بر نظارت دولت بر هم? امور زندگی شهروندان، که از ویژگیهای دولتهای سوسیالیستی است، نشان میدهد که چنین سیاستی چگونه به گسترش بوروکراسی و آفتها و آسیبهایی که پیآیند آن است منجر میشود.
کتاب «بوروکراسی» نشان میدهد که اگر مردم از دولت انتظار تأمین رفاه و ارائ? خدمات عمومی را داشته باشند باید عواقب آن را هم که سیستم بوروکراتیک عریضوطویل و آفتها و مضرات برآمده از این سیستم است بپذیرند.
کتاب «بوروکراسی» از دیباچه، درآمد، هفت بخش و یک نتیجهگیری پایانی تشکیل شده است. بخشهای هفتگان? کتاب «بوروکراسی» عبارتند از: «مدیریت سودمدار»، «مدیریت بوروکراتیک»، «مدیریت بوروکراتیک شرکتها در مالکیت عمومی»، «مدیریت بوروکراتیکِ شرکتهای خصوصی»، «معانی سیاسی و اجتماعی بوروکراتیکسازی»، «پیامدهای روانشناختی بوروکراتیکسازی» و «راه علاج چیست؟».
بوروکراتیسم و توتالیتاریسم، مدیریت در نظام سودمدار، مدیریت نیروی کار در بازار کار محدود ناشده، بوروکراسی در حکومت استبدادی، بوروکراسی در نظام دموکراتیک، ویژگیهای اساسی مدیریت بوروکراتیک، معضل مدیریت بوروکراتیک، اجراناپذیری نظارت فراگیر دولتی، شرکت عمومی درون اقتصاد بازاری، فلسف? نظم بوروکراتیک، خودپسندی بوروکراتیک، بوروکراتزدگی ذهنی، جنبش جوانان آلمانی، فرجام نسل تربیت شده در محیط بوروکراتیک، سرپرستی اقتدارگرایانه و پیشرفت، علم اقتصاد در برابر برنامهریزی دولتی و توتالیتاریسم و شهروند معمولی در برابر تبلیغاتچیهای حرفهای بوروکراتیکسازی از جمله مباحث و موضوعاتی هستند که در کتاب «بوروکراسی» به آنها پرداخته شده است.
دربار? لودویگ فون میزس، نویسند? کتاب «بوروکراسی»
لودویگ هاینریش الدر فون میزس (Ludwig Heinrich Edler von Mises)، متولد 1881 و درگذشته به سال 1973، فیلسوف و اقتصاددان مکتب اتریش و از متفکران برجست? لیبرالیسم کلاسیک است.
فون میزس در شهر لِمبرگ متولد شد. لِمبرگ در زمان تولد او به امپراتوری اتریش – مجارستان تعلق داشت اما اکنون در غرب اوکراین واقع است. فون میزِس در دانشگاه وین حقوق خواند و بعد از گرفتن مدرک دکترای حقوق از این دانشگاه در اتاق بازرگانی و مشاغل وین مشغول به کار شد. او در ده? 1920 به دولت اتریش مشاور? اقتصادی میداد.
فون میزِس همچنین در دانشگاه وین و مؤسس? عالی مطالعات بینالمللی ژنو درس میداد و علاوه بر تدریس رسمی، جلساتی خصوصی هم برگزار میکرد. او در دورانی که مشاور اقتصادی دولت اتریش بود بر نوع سیاستگذاریهای این دولت مؤثر بود و دیدگاههای لیبرالیستی کلاسیک خود را به دولت تسری داد.
با بحرانی شدن اوضاع اروپا و درگیری جنگ جهانی دوم در پایان ده? 30 میلادی، فون میزِس در سال 1940 بارِ سفر بست و به امریکا رفت و تا پایان عمر در آنجا ماند. در امریکا، به کمک صندوق ویلیام فولکر که حامی اقتصاددانان لیبرالِ مهاجر بود، توانست در دانشگاه نیویورک تدریس کند. البته حقالتدریس او را نه دانشگاه بلکه لورنس فرتیگ میداد که روزنامهنگاری لیبرال بود و در هیئت امنای دانشگاه نیویورک عضویت داشت.
از شاگردان فون میزس میتوان به فریدریش آگوست فون هایک، اوسکار مورگنشترن و اریک فوگِلین اشاره کرد.
کتابهای «لیبرالیسم»، «ذهنیت ضد سرمایهداری»، «سیاست اقتصادی»، «کنش انسانی»، «سوسیالیسم» و «نظری? پول و اعتبار» از جمله آثار لودویگ فون میزس هستند.
دربار? ترجم? فارسی کتاب «بوروکراسی»
کتاب «بوروکراسی» با ترجمه و مقدم? مهدی تدینی در بنگاه ترجمه و نشر کتاب پارسه منتشر شده است.
تدینی کتاب «بوروکراسی» را از زبان انگلیسی و با نگاهی به متن آلمانی این کتاب، به فارسی ترجمه کرده و ترجم? مقالهای با عنوان «دربار? لودویگ فون میزس» بهقلم دیتمار دورینگ را نیز از متن آلمانی کتاب «بوروکراسی» به ترجم? فارسی این کتاب افزوده است.
مهدی تدینی، متولد 1359، مترجم و روزنامهنگار ایرانی و پژوهشگر حوز? تاریخ و اندیش? سیاسی است. او دبیری بخش جامعهشناسی سیاسی نشری? «سیاستنامه» و نیز دبیری بخش علوم اجتماعی و فلسف? نشر ثالث را در کارنام? کاری خود دارد.
تدینی کتابهای زیادی را در زمین? فلسفه و علوم سیاسی ترجمه و منتشر کرده که از آن میان میتوان به کتابهای «لیبرالیسم»، «توتالیتاریسم»، «نظریههای فاشیسم»، «فاشیسم و کاپیتالیسم: نظریههایی دربار? خاستگاهها و کارکرد اجتماعی فاشیسم»، جنبشهای فاشیستی: بحران نظام لیبرالی و تکامل فاشیسم»، «قرن بیستم: ایدئولوژیهای خشونت»، «بولشویسم از موسی تا لنین: گفتگویی میان من و آدولف هیتلر»، «گفتگو با موسولینی» و «امپریالیسم» اشاره کرد.
