حرمسرای قذافی

کتاب «حرمسرای قذافی» اثر آنیک کوژان، نشر ثالث
اثری پژوهشی و مستند درباره جنایت‌های جنسی معمر قذافی که بر پایه روایت قربانیان واقعی او نوشته شده است. کتاب «حرمسرای قذافی» نشان می‌دهد که دیکتاتور سابق لیبی پشت ظاهری که می‌کوشید از خود نشان دهد چهره‌ای هیولایی داشته و چیزی بدتر از یک مستبد متعارف بوده است.
آنیک کوژان، نویسنده کتاب «حرمسرای قذافی»، در اکتبر سال 2011، در یکی از روزهای به یادماندنی پس از دستگیری و مرگ معمر قذافی با زنی دیدار می‌کند که روایت او شکل‌هنده اصلی این کتاب است.
ثریا نام کسی است که دلیل شکل‌گیری کتاب «حرمسرای قذافی» بوده است. او شخصیتی واقعی است با چشمانی سیاه و دهانی محزون و خنده‌هایی بلند که خنده‌های بلند و پرسروصدایش به سرعت بدل به گریه می‌شود. ثریا یکی از بسیار قربانیان قذافی است.
نویسنده کتاب «حرمسرای قذافی» پس از فروپاشی دیکتاتوری قذافی از طرف روزنامه لوموند به طرابلس می‌رود تا درباره نقش زنان در انقلاب تحقیق کند اما ناباورانه می‌بیند که زنان در فیلم‌ها و عکس‌های مربوط به انقلاب حضور ندارند. او در مسیر تحقیقاتش با ثریا که فقط بیست و دو سال سن داشت اما بیست سالی پیرتر به نظر می‌رسید ملاقات می‌کند و روایت او پایه کتاب «حرمسرای قذافی» می‌شود.
آنیک کوژان برای کتاب «حرمسرای قذافی» چند جایزه معتبر جهانی به دست آورد.

