کتاب «انسان زيباشناس» بهکوشش هانس مايس
چشماندازي به زيباشناسي و فلسف? هنر معاصر از منظر ده زيباشناس و فيلسوف هنر. کتاب «انسان زيباشناس: گفتوگوهايي دربارهي هنر و زيباشناسي»، با عنوان اصلي Conversations on Art and Aesthetics، مجموع? ده گفتوگو است که هانس مايس با ده زيباشناس و فيلسوف تحليلي دوران معاصر ترتيب داده است.
هانس مايس در کتاب «انسان زيباشناس» از فيلسوفاني که حوز? تخصصيشان زيباشناسي و فلسف? هنر است دربار? ديدگاههاي زيباشناختيشان ميپرسد و از خلال گفتوگو با اين ده فيلسوف برجست? معاصر، چشماندازي به روي مهمترين مباحث مربوط به زيباشناسي و فلسف? هنر در پنجاه سال اخير ميگشايد و تصويري از رويکردهاي گوناگون زيباشناسان و فلاسف? هنر روزگار معاصر به مقول? زيبايي ترسيم ميکند.
کتاب «انسان زيباشناس»، چنانکه در پيشگفتاري که ماري اسميت بر اين کتاب نوشته اشاره شده است، مقدمه و مروري منحصربهفرد بر زيباشناسي و فلسف? هنر معاصر است و همانطور که در مقدم? آبتين رادمنش بر ترجم? فارسي اين کتاب توضيح داده شده، ميتواند باب آشنايي با تعدادي از مباحث و انديشههاي جديد در حوز? زيباشناسي و فلسف? هنر را بگشايد و نيز ما را به تأمل عميقتر دربار? مسائل ملموس هنر که از زندگي بسياري از ما جداييناپذير است برانگيزد و همچنين نقش? راهي ترسيم کند براي کساني که مايلاند آشنايي عميقتري با زيباشناسي و فلسف? هنر پيدا کنند.
متن اصلي کتاب «انسان زيباشناس» اولين بار در سال 2017 منتشر شده است.
مروري بر کتاب «انسان زيباشناس»
گفتوگوهاي انجام و گردآوري شده در کتاب «انسان زيباشناس» بر پيوند ميان زيبايي و هنر با فلسفه نور ميتابانند و توجه و انديشه درباب زيبايي را بهمثاب? شکلي از فلسفهورزي مينمايانند.
در کتاب «انسان زيباشناس» با ديدگاههاي متنوع گروهي از صاحبنظران گوناگون حوز? زيباشناسي و فلسف? هنرِ سالهاي اخير دربار? هنر و زيبايي آشنا ميشويم.
نکت? مهم و جالب توجه در کتاب «انسان زيباشناس» اين است که در اين کتاب، زيبايي و امر زيبا در قلمروي وسيع و نه فقط در قلمرو آثاري که رسماً اثر هنري به حساب ميآيند مورد بررسي و تحليل قرار گرفته است و نشان داده شده که زيباشناسي چگونه در سالهاي اخير توجه خود را به امور مختلف مرتبط با زندگي روزمره و سرگرميهاي مختلف انسان امروز معطوف کرده و زيبايي را در عرصههايي چون هنرهاي آشپزي و بازيهاي ويدئويي و نظاير اينها نيز کشف و مورد تحليل و ارزيابي نظري قرار داده است.
کتاب «انسان زيباشناس» از پيشگفتار ماري اسميت در معرفي اين کتاب، با عنوان «حيات زيباشناسان»، مقدم? نويسنده و ده مصاحبه تشکيل شده که عبارتند از: «تجربهي زيباشناختي و ارزش هنري: گفتوگويي با جرالد لوينسون»، «ارتقاي امر معمولي به جايگاهي والاتر: گفتوگويي با آرتور سي. دانتو»، «پشتورو: پرترهها، هنر، علم: گفتوگويي با سينتيا فريلند»، «ذوقپسندانه، مشمئزکننده، اصيل: گفتوگويي با کرولين کورسماير»، «عواطف در هنر: گفتوگويي با جنيفر رابينسون»، «اشتراک خانهاي در جهان: گفتوگويي با راجر اسکروتن»، «داستانها و آنچه به ما نميآموزند: گفتوگويي با گرگوري کوري»، «مواجهات انتقادي با گذشته: گفتوگويي با پل گاير»، «کار هنري، نقد هنر و فلسفهي هنر: گفتوگويي با نوئل کرول» و «زيباشناسي و نظريهسازي: گفتوگويي با کندال والتون».
