ایران آزادی و دموکراسی
به اهتمام امیر طیرانی

کتاب «ایران، آزادی و دموکراسی» گزیده گفته‌ها و نوشته‌های عزت‌الله سحابی، به‌اهتمام امیر طیرانی
گفته‌ها و نوشته‌هایی از عزت‌الله سحابی درباب ملیت، دین، تاریخ، جامعه، اقتصاد، فرهنگ، دموکراسی و مسائل گوناگون ایران معاصر. کتاب «ایران، آزادی و دموکراسی» منتخبی‌ست از گفت‌وگوها و سخنرانی‌ها و مقالات عزت‌الله سحابی که به‌اهتمام امیر طیرانی در این کتاب گردآوری شده‌اند.
عزت‌الله سحابی در کتاب «ایران، آزادی و دموکراسی» با رویکرد یک روشنفکر ملی‌مذهبی از مسائل و بحران‌های ایران معاصر و راه‌های برون‌رفت از این بحران‌ها می‌گوید و نیز به آسیب‌شناسی گذشته و ریشه‌‌یابی مشکلات اکنون می‌پردازد و شرایط جامعۀ ایران را تحلیل می‌کند.
هویت ایرانی‌اسلامی، وحدت ملی و دموکراسی از دغدغه‌های اساسی عزت‌الله سحابی در مباحث کتاب «ایران، آزادی و دموکراسی» است.
کتاب «ایران، آزادی و دموکراسی» به بعضی مسائل روز ایران معاصر، از ابتدای انقلاب تا سال‌های اخیر، نیز می‌پردازد.

مروری بر کتاب «ایران، آزادی و دموکراسی»
کتاب «ایران، آزادی و دموکراسی» از مقدمۀ امیر طیرانی، گردآورنده مطالب این کتاب، و دو فصل با عنوان‌های «اجتماعی»، که شامل مباحث اجتماعی‌ست، و «سیاسی»، که شامل مباحث سیاسی‌ست، تشکیل شده است. البته سحابی، ذیل این مباحث اصلی و مرتبط با آن‌ها، به موضوعاتی چون اقتصاد و فرهنگ و تاریخ نیز می‌پردازد و مسائل ایران معاصر را در دورنمایی تاریخی و فرهنگی می‌بیند و تحلیل می‌کند.
فصل دوم کتاب «ایران، آزادی و دموکراسی» به دو بخش «نظری» و «مسائل سیاسی روز» تقسیم شده که بخش اول به مباحث و مفاهیم تئوریکی مثل ملیت، فقر، مفهوم ملی‌مذهبی و دموکراسی و بخش دوم به بعضی رویدادهای عرصۀ سیاست ایران در سال‌های بعد از انقلاب و نظرات و تحلیل‌های عزت‌الله سحابی درباره این رویدادها و موضع‌گیری‌اش نسبت به آن‌ها اختصاص دارد.
هویت ایرانی‌اسلامی و دین و ملیت و دموکراسی و آزادی از مفاهیم کلیدی مطرح در کتاب «ایران، آزادی و دموکراسی» است.
در مقدمۀ امیر طیرانی بر کتاب «ایران، آزادی و دموکراسی» به عقاید و دیدگاه‌ها و اندیشه‌ها و شخصیت و منش عزت‌الله سحابی و فعالیت‌های سیاسی او پرداخته شده است. چنانکه در همین مقدمه اشاره شده است، یکی از دغدغه‌های عزت‌الله سحابی بومی‌سازی مفاهیمی‌ست که از غرب وارد ایران شده و نیز یافتن و نشان‌دادن ریشۀ ایرانی‌اسلامی بعضی از این مفاهیم. این دغدغه را در مباحث گوناگون کتاب «ایران، آزادی و دموکراسی»، از جمله بحث سحابی درباب دموکراسی، می‌بینیم.
مطالبی که در دو فصل کتاب «ایران، آزادی و دموکراسی» می‌خوانید عبارتند از: «تأثیر درآمدهای نفتی بر اخلاق ایرانیان»، «برخورد سیاسی با کار خیر»، «ناسیونالیسم و ملیت‌گرایی»، «بحث‌های بنیادی ملی»، «مسئلۀ فقر در ایران، ریشه‌ها و راه حل‌ها»، «رابطۀ دین و دموکراسی»، «سیر تحول مفهوم آزادی در ایران»، «تاریخچۀ تأسیس احزاب سیاسی در ایران»، «دلایل درونی ناکامی احزاب در ایران»، «مفهوم ملی‌مذهبی»، «الگوی ایرانی دموکراسی»، «نژادپرستی ایرانی یا بازشناسی هویت ملی؟!»، «ایران برتر از ایدئولوژی»، «سخنرانی مهندس عزت‌الله سحابی در جلسۀ رسیدگی به عدم کفایت سیاسی بنی‌صدر برای ریاست‌جمهوری 30 خرداد 1360»، «نامۀ مهندس عزت‌الله سحابی به حجت‌الاسلام سیدمحمد خاتمی»، «سیاسی‌کاری ضربه‌ای بر ساختار مدنی شوراها»، «آقای رئیس‌جمهور! تیر خلاص را بر دشمنان اصلاحات وارد کنید»، «درباره سیاست‌های منطقه‌ای»، «تاوان یک نه بزرگ بود»، «محافظه‌کاران مسئول راندن مردم به سوی بیگانگان هستند»، «دنبال شرایط بعد از کودتای 28 مرداد هستند»، «نگاه "راست" به خارج است»، «جریان راست می‌خواهد با امریکا "مخفی" مذاکره کند»، «نقد جریان اصلاحات»، «از هیچ مکتب خارجی تقلید نمی‌کنیم»، «جهانی شدن»، «احساس ملی نباشد فرو خواهیم ریخت»، «راه‌حل کردستان؛ حسن نیت، توسعه، آزادی و عدالت»، «دور اصلاح‌طلبی و انقلابی‌گری در ایران»، «اهداف اصلاح‌طلبانه، ابزار مصلحانه»، «روشنفکران و اصلاح‌طلبان ناامید نشوند»، «ایران در گروِ مشارکت انتخاباتی ایرانیان»، «هماهنگ یا تابع»، «جنبش سبز و مسئلۀ راهبری»، «مفاهیمی که در حد شعار هستند»، «اصلاحات خاتمی را قبول داریم» و «ضرورت وحدت ملی».
کتاب «ایران، آزادی و دموکراسی» در بنگاه ترجمه و نشر کتاب پارسه منتشر شده است.

