آدام اسمیت در پکن: تبارهای قرن بیست و یکم

کتاب «آدام اسمیت در پکن» نوشته «جیووانی آریگی»
Adam Smith in Beijing
تبارهای قرن بیست و یکم
کتاب «آدام اسمیت در پکن» نوشته جیووانی آریگی می‌کوشد؛ تفسیری خاص از تغییر موقعیت کانونی اقتصاد سیاسیِ جهانی از آمریکای شمالی به شرق آسیا در پرتو نظریۀ توسعه اقتصادی آدام اسمیت ارائه دهد. کتاب حاضر همچنین با تحلیل و بررسی متفاوتی از اسمیت به طرح پرسش‌هایی از نئولیبرال‌ها و دیگر حامیان اقتصاد نئوکلاسیک پرداخته است که جای بسی تفکر و تأمل دارد. آدام اسمیت فیلسوف و اقتصاددانی است که در دو دهه‌ی اخیر نامش برای مدافعان سرسخت سرمایه‌داری و آرزومندان لیبرالیسیم و نئولیبرالیسم بسیار شنیده می‌شود. صاحبان قدرت در جهان از اسمیت به عنوان بزرگ‌ترین نظریه‌پرداز لیبرالیسم یاد می‌کنند. همچنین سردمداران دنیا، آدام اسمیت را هم‌ردیف و برابر مارکس و مارکسیسم معرفی کرده‌اند. آنان برای اینکه نشان دهند تنها راه نجات جامعه و اقتصاد، حفظ حقوق همان جماعت است آرای اسمیت را پیش می‌کشند و تفسیر خودشان از او و کتاب «ثروت ملل» را بیان می‌کنند.
آریگی در مقدمه آورده است: «موقعیت شرق آسیا در انتهای دهۀ 1960 و ابتدای دهۀ 1970، زمانی که ارتش نیرومند آمریکا در واردکردن اجباریِ ویتنام به تقسیمات جنگ سرد شکست خورد، شروع به تغییر کرد. دویست سال پس از انتشار کتاب ثروت ملل ـ به فاصلۀ کوتاهی پس از عقب‌نشینی آمریکا از ویتنام ـ پائولو سیلوس ـ لابینی شگفت‌زده پرسید آیا همان‌طور که اسمیت پیش‌بینی کرده بود زمان آن فرا نرسیده که «ساکنان مناطق دور دست [جهان]... در یک فرایندِ برابری زور و چیرگی فاصله‌ها را جبران کنند؛ موازانه‌ای متکی بر رعایت حقوق فی‌مابین در میان ملل مستقل که بتواند بی‌عدالتی را عقب براند». به نظر می‌رسید شرایط از اساس تغییر کرده است.»
مطالعۀ کتاب «آدام اسمیت در پکن» برای علاقه‌مندانی که تاریخ جهان را دنبا می‌کنند، مناسب است.

