سقوط گوندولین

کتاب «سقوط گوندولين» به‌قلم جي. آر. آر. تالکين و به‌کوشش کريستوفر تالکين
از جي. آر. آر. تالکين، خالق «ارباب حلقه‌ها»، آثار ناتمامي برجا ماند که بعدها به‌کوشش و ويرايش پسرش، کريستوفر تالکين، منتشر شدند. کتاب «سقوط گوندولين»، با عنوان اصلي The Fall of Gondolin، از جمل? اين آثار است.
در کتاب «سقوط گوندولين» با حکايتي ديگر از حکايت‌هاي پرماجرا و فانتزي – حماسي تالکين که ماجراهايشان در دنياي خيالي و برساخت? او، موسوم به «سرزمين ميانه»، مي‌گذرد مواجهيم.
علاقه‌مندان آثار تالکين با خواندن کتاب «سقوط گوندولين» يک‌بار ديگر از مواجهه با قدرت تخيل اين نويسند? بزرگِ ژانر فانتزي حيرت‌زده خواهند شد.
کتاب «سقوط گوندولين»، چنانکه اشاره شد، جزو آثار ناتمام تالکين است که پسرش، کريستوفر تالکين، آن را ويرايش و تکميل و منتشر کرده است.
متن اصلي کتاب «سقوط گوندولين» اولين بار در سال 2018 منتشر شده است.

مروري بر کتاب «سقوط گوندولين»
تالکين در کتاب «سقوط گوندولين» داستان يک شهر خياليِ پنهان و سقوط اين شهر را روايت مي‌کند. آن‌ها که با آثار جي. آر. آر. تالکين آشنا هستند مي‌دانند که او سرزميني خيالي به نام «سرزمين ميانه» را با جزئيات تمام در آثارش خلق کرده و آن‌جا را وطن مخلوقاتي خيالي قرار داده است و در اين سرزمين است که بين مخلوقات تالکين جنگ درمي‌گيرد و حماسه‌ها رقم مي‌خورد و فانتزي‌هايي شگفت و هيجان‌انگيز پديد مي‌آيد.
وقايع کتاب «سقوط گوندولين» مربوط به دور? اول سرزمين ميانه است. اين قصه، يکي از سه قصه‌اي است که وقايع آن‌ها در اين دوره رخ داده است. دو قص? ديگر عبارتند از: «برن و لوتين» و «فرزندان هورين».
گوندولين در کتاب «سقوط گوندولين» شهري‌ست پنهان که گرفتار جنگ ميان خدايان مي‌شود. يکي از اين خدايان، مورگوت است و ديگري اولمو. مورگوت مي‌خواهد شهرِ پنهان گوندولين را پيدا کند؛ شهري در سرزمين ميانه که سازندگان و ساکنان آن الف‌هايي هستند که روزگاري از سرزمين خدايان به سرزمين ميانه گريخته‌اند.
کتاب «سقوط گوندولين» يک فانتزي حماسي پرماجرا و سرگرم‌ کننده است که با تخيلي جزئي‌نگر طراحي شده است. تالکين اگرچه خودش هرگز فرصت به ‌انجام رساندن اين اثر خود را نيافت اما کريستوفر تالکين، براساس يادداشت‌هاي به جا مانده از پدرش، روايتي از اين پروژ? ناتمام تالکين به دست داده است.
در بخشي از کتاب «سقوط گوندولين» مي‌خوانيد: «آنگاه ليتل‌هارت پسر برون‌وِگ گفت: "پس بدان که تور آدميزادي بود که در روزگاران بسيار کهن در آن سرزمين شمالي مي‌زيست که دور – لومين يا سرزمين سايه‌ها خوانده مي‌شد، و از ميان الدار، نولدولي بيش از همه آنجا را مي‌شناختند."
نسب تور به مردماني مي‌رسيد که در جنگل‌ها و کوه‌ها سرگردان بودند و از دريا چيزي نمي‌دانستند و برايش نغمه‌سرايي نمي‌کردند؛ امّا تور با آنها نمي‌زيست، و يکه‌وتنها در حوالي درياچه‌اي ميت‌ريم نام به امرار معاش مي‌پرداخت، حال به شکار در بيشه‌ها مشغول بود، و در جوار کرانه‌هاي آن با چنگ ناهنجار خويش که از چوب و رگ‌وپي خرس‌ها ساخته شده بود به تصنيف ترانه مشغول بود. حال بسياري قدرت ترانه‌هاي پرتلاطم او را مي‌شنيدند و از دور و کنار براي استماع نواختن او مي‌آمدند، امّا تور نغمه‌سرايي را رها کرد و به مکان‌هايي متروک کوچيد. او در آنجا به‌سبب فضيلت نولدوليِ سرگردان که به او از زبان و معرفت خويش آموخته بودند، از چيزهاي غريب بسياري آگاه شد؛ امّا تقدير او اقامت ابدي در آن بيشه‌ها نبود.
مي‌گويند که بعدها روزي سحر و سرنوشت او را به دهان? غاري هدايت کرد که رودي پنهان از ميت‌ريم بدانجا سرازير بود. و تور به مغاره پا گذاشت تا اسرارش را بيابد، امّا آب‌هاي ميت‌ريم او را به جلو و درون کوه راند و بازگشت او به روشنايي ممکن نبود. مي‌گويند که اين اراد? اولمو خداوندگار آب‌ها بود که نولدولي به فرمان او آن راه پنهان را ساختند.»

