بچه خرابه ها

کتاب «بچۀ خرابه‌‌ها» نوشتۀ مشتیلد بورمان
داستانی از آلمان بعد از جنگ جهانی دوم. کتاب «بچۀ خرابه‌ها»، با عنوان اصلی Trümmerkind، رمانی جنایی، اجتماعی و خانوادگی با زمینه‌ای تاریخی است که وقایع اصلی آن در آلمان بعد از جنگ جهانی دوم و در ویرانه‌های به جا مانده از این جنگ اتفاق می‌افتد.
مشتیلد بورمان در کتاب «بچۀ خرابه‌ها» از فجایعی می‌نویسد که جنگ به بار می‌آورد؛ فجایعی چون فقر و جنایت و آوارگی و بی‌سروسامانی و بی‌پناهی و ترس. او در این کتاب جامعه‌ای را تصویر می‌کند که شیرازه‌اش بر اثر جنگ از هم گسسته و این گسست، راه را بر هر آسیب و فاجعه‌ای، اعم از روانی و اجتماعی و اقتصادی، در این جامعه گشوده است.
کتاب «بچۀ خرابه‌ها» همچنین داستان گمشدگی و جستجوی گذشته‌ای گمشده است؛ گذشته‌ای که در زیر آوار جنگ مدفون شده و پنهان مانده است.
متن اصلی کتاب «بچۀ خرابه‌ها» اولین بار در سال 2016 منتشر شده است.

مروری بر کتاب «بچۀ خرابه‌ها»
وقایع کتاب «بچۀ خرابه‌ها» در دو دورۀ زمانی اتفاق می‌افتد؛ یکی دهۀ 40 و دیگری دهۀ 90 میلادی. ماجرای اصلی کتاب «بچۀ خرابه‌ها» البته مربوط به دهۀ 40 میلادی و هامبورگِ سال‌های بعد از جنگ جهانی دوم است؛ سال‌هایی که بر اثر جنگ، هرج‌ومرج شهر هامبورگ آلمان را فراگرفته و رازهایی در زیر آوار جنگ مدفون مانده‌اند. یکی از این رازها راز یک جنایت است؛ راز قتل یک زن.
کتاب «بچۀ خرابه‌ها» داستان مردی است به نام یوست که وقتی سه‌ساله بوده، پسربچه‌ای چهارده‌ساله به نام هانو دیتس او را در خیابانی در هامبورگ پیدا می‌کند. از تمام‌شدن جنگ جهانی دوم چیزی نمی‌گذرد و هامبورگ پر از ویرانه‌های به جا مانده از جنگ است. هانو دیتس و مادر و خواهرش در زمان جنگ از بمباران‌های هوایی جان به در برده‌اند و از هامبورگ گریخته‌اند. آن‌ها در سال 1945 به هامبورگ برمی‌گردند و از طریق خرد کردن سنگ و جستجوی فلز و معامله در بازار سیاه روزگار می‌گذرانند. در همین گیرودار یک روز هانو در یک زیرزمین مخروبه جسد زنی را می‌یابد. او از این موضوع با کسی حرفی نمی‌زند اما تصویر زن در خاطرش می‌ماند. سرانجام روزی هانو در خیابان به پسربچه‌ای سه‌ساله با رخت‌ولباسی مرتب برمی‌خورد. معلوم می‌شود که پسربچه گم شده است. او اما حرفی نمی‌زند که بشود از طریق آن به هویتش پی برد و فهمید که کیست و از کجا آمده است. آگهی‌های پیدا شدن او هم واکنشی از جانب کسی برنمی‌انگیزد. خانوادۀ دیتس پسربچه را، که یوست نامیده می‌شود، نزد خود نگه می‌دارند و بزرگ می‌کنند. سال‌ها می‌گذرد. حالا دهۀ 90 میلادی است و یوست دیگر سن‌وسالی دارد. در همین دوره است که او در جریان قتل و سرقتی قرار می‌گیرد که در سال 1947 در هامبورگ رخ داده است و این حادثه، رازی را در کتاب «بچۀ خرابه‌ها» افشا می‌کند؛ رازی که به گذشته و خانوادۀ یوست مرتبط است.
مشتیلد بورمان در کتاب «بچۀ خرابه‌ها»، از خلال طرح داستانی جنایی، تصویری از وحشت و خشونت جنگ و تبعات هولناک آن نیز ارائه می‌دهد. در بخشی از کتاب «بچۀ خرابه‌ها» می‌خوانید: «تابستان 1943 که هامبورگ در شعله‌های آتش می‌سوخت و آن‌ها از پناهگاهی که در آن در آستانۀ خفه شدن بودند به بیرون خزیدند، تنها دارایی‌شان لباس‌هایی بود که بر تن داشتند. چند ساعت قبلش، بمبی به خانۀ بالای پناهگاه اصابت کرد. گچ دیوارهای پناهگاه ریخت، غبار ملات چشم‌ها و ریه‌هایشان را می‌سوزاند و همه آن بیست‌وچهار زن، کودک و سالمندی که با آن‌ها در پناهگاه محبوس شده بودند، شبیه مجسمه‌های سیمانی خاکستری شدند. صورت‌های سیمانی‌ای که فریاد می‌زدند و دعا یا گریه می‌کردند. ساعت‌ها طول کشید تا ورودی را از داخل باز کنند و وقتی بالاخره توانستند یکی پس از دیگری از آن سوراخ بیرون بخزند، روز شده بود. پسر چیزی را که آن بیرون می‌دید باور نمی‌کرد. همه‌جا آتش بود و تا جایی که چشم کار می‌کرد نه خانه‌ای دیده می‌شد و نه خیابانی؛ فقط شعله‌های آتش و باقیماندۀ دیوارها رو به آسمانی سیاه بود. خورشید فقط از پشت ابرهایی از دود دیده می‌شد. روزی بدون نور و به داغی آتش بود. در میان همۀ آن ویرانه‌ها هم مردگان افتاده بودند؛ بدن‌های زغال‌شده‌ای که از شدت سوختگی، کوچک و غیرقابل شناسایی شده بودند.»