درباره عزت‌الله سحابی
عزت‌الله سحابی متولد، 1309 در تهران و درگذشته به‌سال 1390، سیاستمدار ایرانی، روزنامه‌نگار، اقتصاددان و فعال ملی – مذهبی است. مادرش معصومه اسدی کنی و پدرش یدالله سحابی، از بنیانگذاران «نهضت آزادی ایران»، بود.
سحابی فعالیت سیاسی را از دوران دبیرستان آغاز کرد. در سال 1327 وارد دانشکده فنی دانشگاه تهران شد و در رشتۀ الکترومکانیک به تحصیل پرداخت. در همین دوره بود که عضو انجمن اسلامی دانشجویان شد.
سحابی از ابتدای تشکیل «نهضت آزادی ایران» عضو این حزب شد و با سران نهضت آزادی، از جمله مهندس مهدی بازرگان، ارتباط و همکاری نزدیک داشت. در دوران شاه به دلیل مبارزات سیاسی بارها به زندان رفت.
در دوران انقلاب اختلافاتی میان سحابی و مهندس بازرگان و همفکرانش، بر سرِ مواضع نهضت آزادی در قبال انقلاب، به وجود آمد. اختلافات به استعفای سحابی از نهضت آزادی انجامید، اما او همکاری‌اش را با نهضت آزادی ادامه داد.
در اولین انتخابات مجلس شورای اسلامی به عنوان نماینده مردم تهران انتخاب شد. سحابی همچنین در دوران نخست‌وزیری بازرگان رئیس سازمان برنامه و بودجه بود. او، علاوه بر فعالیت‌های اجرایی سیاسی، از همان دوران جوانی به روزنامه‌نگاری و نوشتن مقالات نظری در راستای عقاید سیاسی‌اش نیز می‌پرداخت. در ادامۀ همین فعالیت‌ها بود که، بعد از انقلاب و چند سال بعد از پایان دوران نمایندگی‌اش در مجلس شورای اسلامی و بعد از اینکه از زندان آزاد شد، نشریۀ «ایران فردا» را منتشر کرد. این نشریه تا سال 1379 منتشر شد.
سحابی همچنین در سال‌های پس از آزادی از زندان گروهی مطالعاتی را با هدف تحلیل و بررسی مسائل سیاسی، اقتصادی و اجتماعی ایران بنیان گذاشت.
عزت‌الله سحابی در سال 1333 با زرین‌دخت عطایی ازدواج کرد. او پدر هاله سحابی، قرآن‌پژوه، روزنامه‌نگار، فعال ملی – مذهبی، فعال حقوق بشر و فعال حقوق زنان بود.
از عزت‌الله سحابی، به جز کتاب «ایران، آزادی و دموکراسی»، کتاب‌های «تاریخ یک انقلاب»، «ناگفته‌های انقلاب و مباحث بنیادی ملی» و «نیم ‌قرن خاطره و تجربه» نیز منتشر شده است.

درباره امیر طیرانی، گردآورنده کتاب «ایران، آزادی و دموکراسی»
امیر طیرانی، متولد 1332، پژوهشگر تاریخ معاصر ایران است. کتاب‌های «تاریخ یک انقلاب: گزیده مقالات، سخنرانی‌ها و مصاحبه‌های عزت‌الله سحابی» و «سخنرانی‌های احمدآباد» دیگر کتاب‌هایی‌ست که به‌کوشش او منتشر شده است.