کتاب «رولت سرخ» نوشت? دزموند چام
کتابي که انتشارش خاطرِ صاحبان قدرت در چينِ امروز را برآشفته است. کتاب «رولت سرخ: ثروت، قدرت، فساد و خشونت در چين کمونيست؛ روايتي از درون»، با عنوان اصلي Red Roulette: An Insiders Story of Wealth, Power, Corruption, and Vengeance in Todays China، يک زندگينامه است اما نه يک زندگينام? معمولي. کتاب «رولت سرخ» داستان زندگي زوجي است که در سالهاي اخير به درون ساختارهاي سياست و اقتصاد در چينِ کمونيست راه يافته بوده و از نزديک شاهد فساد و زدوبند و رانتخواري اشراف و آقازادههاي سرخ بودهاند.
در کتاب «رولت سرخ» پشت پرد? سياست و اقتصاد در چين کمونيست را به تماشا مينشينيد. دزموند چام، که با همسرش پروژههايي تجاري را در چين کمونيست راهاندازي کرده بوده، در اين کتاب، ضمن شرح زندگي خود و همسرش، از فسادها و زدوبندهاي سياسي و اقتصادياي پرده برميدارد که در دوران همکاري تجارياش با دولت چين شاهد آنها بوده است.
کتاب «رولت سرخ»، چنانکه بيژن اشتري در مقدمهاش بر ترجم? فارسي اين کتاب اشاره ميکند، «از معدود کتابهايي است که توانسته تصويري روشنگر از چينِ امروز و روابط سياسي و اقتصادي پشت پردهاش ارائه کند.»
باربارا دميک، که خودش متخصص رخنه در کشورهايي است که امور خود را با مخفيکاري و استبداد ميگردانند و دربار? سرکوب تبتيها به دست چين کمونيست و نيز دربار? کر? شمالي کتاب نوشته است، کتاب «رولت سرخ» را «يک نگاهِ درونکاوان? نادر دربار? نخبگانِ رانتخوارِ چيني که از راه تماس با اعضاي دفتر سياسي حزب کمونيست ميلياردها دلار به جيب زدهاند» توصيف ميکند و نيز دربار? آن مينويسد: «کتاب روايتگر دنياي رولزرويسها، جتهاي خصوصي و قايقهاي تفريحي چندصد ميليون دلاري در چين کمونيست است. نويسنده با جزئيات دقيق نحو? کار حزب کمونيست چين و ميلياردرهايي را که پرورانده شرح ميدهد.»
همچنين «نيويورک تايمز» کتاب «رولت سرخ» را زندگينامهاي وصف ميکند که «با خواندنش درمييابيد رژيم چين اقتصاد خود را چگونه روبراه ميکند و چه اتفاقي رخ ميدهد اگر بيزينسمنهايش از خطوط قرمز عبور کنند.»
نشري? «اکونوميست» هم کتاب «رولت سرخ» را کتابي توصيف ميکند که «با جزئيات، چگونگي شکلگيري قشر نخبگانِ کمونيست را مبتني بر رازداري، ترس و پيوندهاي خانوادگي شرح ميدهد.»
متن اصلي کتاب «رولت سرخ» اولين بار در سال 2021 منتشر شده است. اين کتاب از طرف نشريههاي «اکونوميست» و «فايننشال تايمز» بهعنوان کتاب سال 2021 انتخاب شد.
مروري بر کتاب «رولت سرخ»
دزموند چام در کتاب «رولت سرخ» داستان ناکامي هرگونه تلاش براي گشودن فضاي بسته در چين کمونيست را روايت ميکند. او در اين کتاب، ضمن شرح زندگي و خاطرات خود و همسر سابقش، از حقايقي ناخوشايند دربار? ساختار قدرت در چين کمونيست پرده برميدارد و فسادي را افشا ميکند که پشت پرد? مناسبات سياسي و اقتصادي چين کمونيست نهفته است.
کتاب «رولت سرخ» شرح توفيقي تجاري است که دست آخر، بهدليل ساختار بسته و فاسد قدرت در چين کمونيست، به ناکامي و شکست و سرخوردگي ميانجامد.