در بخشي از مقدم? هانس مايس بر کتاب «انسان زيباشناس» دربار? اين کتاب و هدف از گردآوري آن ميخوانيد: «آدمها مدام در حال گزينش و قضاوت زيباشناختياند: وقتي تصميم ميگيرند سر کار چه بپوشند، وقتي ترانهاي را که دوست دارند در ماشين پخش ميکنند، وقتي ميزشان را مرتب ميکنند يا چند شاخه گل ميخرند تا جان تازهاي به دفتر کارشان بدهند، وقتي آفتابي را که از پنجره افتاده تحسين ميکنند، وقتي دربارهي سريالي تازه غرولند ميکنند، وقتي در مهماني سِلفي ميگيرند، وقتي بعدش عکسهايي را که زشت شده پاک ميکنند، وقتي فيلمي انتخاب ميکنند تا بعدازظهر ببينند يا کتابي که قبل از خواب بخوانند – و تازه همهي اينها جدا از تصميمهاي پُراهميتتري مثل خريدن ماشين، انتخاب مقصد سفر تفريحي، خالکوبي، يافتن محلي براي زندگي يا انتخاب همدم است. از آنجا که انديشههاي زيباشناختي کاربرد و تأثير فراواني در زندگي روزمره دارد، احتمالاً توقع داريم که زيباشناسي يکي از هستههاي اصلي رشتهي فلسفه باشد و در هر نشريه يا برنامهي فلسفي صدر محفل را بدان اختصاص دهند. اما حقيقت بسي دورتر از اين است. با وجود اينکه بسياري از غولهاي فلسفي گذشته، از جمله افلاطون، ارسطو، هيوم، کانت، هگل، شوپنهاور و نيچه، مفصل دربارهي هنر و زيباشناسي نوشتهاند، به نظر ميرسد اکثر فيلسوفان معاصر (و نشريات فلسفي) اين حوزه را بهکلي ناديده گرفتهاند. ضمناً در ميان منتقدان هنر، مجموعهداران هنري و هنرمندان هم نوعي بيميلي به زيباشناسي فلسفي وجود دارد که اين هم عجيب است. متأسفانه طعنهي بارنت نيومن که "زيباشناسي براي هنرمندان مثل پرندهشناسي است براي پرندگان" بارها درست از کار درآمده. در نتيجه فلسفهي هنر و زيباشناسي عموماً سرزميني ناشناخته باقي مانده، حتي براي خيلي از کساني که کاروبار حرفهايشان هنر و فلسفه است. مؤلفاني نيز که در اين مجلد گرد آمدهاند و نظرياتي که پرداختهاند، بيرون از قلمرو زيباشناسي ابداً آنقدر که بايد شناختهشده نيستند. بنابراين نخستين هدف اين کتاب پرتوافکنيِ شايسته بر سيماي اين فيلسوفان – و نهفقط استعاراً، بلکه عيناً، با پرترههاي فوقالعادهاي که استيو پايک از آنها انداخته – و فراهم آوردن چشماندازي کلي است از آنچه اين حوزهي فرعيِ پُررونقِ فلسفه در چنته دارد.»
دربار? هانس مايس، گردآورند? کتاب «انسان زيباشناس»
هانس مايس (Hans Maes)، متولد 1975، پژوهشگر زيباشناسي و فلسف? هنر، مدرس ارشد فلسفه و يکي از مديران مرکز تحقيقات زيباشناسي دانشگاه کنت است. شهرت مايس بهخاطر کارهايش در زمين? زيباشناسي و فلسف? هنر است.
از آثار هانس مايس ميتوان به کتاب «پيش از طلوع، پيش از غروب، پيش از نيمهشب: يک کاوش فلسفي» اشاره کرد که کاوشي فلسفي در فيلمهاي «پيش از طلوع»، «پيش از غروب» و «پيش از نيمهشب» است.
دربار? ترجم? فارسي کتاب «انسان زيباشناس»
کتاب «انسان زيباشناس: گفتوگوهايي دربارهي هنر و زيباشناسي» با ترجمه و مقدم? آبتين رادمنش در نشر گيلگمش، ناشر کتابهاي هنر خانوادهي فرهنگي چشمه، منتشر شده است.
آبتين رادمنش، متولد 1370، مترجم ايراني است. او کتاب «چشم پاينده: جستارهايي دربارهي هنر» را نيز به فارسي ترجمه کرده است.
