شهر موسیقیدان های سپید

کتاب «شهر موسیقیدان‌های سپید» نوشته بختیار علی
مقاومت علیه ظلم و وحشی‌گیری، محافظت از زیبایی، رنگ، موسیقی، طبیعت، رخدادهای تاریخی و تأثیرات آن بر انسان‌ها از مواردی هستند که در داستان کتاب «شهر موسیقیدان‌های سپید» نوشته بختیار علی خواننده را با خود همراه می‌کنند. کتاب حاضر، از سوی منتقدان آلمانی ستایش شده و آن را با بهترین رمان‌های آلمانی قیاس کرده‌اند. روایت کتاب، درباره اصالت کار هنری در دوران جنگ و ویرانی است. انسانی که در برابر ظلم و وحشی‌گری به حفاظت از ارزش‌ها می‌پردازد.
بختیار علی در بیشتر داستان‌هایش اگرچه به رخدادهای تاریخی توجه می‌کند اما ظرافت و شاعرانگی همراه خیال‌های رنگارنگ خواننده را با تصاویری ناب مواجه می‌کند.
ناگفته نماند: کتاب «شهر موسیقیدان‌های سپید» سال2017 برندۀ جایزۀ نلی زاکس آلمان شده است.
درباره کتاب «شهر موسیقیدان‌های سپید»
داستان کتاب با ایستادگی در برابر زندگی در دهۀ هشتاد میلادی پیش می‌رود. زمان داستان به پیش از جنگ ایران و عراق و پس از آن مرتبط است. زمان‌هایی که بعثی‌ها قدرت را به دست گرفته بودند و صدام بر عراق حکومت می‌کرد! داستانی که عشق و امید را در زیر چتر عدالت و برابری معنا می‌کند و نشان می‌دهد نیروی محافظت از زیبایی درون انسان‌ها وجود دارد.
نویسنده پیشگفتاری برای ترجمه فارسی نوشته که کتاب با آن آغاز می‌شود. داستان به چهار کتاب با نام‌های «به روایت علی شرقیار»، «به روایت جلادت کفتر»، «به روایت علی شرقیار: اسب‌های سپید» و «به روایت علی شرقیار و جلادت کفتر» تقسیم شده است. مؤخرۀ کتاب نیز سخنرانی نویسنده در هنگام دریافت جایزه نلی زاکس آلمان است.
در بخشی از کتاب می‌خوانیم:
من آدم صبوری نبودم. بسیاری از مردم مرا بهترین نویسندۀ آن دوران می‌دانستند، اما آن زمان در شرایطی نبودم که به نوشتن بیندیشم. همۀ دردها و فاجعه‌های زندگی‌ام ناشی از نوشتن بود. آه! نویسندگان بسیاری این سخن را گفته‌اند، اما هیچ‌کس به اندازۀ من از نوشتن رنج نکشیده است. بیش از شش ماه می‌شد که چیزی ننوشته بودم. هر زمان که دست به قلم می‌بردم، فاجعه‌ای در زندگی‌ام رخ می‌داد. هر وقت از نگارش کتابی خلاص می‌شدم، نیرویی ناشناخته روحم را تراژدی گونه در هم می‌شکست. از ناسزاها و دروغ‌هایی که در آن دوران در روزنامه‌ها و ماهنامه‌ها علیه من چاپ می‌شد، ترسی نداشتم. باورم این بود که هر اثر بزرگی همیشه خیل عظیمی از دشمنان ابله دارد؛ اما من هرگز از آن دسته نویسنده‌هایی نبودم که ابلهان بترسانندش، برعکس؛ نیروی خود را در این می‌دیدم که توانایی شگفت‌انگیزی دارم تا به مردان ابله بخندم و به کار خود ادامه دهم. اما کم‌کم نوشتن را شبیه راهی می‌دیدم که به مرگ ختم می‌شود.
درباره نویسنده کتاب «شهر موسیقیدان‌های سپید»
بختیار علی محمد (به کردی به‌ختیار عه‌لی) نویسنده، شاعر معاصر کرد عراق است. او سال 1960 در سلیمانیه به دنیا آمد. او تحصیلات ابتدایی و متوسطۀ خود را در زادگاهش گذراند و پس از آن در دانشگاه‌های شهرهای سلیمانیه و اربیل مشغول تحصیل در رشته زمین‌شناسی شد. بختیار علی سال 1983 در تظاهرات دانشگاه سلیمانیه مجروح شد و پس از آن دانشگاه را رها کرد و به نوشتن پرداخت. همان سال «قصیدۀ سرزمین» را سرود و 9 سال بعد در مجموعه شعر گناه و کارناوال چاپش کرد.
سال 1994 با درگیری و جنگ‌های داخلی میان احزاب سیاسی کردستان عراق او به نشانۀ اعتراض راهی سوریه شد و سال 1996 به آلمان مهاجرت کرد. در آنجا به همراه جمعی مجله «ره‌هه‌ند» (رهند) را منتشر کرد.
او از نویسندگان فعالی است که طرفداران بسیاری در کردستان عراق دارد. بختیار علی تاکنون علاوه بر رمان و داستان و شعر، مقاله و آثار غیر داستانی نیز نوشته است. بسیاری او را نویسندۀ حرفه‌ای کرد زبان می‌دانند.‌ او یکی از تأثیرگذاران روشنفکران معاصر کردستان است و تألیفات تحلیلی‌ و نظری‌اش را در مجله رهند به چاپ می‌رساند. بختیار علی همراه با دکتر فرهاد پیربال دیگر شاعر و نویسندۀ کرد بحرانی را که شعر کردی به آن دچار بود را با خلق آثاری چون «دروازه‌ها، عشق، جلاد، کتاب آدمکش‌ها، کارناوال، شهر، گناه، کار کردن در جنگل‌های فردوس» نجات دادند که خدمت شایسته‌ای به ادبیات کردی بود.
رمان‌های بختیار علی عبارتند از: «مرگ تک‌ فرزند دوم»، «غروب پروانه»، «آخرین انار دنیا»، «غزل‌نویس و باغ‌های خیال»، «قصر پرندگان غمگین»، «عمویم جمشیدخان»، «کشتی فرشتگان» و «ابرهای دانیا».
از کتاب‌های شعر او که به فارسی ترجمه شده‌اند می‌توان به «از سوگ گل تا خون فرشته» و «نردبانی در غبار» اشاره کرد.
بهتر است بدانید: رمان «آخرین انار دنیا»ی بختیار علی تاکنون به چند زبان در دنیا ترجمه شده است. کتاب مذکور همچنین برگزیدۀ جشنوارۀ ادبی گلاویژ شد. این رمان در ایران نیز مورد استقبال مخاطبان فارسی قرار گرفت.
درباره ترجمه فارسی کتاب «شهر موسیقیدان‌های سپید»
کتاب «شهر موسیقیدان‌های سپید» توسط مریوان حلبچه به فارسی برگردانده شده است. نشر ثالث کتاب را برای علاقه‌مندان چاپ و منتشر کرده است. ترجمۀ دیگری از کتاب با عنوان «شهر همنوازان سپید» توسط الهه قاسم‌زاده از نشر دات به فارسی موجود است. همچنین رضا کریم مجاور مترجم دیگری است که کتاب را با عنوان «شهر نوازندگان سفید» به فارسی برگردانده است. ترجمه کریم مجاور را نشر افراز چاپ و منتشر کرده است.
رتبه کتاب «شهر موسیقیدان‌های سپید» در گودریدز: 3.8 از 5