دربارۀ مشتیلد بورمان، نویسندۀ کتاب «بچۀ خرابه‌ها»
مشتیلد بورمان (Mechtild Borrmann)، متولد 1960، داستان‌نویس آلمانی است. بورمان نویسندۀ ژانر پلیسی – جنایی است. او، پیش از رو آوردن به داستان‌نویسی، به‌عنوان مربی و مشاور در یک مرکز خدمات اجتماعی، مرکز مشاورۀ معتادان و نیز مؤسسه‌ای برای کمک به کودکان مشغول به کار بود. بورمان همچنین، بعد از اینکه یک دورۀ کارآموزی پیشرفته را گذراند، به کار در عرصۀ تئاتر، به‌عنوان دستیار کارگردان و طراح حرکات موزون، پرداخت. او مدتی هم مدیریت رستورانی در شهر بیلفلد را برعهده داشت.
بورمان برای آثارش چند جایزه گرفته که از جملۀ آن‌ها می‌توان به جایزۀ بهترین رمان جنایی آلمان برای رمان «کسی که سکوت را می‌شکند» و جایزۀ مشهور خوانندگان مجلۀ «اِل» فرانسه به‌خاطر رمان «ویولن‌زن» اشاره کرد. بورمان اولین نویسندۀ آلمانی است که جایزۀ خوانندگان مجلۀ «اِل» را گرفته است. این جایزه را نویسندگان مشهوری چون پائولو کوئیلو و خالد حسینی هم گرفته‌اند.
از دیگر آثار مشتیلد بورمان می‌توان به کتاب‌های «فردا، روزی پس از دیروز است»، «ساکن منطقۀ مرزی» و «نیلوفر آبی نادر» اشاره کرد.

دربارۀ ترجمۀ فارسی کتاب «بچۀ خرابه‌ها»
کتاب «بچۀ خرابه‌ها» با ترجمۀ مهشید میرمعزی در نشر ثالث منتشر شده است. مهشید میرمعزی، متولد 1341 در قزوین، مترجم ایرانی است. میرمعزی مترجم ادبیات آلمانی و فارغ‌التحصیل رشتۀ مهندسی فضای سبز از دانشگاه شهر اسنِ آلمان است.
میرمعزی، علاوه بر ترجمۀ کتاب، با روزنامه‌ها و مجلات مختلفی، از جمله «اعتماد»، «فرهیختگان»، «شرق»، «گل‌آقا» و «بخارا»، به‌عنوان مترجم همکاری کرده است.
از ترجمه‌های مهشید میرمعزی می‌توان به کتاب‌های «ما که خواهریم»، «و نیچه گریه کرد»، «وزن کلمات»، «دنیای دیروز: خاطرات یک اروپایی» و «بافتۀ موی مادربزرگ» اشاره کرد.