کتاب «بچ? خرابهها» نوشت? مشتيلد بورمان
داستاني از آلمان بعد از جنگ جهاني دوم. کتاب «بچ? خرابهها»، با عنوان اصلي Trümmerkind، رماني جنايي، اجتماعي و خانوادگي با زمينهاي تاريخي است که وقايع اصلي آن در آلمان بعد از جنگ جهاني دوم و در ويرانههاي به جا مانده از اين جنگ اتفاق ميافتد.
مشتيلد بورمان در کتاب «بچ? خرابهها» از فجايعي مينويسد که جنگ به بار ميآورد؛ فجايعي چون فقر و جنايت و آوارگي و بيسروساماني و بيپناهي و ترس. او در اين کتاب جامعهاي را تصوير ميکند که شيرازهاش بر اثر جنگ از هم گسسته و اين گسست، راه را بر هر آسيب و فاجعهاي، اعم از رواني و اجتماعي و اقتصادي، در اين جامعه گشوده است.
کتاب «بچ? خرابهها» همچنين داستان گمشدگي و جستجوي گذشتهاي گمشده است؛ گذشتهاي که در زير آوار جنگ مدفون شده و پنهان مانده است.
متن اصلي کتاب «بچ? خرابهها» اولين بار در سال 2016 منتشر شده است.
مروري بر کتاب «بچ? خرابهها»
وقايع کتاب «بچ? خرابهها» در دو دور? زماني اتفاق ميافتد؛ يکي ده? 40 و ديگري ده? 90 ميلادي. ماجراي اصلي کتاب «بچ? خرابهها» البته مربوط به ده? 40 ميلادي و هامبورگِ سالهاي بعد از جنگ جهاني دوم است؛ سالهايي که بر اثر جنگ، هرجومرج شهر هامبورگ آلمان را فراگرفته و رازهايي در زير آوار جنگ مدفون ماندهاند. يکي از اين رازها راز يک جنايت است؛ راز قتل يک زن.
کتاب «بچ? خرابهها» داستان مردي است به نام يوست که وقتي سهساله بوده، پسربچهاي چهاردهساله به نام هانو ديتس او را در خياباني در هامبورگ پيدا ميکند. از تمامشدن جنگ جهاني دوم چيزي نميگذرد و هامبورگ پر از ويرانههاي به جا مانده از جنگ است. هانو ديتس و مادر و خواهرش در زمان جنگ از بمبارانهاي هوايي جان به در بردهاند و از هامبورگ گريختهاند. آنها در سال 1945 به هامبورگ برميگردند و از طريق خرد کردن سنگ و جستجوي فلز و معامله در بازار سياه روزگار ميگذرانند. در همين گيرودار يک روز هانو در يک زيرزمين مخروبه جسد زني را مييابد. او از اين موضوع با کسي حرفي نميزند اما تصوير زن در خاطرش ميماند. سرانجام روزي هانو در خيابان به پسربچهاي سهساله با رختولباسي مرتب برميخورد. معلوم ميشود که پسربچه گم شده است. او اما حرفي نميزند که بشود از طريق آن به هويتش پي برد و فهميد که کيست و از کجا آمده است. آگهيهاي پيدا شدن او هم واکنشي از جانب کسي برنميانگيزد. خانواد? ديتس پسربچه را، که يوست ناميده ميشود، نزد خود نگه ميدارند و بزرگ ميکنند. سالها ميگذرد. حالا ده? 90 ميلادي است و يوست ديگر سنوسالي دارد. در همين دوره است که او در جريان قتل و سرقتي قرار ميگيرد که در سال 1947 در هامبورگ رخ داده است و اين حادثه، رازي را در کتاب «بچ? خرابهها» افشا ميکند؛ رازي که به گذشته و خانواد? يوست مرتبط است.