دزموند چام، راوي کتاب «رولت سرخ»، و همسر سابقش، ويتني دوان، هردو برآمده از طبقهاي فرودست بودهاند. آنها آرزوهاي تجاري بزرگ و بلندپروازانهاي در سر داشتهاند و توانستهاند با کمک هم اين آرزوها را محقق کنند و پروژههاي تجاري بزرگي را در چين کمونيست اجرا کنند و با بالاترين مقامات سياسي چين کمونيست ارتباط برقرار کنند و به آنها مشورت بدهند. اين زوج، که توانستند به ثروتي عظيم دست يابند، خواستار ايجاد تغييرات اجتماعي و سياسي در چين کمونيست هم بودهاند و اينطور خيال ميکردهاند که اگر خودشان در کسبوکارشان موفق شوند، اين موفقيت به سود کشورشان هم خواهد بود. کارها اولش خوب پيش ميرود اما ناگهان ورق برميگردد و روايت «دزموند چام» در کتاب «رولت سرخ» از لحظهاي آغاز ميشود که ورق برگشته است. در يکي از روزهاي سال 2017 ويتني، همسر چام، که البته در آن زمان از هم جدا شده بودهاند، ناپديد ميشود و اين ناپديدي سرآغاز روايت دزموند چام از هزارتوي مخوف سياست و اقتصاد چين کمونيست است. چام در کتاب «رولت سرخ»، پس از مقدمهاي در شرح ماجراي ناپديدي همسرش، به گذشته نقب ميزند و داستان زندگي خودش و همسرش و چگونگي ثروتمند شدن و راه يافتنشان به محافل مقامات بالاي چين کمونيست و ورودشان به مناسبات و زدوبندهاي اشراف و اشرافزادگان و رانتخوارهاي سرخ را شرح ميدهد و آن روي سک? قدرت اقتصادي چين کمونيست را افشا ميکند.
دربار? ترجم? فارسي کتاب «رولت سرخ»
کتاب «رولت سرخ: ثروت، قدرت، فساد و خشونت در چين کمونيست؛ روايتي از درون» با ترجمه و مقدم? بيژن اشتري در نشر ثالث منتشر شده است. بيژن اشتري، متولد 1343 در اراک، مترجم و روزنامهنگار ايراني و منتقد فيلم است. اشتري داراي مدرک کارشناسي ارشد ميکروبشناسي در دانشگاه تهران است، اما کارِ او همواره با آنچه در آن تحصيل کرده متفاوت بوده است. او کار خود را با روزنامهنگاري شروع کرد. در اوايل ده? 60 خورشيدي براي مطبوعات نقد فيلم مينوشت و به فيلمهاي روز ايران و جهان ميپرداخت. در همان دوران بهعنوان مترجم متون سينمايي با مطبوعات همکاري ميکرد. بعدها اما گرايش خود را در ترجمه تغيير داد و بهطور تخصصي به ترجم? کتابهايي در زمين? تاريخ جهان و بهويژه تاريخ کمونيسم و نظامهاي کمونيستي پرداخت و ترجمههايش در اين زمينه با استقبال روبهرو شد، چنانکه امروزه او را بيشتر با همين ترجمهها ميشناسند. از جمل? اين ترجمهها کتابهايي است دربار? ديکتاتورهاي مشهور تاريخ کمونيسم.
از ترجمههاي بيژن اشتري ميتوان به کتابهاي «انقلابهاي 1989: سقوط امپراتوري شوروي در اروپا»، «اميد عليه اميد: روشنفکران روسيه در دوره وحشت استاليني»، «استالين جوان: از تولد تا انقلاب اکتبر»، «لنين: زندگي انقلابي سرخ»، «مائو: داستان ناشناخته»، «راسپوتين: ابليس يا قديس»، «چائوشسکو: ظهور و سقوط ديکتاتور سرخ»، «پُل پوت: کابوس سرخ»، «انور خوجه: مشت سرخ آهنين»، «بايگاني ادبي پليس مخفي» و «دستنوشتهها نميسوزند: ميخائيل بولگاکف در نامهها و يادداشتهاي روزانهاش» اشاره کرد.
اشتري همچنين کتابي تأليفي با عنوان «ديکتاتورها و سينما» دارد که تلاقي دو علاق? تاريخي و سينمايي اوست. اين کتاب دربار? تأثير چند ديکتاتور بر صنعت سينما و استفاد? سياسي آنها از سينما به سودِ خود و سياستهاي خود است.
