پالتویی ها 7: روان شناسی حماقت

کتاب «روان‌شناسیِ حماقت» ویراستۀ ژان فرانسوا مارمیون
آن‌چه از آن به «حماقت» تعبیر می‌شود چیست و از کجا سرچشمه می‌گیرد؟ در کتاب «روان‌شناسیِ حماقت» پاسخ‌هایی برای این پرسش فراهم آمده است.
کتاب «روان‌شناسیِ حماقت»، با عنوان اصلی Psychologie de la connerie و عنوان انگلیسی The Psychology of Stupidity، مجموعه‌ای از جُستارها و گفت‌وگوهایی با موضوع حماقت و چیستی و منشاء آن است که به‌ویرایش ژان فرانسوا مارمیون در این کتاب گردآوری و منتشر شده‌اند.
در کتاب «روان‌شناسی حماقت» موضوع حماقت از منظر علوم گوناگون، از علوم تجربی گرفته تا علوم انسانی، مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.
کتاب «روان‌شناسی حماقت» ما را با دیدگاه‌های متخصصان حوزه‌های مختلف، از روان‌درمانگران گرفته تا متخصصان ارتباطات، روان‌شناسی، عصب‌شناسی، روانپزشکی و علوم شناختی، دربارۀ حماقت آشنا می‌کند و از زوایای مختلف و متنوعی به این موضوع نور می‌تاباند.
متن اصلی کتاب «روان‌شناسی حماقت» اولین بار در سال 2019 منتشر شده است.

مروری بر کتاب «روان‌شناسی حماقت»
حماقت چیزی است که از راه‌ها و مسیرهای گوناگون می‌تواند در ما رسوخ کند. کتاب «روان‌شناسی حماقت» از این راه‌ها و مسیرها سخن می‌گوید و از اینکه چه چیزهایی ما را احمق می‌کنند و حماقت چه وجوه و جلوه‌هایی دارد و ریشه‌هایش در کجاهاست.
شاید خیلی از ما این باور کلیشه‌ای را قبول داشته باشیم که حماقت نقطۀ مقابل تیزهوشی است و آدم‌های باهوش احمق نیستند و هرگز حماقت به‌خرج نمی‌دهند. با خواندن کتاب «روان‌شناسی حماقت» خواهید دید که چنین نیست و آدم‌های باهوش هم در مواقعی و تحت شرایطی می‌توانند احمق بشوند و حرف‌ها و مطالبی بسیار احمقانه را باور می‌کنند.
کتاب «روان‌شناسی حماقت» همچنین از حماقت مغز سخن می‌گوید و حماقت را از منظر عصب‌شناسی و علوم شناختی مورد بررسی و تحلیل قرار می‌دهد.
رابطۀ حماقت و اینترنت از دیگر موضوعاتی است که در کتاب «روان‌شناسی حماقت» به آن پرداخته شده است.
شاید فکر کنیم حماقت ناشی از احساساتی‌گری است اما کتاب «روان‌شناسی حماقت» به ما می‌گوید که لزوماً چنین نیست.
در کتاب «روان‌شناسی حماقت» همچنین از نسبت میان حماقت و هم‌خانواده‌های آن، مثل سفاهت و بی‌شعوری و بلاهت، و نیز از نسبت میان حماقت و خودشیفتگی سخن رفته است و از خودباهوش‌پنداری به‌عنوان وخیم‌ترین نوع حماقت.
حماقت از دیدگاه کودکان و نسبت میان حماقت و شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌ها از دیگر موضوعاتی هستند که در کتاب «روان‌شناسی حماقت» از آن‌ها سخن رفته است.
کتاب «روان‌شناسی حماقت» همچنین شیوۀ مواجهۀ ما با حماقت خودمان و حماقت و بی‌شعوری دیگران را به ما آموزش می‌دهد.
کتاب «روان‌شناسی حماقت» از جُستارها و مصاحبه‌های مختلفی تشکیل شده که در هر یک از آن‌ها صاحبنظری در یک حوزه، حماقت را از منظر دانشی که در آن تخصص دارد تحلیل می‌کند.
جُستارها و گفت‌وگوهایی که در کتاب «روان‌شناسی حماقت» می‌خوانید عبارتند از: «در باب حماقت: یک هشدار» نوشتۀ ژان فرانسوا مارمیون، «مطالعۀ علمی ابلهان» نوشتۀ سرژ سیکاتی، «رده‌بندی علمی کودن‌ها» نوشتۀ ژان فرانسوا دورتیه، «نظریۀ بی‌شعوری» گفت‌وگو با آرون جیمز، «از حماقت تا چرندیات» نوشتۀ پاسکال اُنژل، «انسان بودن یعنی به‌راحتی فریب خوردن» نوشتۀ ژان فرانسوا مارمیون، «حماقت و سوگیری شناختی» نوشتۀ اِوا دِروزدا – سِنکووسکا، «تفکر، سریع و کند» گفت‌وگو با دنیل کانمن، «در باب حماقت مغز» نوشتۀ پی‌یر لومارکی، «بلاهت عامدانه» نوشتۀ ایو – الکساندر تِلمان، «وقتی افراد فوقِ باهوش مسائل بسیار احمقانه را باور می‌کنند» نوشتۀ بریژیت اکسلراد، «چرا در تصادفات معنا می‌یابیم؟» گفت‌وگو با نیکلا گووری، «حماقت به‌مثابۀ نوعی روان‌آشفتگی منطقی» نوشتۀ بوریس سیرولنیک، «زبان حماقت» نوشتۀ پاتریک مورو، «احساسات (لزوماً) موجب حماقت ما نمی‌شوند» گفت‌وگو با آنتونیو داماسیو، «حماقت و خودشیفتگی» نوشتۀ ژان کوترو، «بزرگ‌ترین فریبکار رسانه‌ای خود رسانه است» گفت‌وگو با رایان هالیدی، «شبکه‌های اجتماعیِ احمق و شرور» نوشتۀ فرانسوا ژوست، «اینترنت: مرگ هوش؟» گفت‌وگو با هوارد گاردنر، «حماقت و پساحقیقت» نوشتۀ سباستین دیه‌گوئز، «دگردیسی‌های سفاهت ملی‌گرایانه» نوشتۀ پی‌یر دو سیناکلنز، «چطور با خطای جمعی مبارزه کنیم؟» نوشتۀ کلودی بِر، «همۀ ما مثل احمق‌ها مصرف می‌کنیم» گفت‌وگو با دَن آریِلی، «انسان: حیوانی که جرئت همه‌کاری دارد» نوشتۀ لوران بِگ، «با بی‌شعورها چه می‌توان کرد؟» نوشتۀ امانوئل پیکه، «حماقت از دیدگاه کودکان» گفت‌وگو با آلیسون گاپنیک، «آیا ما خواب حماقت می‌بینیم؟» نوشتۀ دِلفین اودی‌یِت، «بدترین نوع حماقت آن است که فکر کنید باهوشید» گفت‌وگو با ژان کلود کری‌یر، «با حماقت‌تان به صلح برسید» نوشتۀ استِیسی کالاهان و «حماقت، صدای پس‌زمینۀ خِرد» گفت‌وگو با توبی ناتان.