مروری بر کتاب «حرمسرای قذافی»
شخصیت اصلی کتاب «حرمسرای قذافی» ثریا نام دارد که یکی از قربانیان تجاوز جنسی است. او شخصیت واقعی و زنی شجاع است که توانست بر سکوت‌اش غلبه کند و چهره قذافی را به عنوان متجاوز عیان کند.
شخصیت اصلی کتاب «حرمسرای قذافی» یک برده جنسی اسیر در دست معمر قذافی، دیکتاتور سابق لیبی، بود. او با رسوا کردن قذافی وجه دیگری از چهره ویرانگر قذافی را نشان داد. قذافی در سال‌های دیکتاتوری‌اش می‌کوشید چهره‌ای بزک کرده از خود نشان دهد اما با این حال او نه فقط خودکامه‌ و مستبد بلکه بسیار فاسد هم بود.
اغلب کسانی که مورد آزار و تجاوزهای جنسی قذافی قرار گرفته بودند از سر ترس و نیز خطر بی‌آبرو شدن سکوت کردند اما ثریا که شخصیت محوری کتاب «حرمسرای قذافی» است راهی دیگر در پیش گرفت. مترجم «حرمسرای قذافی» در بخشی از مقدمه‌اش درباره ثریا و و کار او نوشته است: «ثریا که یک شخصیت واقعی است در این کتاب نقاب از چهره مردی برمی‌دارد که خود را همچون یک رهبر مسلمان انقلابی به مردم کشورش و کشورهای منطقه جا زده بود. اما واقعیت قضیه‌ این بود که معمر قذافی با توسل به ابزار تجاوز جنسی توانسته بود برای مدت چهل و دو سال بر لیبی حکومت کند. در این چهل و دو سال صدها زن و مرد جوان قربانی جرائم جنسی این هول‌انگیزترین دیکتاتور تاریخ بشر بودند.»
از میان همه آنهایی که قربانی قذافی بودند عده‌ای اندک زبان به سخن گشودند و دست به افشاگری زدند. در کتاب «حرمسرای قذافی» می‌بنیم که رازهای وحشتناک مربوط به قذافی ممکن بود تا سال‌ها و حتی تا همیشه پنهان بماند اگر برخی از قربانیان دست به افشاگری نمی‌زدند.
آنیک کوژان، نویسنده کتاب «حرمسرای قذافی»، در این اثر توانسته با برخی از قربانیان قذافی صحبت کند و درواقع آنها را به سخن گفتن وادارد. کتاب «حرمسرای قذافی» روایتی تکان‌دهنده است که برای نخستین‌بار مردم لیبی و سراسر جهان را با بخشی از چهره مخوف دیکتاتور لیبی آشنا کرد.
کوژان روایت‌های قربانیان را در کتاب «حرمسرای قذافی» نوشته و نشان داده که چهره واقعی قذافی بسی منحط‌تر و وحشت‌آورتر از چیزی بوده که به نظر می‌رسید.
کتاب «حرمسرای قذافی» زندگینامه دیکتاتور لیبی نیست چرا که تنها به یکی از وجوه مخرب زندگی قذافی مربوط است. آنیک کوژان در بخش‌های مختلف کتاب «حرمسرای قذافی» نشان می‌دهد که چگونه قذافی تعرض و تجاوز جنسی را به ابزاری برای سلطه بر دیگران تبدیل کرده بود.
کوژان در کتاب «حرمسرای قذافی» نشان می‌دهد که حرمسرای دیکتاتور لیبی بسیار وحشتناک‌تر از حرمسراهای معمول بوده و قربانیان او نیز افراد متعددی را شامل می‌شده‌اند؛ از بردگان جنسی ساکن در حرمسرا تا رقبای سیاسی بالقوه و بالفعل قذافی و نیروهای شبه‌نظامی‌ای که در ماه‌های پایانی حیات قذافی با او مبارزه می‌کردند.
کتاب «حرمسرای قذافی» اثری مستند است که بر پایه روایت‌های واقعی کسانی نوشته شده که به شکل مستقیم مورد تجاوز و تعرض و آزار قذافی بوده‌اند. کوژان در این کتاب وجوهی کمتر دیده شده از قذافی را نشان داده و به قول مترجم کتاب؛ «قذافی‌ای که در این کتاب به تصویر کشیده شده به قدری هول‌انگیز است که شاید باورش برای خوانندگان مشکل باشد. اما کتاب به قدری مستند و خوب پژوهش شده است که جای هیچ تردیدی باقی نمی‌گذارد.»

درباره آنیک کوژان نویسنده کتاب «حرمسرای قذافی»
آنیک کوژان روزنامه‌نگار و خبرنگار جنگ و فعال حقوق زنان است که در سال 1957 در فرانسه متولد شده است. کوژان در «لوموند» کار می‌کند و به خصوص با کتابی که پس از انقلاب لیبی نوشت شناخته می‌شود. کوژان به خاطر کتاب «حرمسرای قدافی» چند جایزه از جمله جایزه بزرگ باشگاه بین‌المللی مطبوعات را به دست آورده است.

درباره ترجمه کتاب «حرمسرای قذافی»
کتاب «حرمسرای قذافی» با ترجمه بیژن اشتری توسط نشر ثالث منتشر شده است.
بیژن اشتری، متولد 1342، مترجم ایرانی است که عمدتا کتاب‌هایی در زمینه تاریخ ترجمه کرده است. او فارغ‌التحصیل رشته میکروب‌شناسی از دانشگاه تهران است اما علاقه‌اش به تاریخ سبب شده به سراغ ترجمه برود. «ادبیات علیه استبداد»، «حرمسرای قذافی»، «امید علیه امید»، «دختر استالین» و «خودآموز دیکتاتورها» برخی از ترجمه‌های او هستند.