دربار? جي. آر. آر. تالکين و کريستوفر تالکين
جان رونالد روئل تالکين (John Ronald Reuel Tolkien)، معروف به جي. آر. آر. تالکين (J. R. R. Tolkien)، متولد 1892 و درگذشته به سال 1973، داستان‌نويس، لغت‌شناس، استاد دانشگاه و شاعر انگليسي بود.
تالکين از فانتزي‌نويس‌هاي درجه‌يک بود. او را پدر ادبيات فانتزي مدرن لقب داده‌اند چون موفقيت رمان‌هاي فانتزي‌اش، باعث تجديد حيات اين ژانر شد.
رمان سه‌جلدي «ارباب حلقه‌ها» مشهورترين اثر تالکين در ژانر فانتزي است. از ديگر آثار او مي‌توان به رمان «هابيت» اشاره کرد.


کريستوفر جان روئل تالکين (Christopher John Reuel Tolkien)، متولد 1924 و درگذشته به سال 2020، ويراستار و تصويرگر انگليسي – فرانسوي بود. او پسر جي. آر. آر. تالکين بود و پس از مرگ پدرش به ويرايش آثار ناتمام او، از جمله مجموع? «سيلماريليون»، پرداخت و اين آثار را منتشر کرد.
کريستوفر تالکين همچنين نقشه‌هاي اصلي سه‌گان? «ارباب حلقه‌ها» را براي پدرش کشيد.

دربار? ترجم? فارسي کتاب «سقوط گوندولين»
کتاب «سقوط گوندولين» با ترجمه و مقدم? محمدحسين شکوهي و ناهيد خسروي در نشر روزنه منتشر شده است. ترجم? فارسي اين کتاب با پيوستي همراه است که مقاله‌اي است از الکساندر ام. بروس با عنوان «سقوط گوندولين و سقوط تروآ: تالکين و کتاب دوم انه‌ايد».
محمدحسين شکوهي، متولد 1373، و ناهيد خسروي، متولد 1356، مترجمان ايراني‌اند. آن‌ها در ترجم? کتاب ديگري از تالکين، با عنوان «قصه‌هاي ناتمام نومه‌نور و سرزمين ميانه به‌پيوست ضمايم کتاب "فرزندان هورين" و "راهنمايي بر اسامي موجود در فرمانرواي حلقه‌ها"»، با رضا عليزاده، که آثاري از تالکين از جمله سه‌گان? «ارباب حلقه‌ها» را به فارسي ترجمه کرده، همکاري داشته‌اند.