درباره کتاب «آدام اسمیت در پکن»
کتاب با مقدمه‌ای طولانی از نویسنده آغاز می‌شود و دیگر مباحث در بخش‌هایی توضیح داده می‌شوند. در کتاب به این موضوع توجه می‌شود که کلیات برداشت نئولیبرال‌ها از عبارت «دست پنهان بازار» اسمیت بدفهمی‌ بوده است و از همین طریق با استدلال‌ و ادله‌های بسیار به حامی و حمایتگر بودن اسمیت از کارگران می‌پردازد.
کتاب دارای چهار قسمت و دوازده فصل است. در اولین قسمت با عنوان، پارۀ یکم: آدام اسمیت و عصر جدید آسیایی، سه فصل بررسی می‌شود. فصل نخست عبارت است از: «مارکس در دیترویت، اسمیت در پکن»، «مارکسیسم نواسمیتی»، «پویایی اسمیتی و واگرایی بزرگ» فصل دوم «تاریخ جامعه‌شناسی آدام اسمیت» و فصل سوم مارکس، شومپیتر و انباشت «بی‌پایان» سرمایه و قدرت نام دارد. پاره دوم: فهم آشفتگی جهانی نام دارد و فصل چهارم تا ششم با عنوان «اقتصادِ آشفتگی جهانی»، «پویش‌های اجتماعیِ آشفتگی جهانی» و «بحران هژمونی» در این قسمت گنجانده شده است. پارۀ سوم: بازشناسی هژمونی است که در آن سلطه بدون هژمونی، منطق سرزمینیِ سرمایه‌داری تاریخی و دولت جهانی که هرگز تحقق نیافت، در فصل‌های هفتم تا نهم بررسی می‌شود. کتاب در آخرین قسمت با نام پارۀ چهارم: نیازهای عصر جدید آسیایی به بررسی چالش پیشرفت صلح آمیز، دولت‌ها، بازارها، و سرمایه داری شرق و غرب و خاستگاه‌ها و پویش‌های توسعۀ چین در فصل دهم تا دوازدهم می‌پردازد.
در بخشی از «مارکسیسم نوامیستی» می‌خوانیم:
«تحولات در حوزۀ ایدئولوژی شاخص‌های غیرقابل اعتماد واقعیت‌های اجتماعی هستند. ایدئولوژی در عین حال که معرف حضور واقعیت‌ها است، امر واقع را پنهان می‌کند. ماریوترونتی فیلسوف مارکسیست در مقاله‌ای با عنوان “مارکس در دیتروت” که در اوج تأثیر جریان‌های مارکسیستی بر رویدادهای سال 1968 چاپ شد، این ایده را که شکل‌گیری احزاب کمونیست و سوسیال دموکرات در اروپا تبدیل به کانون مبارزه طبقاتی در این قاره شد، رد کرد. وی کانون واقعی مبارزه را آمریکا دانست، جایی که تأثیر جریان‌های مارکسیستی نسبت به اروپا بسیار ناچیز بود اما کارگران نظام سرمایه را مجبور کردند خود را با تقاضای دستمزدهای بالاتر انطباق دهد. در اروپا تنها یک شبح ایدئولوژیک از مارکس وجود داشت، اما در آمریکا روابط متقابل بین کار ـ سرمایه تصویری «واقعی» از مارکس را منعکس کرد.
مارکس در آمریکا برای مدت نیم سده، و تا دورۀ پس از جنگ جهانی دوم با توجه به واقعیت و روح مطالبه‌گرانه مبارزات مورد خوانش قرار می‌گرفت. این بدین معنا نیست که آثار مارکس تفسیری مناسب از مبارزات کارگری آمریکا در اختیارمان قرار می‌دهد. برعکس، مبارزات کارگری امریکا در حکم کلیدی است که امکان تفسیرِ در خور از مهم‌ترین نوشته‌های مارکس، یعنی، سرمایه و گروندریسه را فراهم می‌کند. دیدگاه ترونتی بر بحران هویت مارکسیسم در زمانۀ برتری مجدد سرمایه‌داری غرب تأکید داشت. مارکسیسم از زمان پایه‌ریزی خود به عنوان نظریۀ تبیین کنندۀ توسعۀ کاپیتالیستی و تحول سوسیالیستی، نفوذ بی‌وقفه خود را بیش از مراکز سرمایه‌داری جهانی در مناطق پیرامونی یافته بود.»

درباره نویسنده کتاب «آدام اسمیت در پکن»
جیووانی آریگی جامعه‌شناس، اقتصاددان و تحلیلگر سیستم‌های جهانی ایتالیایی است که سال 1937 به دنیا آمده است.

درباره ترجمه فارسی کتاب «آدام اسمیت در پکن»
کتاب «آدام اسمیت در پکن» با عنوان فرعی تبارهای قرن بیست و یکم توسط سید رحیم تیموری به فارسی ترجمه شده است. نشر اختران کتاب حاضر را برای علاقه‌مندان چاپ و منتشر کرده است.

رتبۀ گودریدز کتاب «آدام اسمیت در پکن»: 4.1 از 5.