کتاب «باچان» اثر ناتسومه سوسهکي
رماني طنزآميز و مفرح درباب مواجه? فکر مدرن با باورهاي قديمي. ناتسومه سوسهکي در کتاب «باچّان» به موضوع تقابل افکار نو و تجددخواهانه با اخلاقيات مرسوم و محافظهکارانه و سنتي پرداخته و از اين تقابل، رماني شيرين و طنزآميز خلق کرده است.
کتاب «باچّان»، با عنوان اصلي ????? و عنوان انگليسي Botchan، يکي از محبوبترين رمانهاي ژاپني است و بسياري از ژاپنيها آن را در دوران مدرسه خواندهاند.
ناتسومه سوسهکي در کتاب «باچان» تجرب? شخصي خود از دوران تدريس در مدرسهاي در جزيرهاي دورافتاده در ژاپن را دستمايه قرار داده و اين تجرب? شخصي را به تجرب? عامّ هم? آدمهاي متجددي پيوند و تعميم داده است که در تقابل با نظم تثبيت شدهاي قرار ميگيرند که بر فرهنگ و باورها و اخلاقيات قديمي بنا شده است.
کتاب «باچان»، از خلال داستاني جذاب و سرگرمکننده، تصويري از دوراني از تاريخ ژاپن به دست ميدهد که اين کشور، براثر اصلاحات موسوم به «ميجي»، دستخوش تحولاتي اساسي شده بود و اين تحولات، که رنگوبويي غربي داشتند، با بافت فرهنگي و اجتماعيِ سنتي ژاپن در تعارض بودند. سوسهکي اين تعارض را در کتاب «باچان» با طنز و شوخطبعي به تصوير ميکشد.
سوسهکي همچنين در کتاب «باچان» درکِ سطحي از فرهنگ غرب را مورد نقد قرار ميدهد.
متن اصلي کتاب «باچان» اولين بار در سال 1906 منتشر شده است.
مروري بر کتاب «باچان»
راوي و شخصيت اصلي کتاب «باچان» معلمي جوان با خوي سرکش و ناسازگار با محيط اطراف خود و باورهاي تثبيت شده و جاافتاد? اين محيط است. او از کودکي، پسري شيطان و جسور و ناسازگار بوده خانوادهاش نيز چندان از او دل خوشي نداشتهاند. مادرش از دستش عاصي بوده و برادرش را، که راوي از او بهعنوان آدمي آبزير کاه ياد ميکند و آبش با او در يک جوي نميرود، به او ترجيح ميدهد.
پدر راوي کتاب «باچان» هم از دست راوي شکار بوده و هروقت چشمش به او ميافتاده به او ميگفته هرگز در زندگي چيزي نميشود و به جايي نميرسد.
تنها کسي که در کتاب «باچان» هواي راوي را دارد و به آيند? او اميدوار است کييو، مستخدم? پير خان? آنها، است. راوي در کودکي مادرش و در نوجواني پدرش را از دست ميدهد. مادرش که ميميرد، محبت کييو به او بيشتر ميشود. کييو معتقد است که راوي آيندهاي درخشان دارد.
راوي کتاب «باچان» در جواني براي تدريس به ماتسوياما، واقع در جزيرهاي کوچک و دورافتاده در ژاپن، ميرود و بهعنوان معلم در مدرسهاي در آنجا مشغول به کار ميشود. اين تازه آغاز ماجراهاي اصلي کتاب «باچان» است. راوي سرکش و ناسازگار با عرف جامعه، در مدرسه نيز نميتواند خود را با سيستم حاکم بر آنجا تطبيق دهد و هم با دانشآموزان و هم با معلمان دچار تنش ميشود. سوسهکي اين تنش را در کتاب «باچان» با طنز و کنايه و شوخطبعي روايت ميکند و رماني پديد ميآورد که هم شيرين و مفرح و سرگرمکننده است و هم با نگاهي نقادانه پت? جامعهاي ناساز و گرفتار رسومي مبتني بر ريا و دورويي و حقهبازي و دسيسهچيني را بر آب مياندازد.
اما سرنوشت اين معلم مدرسه، که با محيط و رسوم نادرست پيرامون خود درگير ميشود، چيست؟ او بعد از درگيريها و کشمکشهاي مختلف سرانجام چه خواهد کرد؟ پاسخ اين سؤال را با خواندن و تمام کردن کتاب «باچان» خواهيد گرفت.
کتاب «باچان» با ترجمه و مقدم? پويان حسنآبادي در نشر برج منتشر شده است. اساس ترجم? فارسي کتاب «باچان» يکي از ترجمههاي انگليسي اين رمان بوده است.
دربار? ناتسومه سوسهکي، نويسند? کتاب «باچان»
ناتسومه سوسهکي (?? ??)، متولد 1867 و درگذشته به سال 1916، داستاننويس، پژوهشگر ادبيات بريتانيا و شاعر ژاپني بود.
سوسهکي از آغازگران و از چهرههاي مطرح و مهم ادبيات مدرن ژاپن است. ريونوسوکه اکتاگاوا، که خود از چهرههاي برجسته و مشهور ادبيات مدرن ژاپن است، از شاگردان و پيروان سبک او بوده است.
سوسهکي در ژاپن ادبيات انگليسي خوانده و تحصيلاتش را در اين زمينه در لندن تکميل کرده بود و به ادبيات انگليسي بسيار تسلط داشت. او همچنين شيفت? ادبيات چيني بود.
سوسهکي، بعد از بازگشت از لندن، مدتي به تدريس در دانشگاه پرداخت اما از سال 1907، بهعنوان رماننويس، وارد همکاري جدي و حرفهاي با روزنام? «آساهي شيمبون» شد و رمانهايش را بهصورت دنبالهدار در اين روزنامه چاپ کرد.
رابط? ميان فرهنگ ژاپن و فرهنگ غرب، مبارز? مردم عادي با مشکلات اقتصادي، تضاد ميان وظيفه و ميل، تقابل وفاداري و ذهنيت جمعي و گروهي با آزادي و فرديت، انزواي فردي و بيگانگي و نيز صنعتي شدن پُرشتاب ژاپن از مضامين اصلي آثار ناتسومه سوسهکي هستند.
اهميت سوسهکي در ژاپن تا آنجاست که پرتر? او بين سالهاي 1984 تا 2004 نقشِ اسکناسهاي هزار يِنيِ ژاپن بود.
از آثار داستاني ناتسومه سوسهکي ميتوان به کتابهاي «من يک گربه هستم»، «سانشيرو»، «کوکورو»، «ده شب رؤيا» و رمان ناتمام «نور و تاريکي» اشاره کرد.
سوسهکي همچنين سرايند? اشعاري از نوع هايکو و کانشي است. بعد از مرگ او براثر زخم معده، مغز و معدهاش به دانشگاه توکيو اهدا و مغز او بهعنوان نمونه در آن دانشگاه نگهداري شد.