دربارۀ ژان فرانسوا مارمیون، ویراستار کتاب «روان‌شناسی حماقت»
ژان فرانسوا مارمیون (Jean-Francois Marmion)، متولد 1970، روانشناس و ویراستار است. او دستیار سردبیر مجلۀ فرانسوی «علوم انسانی» است. مارمینون زمانی هم سردبیر مجلۀ فرانسوی «حلقۀ روانشناسی» بوده است.

دربارۀ ترجمۀ فارسی کتاب «روان‌شناسی حماقت»
کتاب «روان‌شناسیِ حماقت» با ترجمۀ مریم تقدیسی، همراه با یادداشتی از ناشر فارسی کتاب، در انتشارات مان کتاب منتشر شده است. اساس ترجمۀ فارسی کتاب «روان‌شناسی حماقت» متن انگلیسی این کتاب بوده است.
مریم تقدیسی، متولد 1342، مترجم ایرانی است. از او ترجمه‌های زیادی در حوزه‌های فلسفۀ عملی و آسان‌فهم و هنر زندگی و روان‌شناسی و خودیاری منتشر شده است که بعضی از آن‌ها عبارتند از: «اضطراب جایگاه اجتماعی»، «مغلطه: راهنمای درست اندیشیدن»، «فلسفه برای همه»، «زندگی با تمام وجود»، «دروغ ممنوع: رهایی از مخمصه و سردرگمی در زندگی»، «پرسش‌های اساسی فلسفه: واقعاً چه می‌دانیم؟»، «کتاب سؤال: چه چیز باعث می‌شود پاسخ بدهید؟»، «کتاب تغییر: 50 الگو برای توصیف رخدادها»، «نیروی امید: بر مشکلات دلهره‌آور زندگیتان غلبه کنید – هرچه باشند»، «دگرگونی: انتقال زندگی از جاه‌طلبی به‌سوی معنا»، «ابر مغز: نیروی شگفت‌انگیز مغزتان را آزاد کنید»، «بنویس تا زندگی‌ات تغییر کند»، «تقلب: اخلاق در زندگی روزمره» و «بیداری غول درون 1».
از کتاب «روان‌شناسی حماقت» ترجمۀ فارسی دیگری هم منتشر شده است که مترجم آن بهنوش صابری‌نژاد و ناشرش نشر خوب است.