وضعیت آخر
من خوب هستم- شما خوب هستید

کتاب «وضعیت آخر» نوشته «تامس هریس»
کتاب «وضعیت آخر» نوشته «تامس هریس» در زمینه تحلیل رفتار متقابل نوشته شده است. نظریه تحلیل رفتار متقابل توسط «اریک برن» روانپزشک آمریکایی بیان شد. با وجود پیچیدگی‌ و گستردگی بسیار در علم روانکاوی، برن آرزو داشت نظریه‌اش با شیوه کاربردی ساده برای عموم مردم مناسب باشد. تحلیل رفتار متقابل قصد دارد با شیوه‌ای واقع‌گرایانه فرد را مسوول اعمال خودش قرار دهد. همچنین به افراد حق تغییر می دهد و بیان می‌کند همواره حق آزادی انتخاب برای افراد محفوظ است. شیوه‌ای که در گروه‌ها نتیجه بخش بوده است. بهتر است بدانید تحلیل رفتار متقابل برای یادگیری و آموزش مناسب است.
«تامس هریس» روانپزشک که با «اریک برن» دوستی و معاشرت داشت؛ پس از سالها کار توانست کتاب «وضعیت آخر» را بنویسد. با وجود گذشت نیم‌قرن از چاپ «وضعیت آخر» کتاب اثری کلاسیک در تحلیل رفتار متقابل به شمار می‌رود.
با توجه به گذر زمان و تغییرات بسیار در جوامع، ممکن است خواننده با مواردی در کتاب برخورد کند که امروزه وجود ندارد. از همین جهت برای خواننده ملموس نیستند. برای نمونه زمان نگارش کتاب به مردمی اشاره می‌شود که با ذهنیت پس از جنگ جهانی دوم و فشارهای ناشی از آن به سر میبرند. یا صحبت از شوروی قبل از فروپاشی مطرح است.
اما یاد آوری می شود، کتاب «وضعیت آخر» اثری برای شناخت تحلیل رفتار متقابل محسوب می‌شود. در واقع روانپزشک بدینوسیله اختیاری به مراجعین و بیماران می‌‌دهد تا آنها بتوانند برای بهبود وضعیت خود تلاش کنند. هریس بیان می‌کند که چگونه مشاهده این افراد برای تغییر و رشد برایش شگفت‌انگیز است و لذتی عمیق در وجودش ایجاد می‌کند. «تامس هریس» علاوه بر دیدگاه‌های «اریک برن» موارد و دیدگاههای را که خودش در نظر داشت را در کتاب گنجانده است.
در مدت زمانی که از نوشتن «وضعیت آخر» توسط تامس هریس می‌گذرد، کتاب به زبان‌های بسیاری ترجمه شده و افراد مختلفی در سراسر دنیا از کتاب استقبال کرده‌اند.
ناگفته نماند: «نیویورک تایمز» کتاب «وضعیت آخر» را در رده پرفروش‌ترین‌ها دسته بندی کرده است.

مروری بر کتاب «وضعیت آخر»
کتاب «وضعیت آخر» شامل سرفصل‌های آموزش مقدماتی تحلیل رفتار است. موضوعاتی که توسط اریک برن مطرح شده را بازگو می‌کند. همچنین مواردی مانند تحلیل رفتار در محیط خانواده و ساختار شخصیت در زمان‌های مختلف زندگی را بیان می‌کند. ساختار شخصیت،ویژگی‌های شخصیت والد و بالغ و کودک، تجزیه و تحلیل رفتار متقابل، آلودگی بالغ به والد، آلودگی بالغ به کودک، نوازش و سازماندهی زمان از جمله موارد بیان شده در کتاب هستند.
علاوه بر موارد ذکر شده، چهار وضعیت هم تامس هریس به مباحث مربوطه کتاب افزوده است.
چهار وضعیت مرتبط با تحلیل رفتار که عبارتند از : (1ـ من خوب نیستم، تو خوب نیستی 2ـ من خوب نیستم، تو خوبی 3ـ من خوب هستم، تو خوب نیستی 4ـ من خوبم و تو هم خوبی)
در نخستین فصل کتاب هریس درباره اطلاعاتی از تحلیل رفتار و ارتباطش با نورولوژیک و فیزیولوژیک ارائه می‌دهد. همه قسمت‌های کتاب دیدگاه‌ها و نکات مهمی برای مخاطب بیان کرده است. اما از اساسی ‌ترین قسمت‌های کتاب «وضعیت آخر» می‌توان به فصل دوم تاهفتم به همراه فصل دوازدهم اشاره کرد. در بخش پایانی اما نوشته‌های هریس مانند بیانیه سیاسی می‌ماند. او به گونه‌ای از تحلیل متقابل یاد می‌کند که انگار مکتبی جدید برای نجات کشف شده است. هریس در جمله‌ای از فصل کتاب نوشته است: «ما امروز امکان یک حق انتخاب دیگر را هم داریم: این‌که یکدیگر را متقاعد کنیم که «من خوب هستم» و «شما هم خوب هستید». سرانجام، همزیستی صلح‌آمیز امکانی برای بقاء بر پایه‌ واقعیت شده است.»

درباره نویسنده کتاب «وضعیت آخر»
تامس آنتونی هریس روانپزشک و نویسنده آمریکایی است. او در سال 1910 به دنیا آمد. تحصیلات کارشناسی خود را در دانشگاه آرکانزا به اتمام رساند. سپس تحصیلات تکمیلی در رشته پزشکی را در دانشگاه تمپل در سال 1940 گذراند. هریس پس از دریافت مدرکش در بیمارستان سینت الیزابت در زمینه روانپزشکی مشغول کار شد. تامس هریس پس از مدتی توانست ریاست روانپزشکی نیروی دریایی آمریکار را عهده‌دار شود. پس از بمباران اتمی ناکازاکی هم، هریس برای مداوای آمریکایی‌های زندانی در ژاپن به آن منطقه اعزام شد.
تامس هریس که در کنار درمان بالینی مشغول نوشتن کتاب هم بود، زمانی‌که بازنشسته شد تحقیق درباره تحلیل رفتار متقابل را آغاز کرد. او پس از سالها کار به عنوان روانپزشک و پزشک و هم‌صحبتی با «اریک برن» روانپزشک آمریکایی کتاب «وضعیت آخر» را در سال 1967 نوشت.
تامس آنتونی هریس در 4 می 1995 درگذشت.

درباره ترجمه فارسی کتاب «وضعیت آخر»
کتاب «وضعیت آخر» با عنوان فرعی «من خوب هستم، شما خوب هستید» توسط «اسماعیل فصیح» به فارسی برگردانده شده است. کتاب توسط انتشارات فرهنگ نشرنو منتشر و در اختیار علاقه‌مندان است.

رتبه کتاب «وضعیت آخر» در گودریدز: 3/7 از 5