کتاب «سالها» اثر آني اِرنو
روايتي اتوبيوگرافيک که زندگي يک نسل و حوادث مهمّ نيم? دوم قرن بيستم و سالهاي آغازين قرن بيستويکم را بازتاب ميدهد. کتاب «سالها»، با عنوان اصلي Les Années، مانند اغلب آثار آني اِرنو، نويسند? فرانسوي برند? جايز? نوبل ادبيات، اثري خودزندگينامهاي است.
کتاب «سالها» را ميتوان يک روايت شخصي از تاريخ جهان در نيم? دوم قرن بيستم و ابتداي قرن بيستويکم دانست؛ روايتي که آني ارنو در آن، از خلال نقلِ زندگي خود، سرگذشت نسلي را روايت ميکند که همچون خود او در دوران جنگ جهاني دوم متولد شدند و کودکي و نوجواني و جوانيشان در نيم? دوم قرن بيستم گذشت.
کتاب «سالها» نوعي رويدادنگاري وقايع فرهنگي و اجتماعي و سياسي نيم? دوم قرن بيستم و سالهاي اولِ قرن بيستويکم هم هست، منتها رويدادنگارياي که جنبهاي ذهني و شخصي يافته و از نظم تقويميِ تاريخنگارانه پيروي نميکند و بيشتر به فوران بينظمِ يادها ميماند.
کپکا کاسابووا در توصيف کتاب «سالها» ميگويد: «نثر دلربا و الهامبخش و ژرفبين ارنو همچون رقصندهاي بين حيات جمعي و زندگي خصوصي، بين تاريخ "فراخ" و تجرب? شخصي، در رفتوآمد است. سالها تأملي است فلسفي با شتاب يک ترن هوايي در پيچوتاب چند دهه: که چگونه زودتر از آنچه بايد خود را تحليل ميبريم و مصرف ميکنيم، که چگونه به معني ميرسيم اما از آن شانه خالي ميکنيم، که راهورسم زندگيکردن کدام است و راهورسم به ياد سپردن کدام – درونمايههاي کار ارنو اينهاست.»
متن اصلي کتاب «سالها» اولين بار در سال 2008 منتشر شده است.
مروري بر کتاب «سالها»
آني ارنو در کتاب «سالها» پروستوار به جستجوي زمان از دست رفته برآمده است و گذشته و سرگذشت خود و همنسلان خود در فرانس? دوران جنگ جهاني دوم و پس از جنگ را کاويده و رسيده به سرآغاز قرن جديد و از خلال اين کاوش، تصويري از جامع? فرانسه و نيز رويدادهاي مهمّ جهان، در باز? زماني مدّ نظر در اين کتاب، به دست داده است.
ارنو از همان ابتداي کتاب «سالها» تکليف خود را با خواننده روشن ميکند و به او ميگويد که با چه نوع روايتي سروکار دارد. او در آغاز اين کتاب، تصاويري تکهتکه را، که هر يک منعکس کنند? وجهي از روح زمانهاي هستند که ارنو در کتاب «سالها» از آن سخن ميگويد، بهسوي ما پرتاب ميکند. گويي بهسرعت نوري به عکسها و تصويرهاي مختلف ميتابند و رد ميشود و ما نيز بايد بهسرعت، جوهرِ هر تصوير را بگيريم و بر سرِ تصويري ديگر شويم و بهتدريج، همگام با بسط و گسترش روايت، دريابيم که در کتاب «سالها» از چه سخن ميرود و از کدام نسل و کدام زمانه.
آني ارنو در کتاب «سالها» تاريخ جهان، از دوران جنگ دوم جهاني تا سالهاي آغازين قرن حاضر، را از خلال مظاهر گوناگون فرهنگي و اجتماعي و سياسي اين دوران، روايت ميکند. اينگونه است که زندگي شخصي نويسنده در کتاب «سالها» با زندگي يک نسل و با روح يک دوران ميآميزد.
کتاب «سالها» ما را از جنگ دوم جهاني و دهشت و آوارگي و قحطيِ اين جنگ، از اردوگاههاي مرگ و کارِ اجباري، از هيروشيماي بمباران شده، از جنگ سرد و صفآرايي اردوگاههاي چپ و راست، از آرمانشهر نسل مي 1968، از دنياي سرگردان هيپيها و از هزاران رويداد ريز و درشت فرهنگي و اجتماعي و سياسي ديگر عبور ميدهد تا به عصر مصرفگرايي، سياستزدايي، فروپاشي اردوگاه چپ و سرانجام، قرن بيستويکم و حوادث اين قرن، از جمله حادث? يازده سپتامبر و عواقب آن، برساند.
در کتاب «سالها» همراه با آني ارنو، تاريخ جهان، از اواسط قرن بيستم تا اوايل قرن بيستويکم، را يک دورِ تند، و البته پس از عبورِ اين تاريخ از ذهن و درون نويسنده و تبديل شدن آن به مابهازاهايي ذهني و دروني، مرور ميکنيم و آن حوادث را از درون خود ميگذرانيم.
کتاب «سالها» نه يک رويدادنگاري صِرف، بلکه تأملي نقادانه و روايتي دروننگرانه از يک دوران مهم در تاريخ جهان معاصر است.
دربار? آني اِرنو، نويسند? کتاب «سالها»
آني اِرنو (Annie Ernaux)، متولد 1940، نويسنده و استاد ادبيات اهل فرانسه و برند? جايز? نوبل ادبيات سال 2022 است. اِرنو تحصيلکرد? ادبيات مدرن است. آثار او اغلب اتوبيوگرافيک و در پيوندي نزديک با جامعهشناسي هستند. او در آثارش بسيار از زندگي شخصي و تجربههاي خودش وام ميگيرد.
اِرنو اولين نويسند? زن فرانسوي است که جايز? نوبل ادبيات را گرفته است. وقتي او اين جايزه را گرفت امانوئل مکرون، رييسجمهور فرانسه، در تبريک به او ارنو را «صداي آزادي زنان و فراموششدگان» خواند.
از آثار آني ارنو ميتوان به کتابهاي «چراغها را ببين، عشق من»، «يادداشتهاي کوچه و خيابان»، «شرم» و «يک زن» اشاره کرد.
دربار? ترجم? فارسي کتاب «سالها»
کتاب «سالها» با ترجم? فرزاد مرادي در نشر بيدگل منتشر شده است.
فرزاد مرادي، متولد 1361 در کرمانشاه، مترجم ايراني است. او داراي ليسانس سينما، با گرايش فيلمنامهنويسي، از دانشگاه تهران و فوق ليسانس همين رشته از دانشگاه تربيت مدرس است.
از ترجمههاي فرزاد مرادي ميتوان به کتاب «به سوي زيبايي» اشاره کرد.
