عدالت

معرفي کتاب عدالت اثر فريدريش دورنمات

نئونوآري کلاسيک که مي‌توان آن را رماني پليسي و در عين‌حال اثري فلسفي و اجتماعي دانست. کتاب عدالت، از آثار برجسته فريدريش دورنمات است که هم به لحاظ مضمون و هم به لحاظ فرمي حايز اهميت است.
عدالت دورنمات، داستان تمثيلي دوپهلويي است که با طنزي سياه نظام حقوقي جهان مدرن را به چالش مي‌کشد. نقد دورنمات در اين رمان صريح و بي‌پرده است و او با نگاهي شکاک بي‌معنا بودن عدالت را در جهان کنوني نشان داده است.
رمان عدالت تصويري کنايه‌آميز از مسئله قدرت، خشونت، گناه و اخلاق در دنياي متمدن معاصر است.   

درباره کتاب عدالت دورنمات

فريدريش دورنمات اگرچه بيشتر با نمايشنامه‌هايش شناخته مي‌شود اما در ميان آثار او رمان‌ها و داستان‌هايي هم ديده مي‌شود که از اهميت زيادي برخوردارند به خصوص رمان‌هاي پليسي او که مي‌توان آنها را از شاهکارهاي اين ژانر ادبي دانست. رمان عدالت يکي از همين آثار است که به روشني مي‌توان جهان‌بيني دورنمات را در آن مشاهده کرد.
عدالت در کنار سه رمان «قول»، «قاضي و جلادش» و «سوء‌ظن» رمان‌هاي پليسي دورنمات هستند و نام او با همين چهار رمان در کنار نام مهم‌ترين نويسندگان ادبيات پليسي قرار مي‌گيرد.
رمان‌هاي پليسي دورنمات اما ويژگي‌هايي دارند که آنها را متمايز از ديگر رمان‌هاي پليسي مي‌کند. او در اين آثار و از جمله در داستان عدالت، مواجهه‌اي طنزآميز با ژانر ادبيات پليسي کرده و به نوعي خواسته با اين رمان‌ها اين ژانر ادبي را دست بياندازد و قواعد مرسوم آن را به چالش بکشد. 
بر اين اساس برخي منتقدان معتقدند که رمان عدالت و ديگر رمان‌هاي پليسي دورنمات بيشتر رمان‌هايي فلسفي به شمار مي‌روند تا رمان‌هاي پليسي.
دورنمات اساسا نويسنده‌اي بدبين و شکاک بود و اين نوع رويکرد او به جهان پيرامونش در کتاب عدالت به وضوح ديده مي‌شود. او در اين اثر نيز رويکردي انتقادي نسبت به جهان مدرن و نظم سرمايه‌داري دارد اما در عين‌حال نسبت به اجراي عدالت در جهان بدبين است. او به نقد سازوکارهاي نظام حقوقي موجود مي‌پردازد و اميدي به نظم حقوقي براي برقراري عدالت ندارد.
سبک و شيوه روايي دورنمات در داستان عدالت اين اثر را از آثار قبلي‌اش متمايز مي‌کند. دورنمات در اين اثر از جريان سيال ذهن و تکنيک‌هاي روايي پست مدرن استفاده کرده است. همچنين در اين رمان با چند راوي و چند زاويه ديد روبروييم و زمان نيز در طول داستان پس و پيش مي‌رود. 

