پنج دوست کمبریجی من

کتاب «پنج دوست کمبریجی من» نوشته یوری مودین
My Five Cambridge Friends
کتاب «پنج دوست کمبریجی من» نوشته یوری مودین رمانی خواندنی و هیجان‌انگیز است. کتاب گزارشی از مشهورترین حلقه جاسوسی جهان را برای خواننده بیان می‌کند. شخصیت‌های واقعی، توطئه و دسیسه‌های جاسوسان در بریتانیا رمان را برای خواندن جذاب کرده است. تا به حال در غرب به ویژه در انگلستان دربارۀ «گروه کمبریج» کتاب‌های زیادی منتشر شده است. اما کتاب «پنج دوست کمبریجی من» بیشتر از همه سروصدا کرده و در زمانی کوتاه در کشورهای غربی ترجمه و منتشر شده است.
کتاب «پنج دوست کمبریجی من» از فعالیت و شکل‌گیری گروهی به نام جاسوسان کمبریج می‌گوید. جاسوسانی که صرفا به دلیل ایدئولوژی استخدام می‌شدند، افرادی که دنبال توجیه خیانت پدر و مادر خود در بازی‌های جاسوسی گیر می‌افتادند و دیگر راه فراری نداشتند. بیان این پشت پردۀ رازهای عجیب جاسوسی برای خواننده جذابیت بسیاری دارد. نویسنده‌ی کتاب، خود مأمور اطلاعاتی شوروی و دوست و رابط «پنج کمبریجی» بوده است. کتاب با سند تاریخی و پس از فروریختن اتحاد جماهیر شوروی نوشته شده است. اما باید در نظر داشت که نویسنده برداشت‌های نادرست خود را نیز در رمان گنجانده است. نویسنده در یادداشت کتاب نوشته است: «پی بردن به حقیقت هر واقعۀ تاریخی تنها با نگریستن از تمامی زوایا میسر می‌شود. از این نظر پنج دوست کمبریجی من کتابی است که سندیت تاریخی دارد، چون از زاویۀ دید دستگاه اطلاعاتی شوروی به ماجرا می‌نگرد و به همین دلیل تا حدی به روشن شدن حقیقت کمک می‌کند.»
در بخشی از رمان «پنج دوست کمبریجی» می‌خوانیم:
ترسم از آن بود که ناشیانه رفتار کنم، و مرعوب کِرن‌کراس شوم که خیلی مسن‌تر و با تجربه‌تر از من بود. در عین‌حال، شادی پنهانی در خود احساس می‌کردم که از درونم می‌جوشید. احساس نزدیک شدن خطری که به استقبالش می‌رفتم لذت فراوانی به من می‌داد. به خود می‌گفتم که رها کردن شغل سابقم به عنوان یک کارمند اطلاعاتی هیچ‌کاره در هزارتوی ستاد مرکزی مسکو کار بجایی بوده است. لندن در فوریۀ 1948 به طرز غم‌انگیزی سرد و مرطوب بود. صبح زود از آپارتمانم بیرون آمدم و مطابق معمول به طرف سفارت شوروی به راه افتادم. همین‌طور که از کنار مردم سفیدروی لندن می‌گذشتم، که شتابان به محل کار خود می‌رفتند، در دل گفتم که سرانجام توانسته‌ام بی‌آنکه توجه کسی را جلب کنم با این محیط اخت شوم. می‌توانستم در میان این انگلیسی‌ها، کارگران و کارمندان معمولی، بدون اینکه توی چشم بزنم در خیابان راه بروم.
در سفارت مثل همیشه به سرکار خود رفتم. ظهر که شد به تنهایی در سلف‌سرویس ناهار خوردم، کاری که تا آن وقت نکرده بودم. درست نمی‌دانم چرا، اما هرچه بود دلم نمی‌خواست با همکارانم حرف بزنم. در عوض، به قراری که در پیش داشتم فکر می‌کردم، که به خودی خود اصلا اهمیت نداشت. برای کارِلین هیچ پیام خاصی نمی‌بردم، و او هم چیز زیادی برای گفتن نداشت. صرفا دیدار اول ما با یکدیگر بود، و تازه تنها هم نبودیم ـ میلوزوروف هم با ما بود. به هر حال، این نخستین شبیخون من به لندن در یک عملیات واقعی بود.
عصر آن روز به دیدن فیلمی رفتم. در حدود ساعت شش بعدازظهر که از سالن بیرون آمدم، هوا دیگر تاریک شده بود. باران ریز و سردی می‌بارید. یقۀ بارانی‌ام را بالا زدم و کلاهم را تا روی گوش‌ها پایین کشیدم؛ درست به شکل و شمایل یک توطئه‌گر. احساس ترسناکی به من دست داده بود و خیال می‌کردم همۀ رهگذران می‌دانند من جاسوس هستم. در واقع، لندنی‌ها، که با پشت ‌قوز کرده زیر آن باران ریز و آزار دهنده شتابان به خانه می‌رفتند، به یوری ایوانوویچ مودین، مأمور جزءِ کا. گ. ب. که داشت برای اولین بار به دیدار یک جاسوس انگلیسی می‌رفت، کمترین توجهی نداشتند.
درباره نویسنده کتاب «پنج دوست کمبریجی من»
یوری ایوانوویچ مودین رئیس انجمن کمک به افسران سابق کا. گ. ب. و مأمور سابق جاسوسی شوروی در لندن بود. مودین کنترل پنج حلقه کمبریج از جاسوسان را به عهده داشته است.
یوری میلتون کتاب «پنج دوست کمبریجی من» را سال 1994 نوشته است.
درباره ترجمه کتاب «پنج دوست کمبریجی من»
رمان «پنج دوست کمبریجی من» توسط احمد کسایی‌پور به فارسی ترجمه شده است. نشر کارنامه کتاب را برای دوستداران به مطالعه چاپ و منتشر کرده است.
رتبه کتاب «پنج دوست کمبریجی من» در گودریدز: 3.9 از 5