سونیچکا

کتاب «سونيچکا» اثر لودميلا اوليتسکايا
داستاني درباره عشق، خانواده و غيرقابل پيش‌بيني بودن زندگي. کتاب «سونيچکا»، نوشته لودميلا اوليتسکايا، يکي از آثار شاخص ادبيات امروز روسيه است که اگرچه ردي از سنت ادبي روسيه در آن ديده مي‌شود اما جايي ميان فرهنگ پاپ و ادبيات روشنفکرانه جاي مي‌گيرد.
لودميلا اوليتسکايا در رمان «سونيچکا» تصويري از روزمرگي‌هاي زندگي در روسيه معاصر به دست داده است. علاوه بر اين، او در اين کتاب به سراغ موضوعي رفته که در سنت ادبيات روسيه بسيار مورد توجه بوده است: عشق و روابط انساني.
لودميلا اوليتسکايا يکي از شاخص‌ترين چهره‌هاي ادبيات امروز روسيه است که جزو نامزدهاي احتمالي جايزه نوبل ادبي در سال 2020 بود. کتاب «سونيچکا» از آثار شاخص او به شمار مي‌رود و در سال 2005 نامزد جايزه بوکر روسيه شد.
رمان «سونيچکا» پس از انتشار با استقبال زيادي روبرو شد و به زبان‌هاي متعددي هم ترجمه شده است. ترجمه انگيلسي اين رمان در فهرست نهايي جايزه ترجمه روسيکا در سال 2007 قرار گرفت.

مروري بر کتاب «سونيچکا»
کتاب «سونيچکا» از يک‌سو روايت عشق و روابطه و خانواده است و از سوي ديگر به جايگاه و نقش زن در جهان امروز و به طور خاص در روسيه معاصر مربوط است.
شخصيت اصلي رمان «سونيچکا» زني است با همين نام. او کتابدار است و البته اين فقط شغلش نيست بلکه او واقعا عاشق کتاب است و به نوعي غرق در شغلش و کتاب‌هايي است که مي‌خواند.

داستاني که لودميلا اوليتسکايا در کتاب «سونيچکا» به تصوير کشيده پيچيدگي‌هايي دارد که به جذابت داستان افزوده از جمله اينکه در اين رمان با چند داستان فرعي روبروييم که همه اين‌ها در کنار هم تصويري از باورها و وقايع اجتماعي و تاريخي درآيينه زندگي آدم‌هاي عادي جامعه به دست مي‌دهند.
به عبارتي مي‌توان گفت که اوليتسکايا در رمان «سونيچکا» به پيچيدگي‌هاي نهفته در زندگي‌ آدم‌هاي عادي و روزمر‌گي‌هاي هميشگي آنها توجه کرده و نشان داده که در متن يک زندگي ساده چه نقاط اوج و فرودي وجود دارد.
به‌طور کلي در آثار اوليتسکايا زنان نقشي محوري دارند. او نشان مي‌دهد که نقش‌هايي که جامعه بر عهده زنان مي‌گذارد چگونه مي‌تواند آنها را محدود کند و به واسطه اين نقش‌ها قلمروهايي مهم از زندگي اجتماعي کاملا در اختيار مردان قرار مي‌گيرد. در رمان «سونيچکا» به واسطه شرح زندگي شخصيت زن داستان به اين موضوع پرداخته شده است.
قهرمان رمان «سونيچکا» زني است با ويژگي‌هايي که ممکن است در بسياري از زنان عادي جامعه ديده شود. او عشقي بي‌دريغ و سخاوتمندانه از خود نشان مي‌دهد و در عين حال زني قدرتمند است که مي‌تواند محور خانواده‌اش قرار بگيرد.
در ماجراهاي رمان «سونيچکا» مي‌بينيم که او جواني‌اش را در ميان کتاب‌ها گذارنده و آشنايي‌اش هم با مردي که دل به او مي‌بنند در کتابخانه شکل مي‌گيرد. آنها با هم ازدواج مي‌کنند و در سير زندگي مشترک‌شان حوادث گوناگوني را پشت سر مي‌گذارند تا اينکه در نهايت سونيچکا دوباره عشقش به ادبيات را بازيابي مي‌کند.

درباره لودميلا اوليتسکايا نويسنده کتاب «سونيچکا»
لودميلا اوگنيونا اوليتسکايا، داستان‌نويس، نمايشنامه‌نويس، فيلمنامه‌نويس و فعال اجتماعي و سياسي اهل روسيه است که در سال 1943 متولد شده است. او در مسکو بزرگ شد و همان‌جا به مدرسه رفت. سپس به دانشگاه مسکو و دانشکده بيولوژي رفت و با پايان تحصيل در انستيتوي ژنتيک فرهنگستان علوم شوروي به عنوان کارشناس به کار مشغول شد اما در سال 1970 انتشار يک مقاله برايش دردسرآفرين شد و منجر به اخراجش شد و پس از آن تصميم گرفت ديگر با نهادهاي دولتي همکاري نکند. اوليتسکايا پس از مدتي بيکاري در يک مدرسه هنري که به يهوديان تعلق داشت به عنوان مسئول بخش ادبي مشغول کار شد. او در آنجا براي تئاترهاي عروسکي و کودکان نمايشنامه مي‌نوشت. در اواخر دهه هشتاد بود که اوليتسکايا داستان‌هايي را در نشريات ادبي منتشر کرد. او در آثارش به مضاميني چون راواداري مذهبي و نژادي، مسائل زندگي روزمره، مسائل پيش روي روشنفکران و نيز نقش زنان پرداخته است. وجهي ديگر از فعاليت‌هاي اوليتسکايا به امور اجتماعي و سياسي مربوط است. او که از منتقدان سياست‌هاي پوتين و حاکمان روسيه به شمار مي‌رود از مارس 2020 از روسيه خارج شد و در برلين ساکن شد. برخي از آثار اوليتسکايا جوايز مختلفي را در روسيه و در اروپا به دست آورده‌اند و بسياري از آثارش در فيلم‌ها و مجموعه‌هاي تلويزيوني مورد اقتباس قرار گرفته‌اند. همچنين کتاب‌هايش به حدود سي زبان ترجمه شده و در تيراژ‌هاي بالا به چاپ رسيده‌اند. «بي‌بي پيک»، «تدفين‌پارتي»، «سونيچکا»، «زيبا»، «مرباي روسي»، «فقط يک طاعون ساده» و «چادر سبز بزرگ» برخي از آثار اوليتسکايا است که به فارسي ترجمه شده است.

درباره ترجمه کتاب «سونيچکا»
کتاب «سونيچکا» با ترجمه بابک شهاب در نشر وال منتشر شده است.
بابک شهاب، متولد 1352 در اراک، مترجم ايراني است. او در رشته مهندسي مکانيک در آکادمي دولتي پلي‌تکنيک بلاروس تحصيل کرده است و تاکنون ترجمه‌هايي از شعر، رمان و داستان‌هاي روسي به فارسي برگردانده است. بابک شهاب فعاليت‌هاي فرهنگي‌اش را با همکاري با نشريات آغاز کرد و از دهه هشتاد به سراغ ترجمه آثار ادبي رفت. «يادداشت‌هاي آدم زيادي»، «به حق چيزهاي نديده»، «داستان‌هاي بليکن»، «کودکي، نوباوگي، نوجواني»، «ما» و «عاشقانه‌هاي تورگنيف» عناوين برخي از ترجمه‌هاي او است.