خلاصه کتاب عدالت دورنمات

در بخشي از رمان عدالت مي‌خوانيم: «دوباره هشيار در اتاق کار خودم: عدالت فقط با انجام جنايت است که مي‌تواند دوباره برقرار شود. اينکه بايد بعد از آن خودکشي کنم، گريزناپذير است. قصد ندارم تا با خودکشي از قبول مسئوليت فرار کنم؛ برعکس، به اين طريق فقط مسئوليت کارم را مي‌پذيرم، گرچه نه به صورت حقوقي، به روش انساني. حقيقت را مي‌دانم و نمي‌توانم به اثبات برسانم. براي لحظه مهم تصميم‌گيري شاهدي ندارم. با خودکشي‌ام، پذيرش حرفم بدون شاهد ساده‌تر است. نه مثل دانشمندي که مرگ را انتخاب مي‌کند و به خاطر علم و دانش روي خودش آزمايش انجام مي‌دهد و خودش را مي‌کشد؛ من مي‌ميرم چون مي‌خواهم پرونده‌ام را ببندم.»

درباره فريدريش دورنمات نويسنده کتاب عدالت

فريدريش دورنمات، نمايش‌نامه‌نويس، رمان‌نويس و مقاله‌نويس بزرگ قرن بيستم، در پنجم ژانويه سال 1921 در کنول فينگن کشور سوييس زاده شد. او پس از پايان تحصيلات ابتدايي و متوسطه، در سال 1941 براي ادامه تحصيل در رشته‌هاي ادبيات و فلسفه وارد دانشگاه شد. شرايط اما براي او خوب پيش نرفت و به دليل مسايل مالي مجبور شد تحصيل در رشته ادبيات نمايشي را رها کند و براي گذران زندگي روي به نوشتن آورد. او اگرچه از 1943 شروع به نوشتن کرد اما تا دو سال پس از اين اثري از او به چاپ نرسيد تا اينکه در 1945 داستاني را در روزنامه‌اي مشهور منتشر کرد.  دورنمات از چنان توانايي در نوشتن برخوردار بود که توانست موانع پيش رويش را کنار بزند و آثاري که به مرور منتشر کرد جايگاهي معتبر برايش به همراه آورد. او در سال ???? جايزه‌ شيللر را برنده شد و در سال ???? رياست تئاتر بازل را مشترکا با ورنر دو گلين به عهده ‌گرفت. دورنمات همچنين به نقاشي کردن هم مشغول بود و کتابي از آثار نقاشي او در 1947 منتشر شد. اما شهرت اصلي دورنمات به نمايشنامه‌هايش برمي‌گشت. «ازدواج آقاي مي‌سي‌ سي‌پي» از آثار مشهور دورنمات است که با کارگرداني خود او در 1954 به روي صحنه رفت. «ملاقات بانوي سالخورده»، که در ايران هم بسيار مشهور است و بارها به روي صحنه رفته است، نمايشنامه مهم ديگري از دورنمات است. آثار او به کرات در مجموعه‌هاي تلويزيوني و فيلم مورد اقتباس قرار گرفته است. او سرانجام در چهاردهم دسامبر 1990 بر اثر سکته قلبي درگذشت. دورنمات در ايران نخست به عنوان نمايشنامه‌نويس شناخته شد اما به مرور رمان‌هاي او نيز به فارسي برگردانده شدند تا اين وجه کاري او نيز شناخته شود. «بازي استريندبرگ»، «ملاقات بانوي سالخورده»، «قول»، «يوناني خواستار همسر يوناني»، «هزارتو»، «عدالت» و «سوء‌ظن» برخي از آثار دورنمات است که به فارسي ترجمه شده‌اند. 

کتاب عدالت براي چه کساني مناسب است؟

رمان عدالت از آثار شاخص پليسي به قلم يکي از مهم‌ترين داستان‌نويسان و نمايشنامه‌نويسان قرن بيستم است. اين رمان در عين‌حال داستاني آشکارا فلسفي و اجتماعي است که با نقدي صريح به نقد قدرت و بي‌عدالتي در جهان پرداخته است. خوانندگان رمان‌‌هاي پليسي در رمان عدالت با گونه ديگري از اين ژانر ادبي روبرو مي‌شوند. به طورکلي دوستداران ادبيات داستاني در رمان عدالت با نمونه‌اي برجسته از رويکرد انتقادي در ادبيات مواجه مي‌شوند.