مشتيلد بورمان در کتاب «بچ? خرابهها»، از خلال طرح داستاني جنايي، تصويري از وحشت و خشونت جنگ و تبعات هولناک آن نيز ارائه ميدهد. در بخشي از کتاب «بچ? خرابهها» ميخوانيد: «تابستان 1943 که هامبورگ در شعلههاي آتش ميسوخت و آنها از پناهگاهي که در آن در آستان? خفه شدن بودند به بيرون خزيدند، تنها داراييشان لباسهايي بود که بر تن داشتند. چند ساعت قبلش، بمبي به خان? بالاي پناهگاه اصابت کرد. گچ ديوارهاي پناهگاه ريخت، غبار ملات چشمها و ريههايشان را ميسوزاند و همه آن بيستوچهار زن، کودک و سالمندي که با آنها در پناهگاه محبوس شده بودند، شبيه مجسمههاي سيماني خاکستري شدند. صورتهاي سيمانياي که فرياد ميزدند و دعا يا گريه ميکردند. ساعتها طول کشيد تا ورودي را از داخل باز کنند و وقتي بالاخره توانستند يکي پس از ديگري از آن سوراخ بيرون بخزند، روز شده بود. پسر چيزي را که آن بيرون ميديد باور نميکرد. همهجا آتش بود و تا جايي که چشم کار ميکرد نه خانهاي ديده ميشد و نه خياباني؛ فقط شعلههاي آتش و باقيماند? ديوارها رو به آسماني سياه بود. خورشيد فقط از پشت ابرهايي از دود ديده ميشد. روزي بدون نور و به داغي آتش بود. در ميان هم? آن ويرانهها هم مردگان افتاده بودند؛ بدنهاي زغالشدهاي که از شدت سوختگي، کوچک و غيرقابل شناسايي شده بودند.»
دربار? مشتيلد بورمان، نويسند? کتاب «بچ? خرابهها»
مشتيلد بورمان (Mechtild Borrmann)، متولد 1960، داستاننويس آلماني است. بورمان نويسند? ژانر پليسي – جنايي است. او، پيش از رو آوردن به داستاننويسي، بهعنوان مربي و مشاور در يک مرکز خدمات اجتماعي، مرکز مشاور? معتادان و نيز مؤسسهاي براي کمک به کودکان مشغول به کار بود. بورمان همچنين، بعد از اينکه يک دور? کارآموزي پيشرفته را گذراند، به کار در عرص? تئاتر، بهعنوان دستيار کارگردان و طراح حرکات موزون، پرداخت. او مدتي هم مديريت رستوراني در شهر بيلفلد را برعهده داشت.
بورمان براي آثارش چند جايزه گرفته که از جمل? آنها ميتوان به جايز? بهترين رمان جنايي آلمان براي رمان «کسي که سکوت را ميشکند» و جايز? مشهور خوانندگان مجل? «اِل» فرانسه بهخاطر رمان «ويولنزن» اشاره کرد. بورمان اولين نويسند? آلماني است که جايز? خوانندگان مجل? «اِل» را گرفته است. اين جايزه را نويسندگان مشهوري چون پائولو کوئيلو و خالد حسيني هم گرفتهاند.
از ديگر آثار مشتيلد بورمان ميتوان به کتابهاي «فردا، روزي پس از ديروز است»، «ساکن منطق? مرزي» و «نيلوفر آبي نادر» اشاره کرد.
دربار? ترجم? فارسي کتاب «بچ? خرابهها»
کتاب «بچ? خرابهها» با ترجم? مهشيد ميرمعزي در نشر ثالث منتشر شده است. مهشيد ميرمعزي، متولد 1341 در قزوين، مترجم ايراني است. ميرمعزي مترجم ادبيات آلماني و فارغالتحصيل رشت? مهندسي فضاي سبز از دانشگاه شهر اسنِ آلمان است.
ميرمعزي، علاوه بر ترجم? کتاب، با روزنامهها و مجلات مختلفي، از جمله «اعتماد»، «فرهيختگان»، «شرق»، «گلآقا» و «بخارا»، بهعنوان مترجم همکاري کرده است.
از ترجمههاي مهشيد ميرمعزي ميتوان به کتابهاي «ما که خواهريم»، «و نيچه گريه کرد»، «وزن کلمات»، «دنياي ديروز: خاطرات يک اروپايي» و «بافت? موي مادربزرگ» اشاره کرد.
