مجموعه دانشنامه فلسفه استنفورد 7: فلسفه آلمانی از کانت تا هگل

کتاب «دانشنامۀ فلسفۀ استنفورد (7) : فلسفۀ آلمانی از کانت تا هگل» به‌قلم جمعی از نویسندگان
آشنایی با زندگی و اندیشه‌های نُه فیلسوف بزرگ و مطرح آلمانی از طریق مدخل‌هایی از کتاب آنلاین «دانشنامۀ فلسفۀ استنفورد». در هفتمین مجلد از ترجمۀ فارسی گزیده‌ای از مدخل‌های کتاب «دانشنامۀ فلسفۀ استنفورد»، با عنوان «فلسفۀ آلمانی از کانت تا هگل»، مدخل‌هایی را به‌قلم نویسندگان مختلف می‌خوانید که در آن‌ها به معرفی اندیشمندان مهم و بزرگ فلسفۀ آلمانی، از امانوئل کانت تا گئورگ ویلهلم فریدریش هگل، و توضیح مبانی و مفاهیم کلیدی فلسفۀ این اندیشمندان پرداخته شده است.
کتاب «دانشنامۀ فلسفۀ استنفورد»، با عنوان اصلی Stanford Encyclopedia of Philosophy، که کتاب «فلسفۀ آلمانی از کانت تا هگل» ترجمۀ فارسی بخشی از مدخل‌های آن است، درواقع یک دایره‌المعارف آنلاینِ فلسفه است که به‌صورت رایگان در دسترس کاربران اینترنت قرار دارد و تحت مدیریت دانشگاه استنفورد منتشر می‌شود. مدخل‌های این دایره‌المعارف را متخصصانی از سراسر جهان می‌نویسند.
در ایران، چندی‌ست که انتشارات ققنوس اقدام به انتشار ترجمۀ گزیده‌ای از مدخل‌های «دانشنامۀ فلسفۀ استنفورد» کرده و این مدخل‌ها را در مجلداتی مختلف، که برحسب موضوع دسته‌بندی شده‌اند، به‌صورت کتاب کاغذی منتشر می‌کند. سرپرست و ویراستار این پروژه مسعود علیا است و مترجم‌های مختلفی در ترجمۀ فارسی مدخل‌های هر کتاب از این مجموعه با او همکاری می‌کنند.
کتاب «فلسفۀ آلمانی از کانت تا هگل»، چنانکه پیش‌تر اشاره شد، جلد هفتم از کتاب‌های منتشر شده در چارچوب این پروژه است. این کتاب، منبعی کارآمد برای آشنایی اولیه با زندگی و آثار و اندیشه‌های تعدادی از مهمترین فیلسوفان آلمانی است و دریچه‌ای را برای آشنایی بیشتر و عمیق‌تر با این فیلسوفان می‌گشاید.

مروری بر کتاب «فلسفۀ آلمانی از کانت تا هگل»
آنچه در کتاب «فلسفۀ آلمانی از کانت تا هگل» از مجموعۀ «دانشنامۀ فلسفۀ استنفورد» گردآوری و ترجمه شده، نُه مدخل مربوط به فلسفۀ آلمانی است.
هر یک از مدخل‌های کتاب «فلسفۀ آلمانی از کانت تا هگل» به یک درآمد و شرح زندگی و آثار و اندیشه‌های یکی از فلاسفۀ شاخص آلمانی که موضوع این کتاب هستند، اختصاص دارد.
مدخل‌هایی که در کتاب «فلسفۀ آلمانی از کانت تا هگل» می‌خوانید عبارتند از: «کانت» نوشتۀ مایکل رولف و ترجمۀ داود میرزایی، «یاکوبی» نوشتۀ جورج دی جووانی و ترجمۀ محمدمهدی اردبیلی، «شلایر ماخر» نوشتۀ مایکل فورستر و ترجمۀ سیدمسعود حسینی، «دیلتای» نوشتۀ رودلف مکریل و ترجمۀ سیدمسعود حسینی، «یورک» نوشتۀ اینگو فارین و ترجمۀ سیدمسعود حسینی، «فیشته» نوشتۀ دنیل بریزیل و ترجمۀ سیدمسعود حسینی، «آوگوست شلگل» نوشتۀ کاتیا د. هِی و ترجمۀ سیدمسعود حسینی، «فریدریش شلگل» نوشتۀ آلن اسپِیت و ترجمۀ سیدمسعود حسینی و «هگل» نوشتۀ پل ردینگ و ترجمۀ محمدمهدی اردبیلی.
در هرکدام از مدخل‌های کتاب «فلسفۀ آلمانی از کانت تا هگل»، ضمن توضیحات کلی و شرح زندگی هر یک از فیلسوفانِ موضوع هر مدخل، اصلی‌ترین و کلیدی‌ترین مفاهیم اندیشۀ آن فیلسوف نیز معرفی شده و بر خطوط کلی و جنبه‌های گوناگون فعالیت فکری او نور تابانده شده است. مثلاً اگر فیلسوفی آثاری در چند حوزۀ مختلف در کارنامۀ کاری خود دارد، به همۀ آن آثار پرداخته شده و اگر فیلسوفی در حوزه‌های مختلف، اعم از زیبایی‌شناسی و ترجمه و علوم اجتماعی و سیاسی و...، نظریه‌پردازی کرده، در کتاب «فلسفۀ آلمانی از کانت تا هگل» تمام جنبه‌های فعالیت فکری و نظری او معرفی شده تا مخاطب، دانشی نسبتاً جامع از خطوط کلی و عصارۀ اندیشۀ هرکدام از فلاسفۀ موضوع هر مدخل به دست آورد.
کتاب «فلسفۀ آلمانی از کانت تا هگل» کتابی است که هم دانشجویان فلسفه را به کار می‌آید و هم مخاطبان غیرمتخصص اما علاقه‌مند به مطالعۀ تاریخ فلسفه و آرا و افکار و زندگی فلاسفۀ بزرگ را.
آنچه می‌خوانید برگرفته از درآمد مدخل «کانت» از کتاب «فلسفۀ آلمانی از کانت تا هگل» است: «ایمانوئل کانت (1724 – 1804) چهرۀ اصلی فلسفۀ مدرن است. او تجربه‌گرایی و عقل‌گرایی مدرن متقدم را تلفیق کرد و واضع اصطلاحات بخش زیادی از فلسفۀ قرن‌های نوزدهم و بیستم بود و همچنان نیز تأثیر قابل توجهی بر متافیزیک، معرفت‌شناسی، علم اخلاق، فلسفۀ سیاسی، زیبایی‌شناسی و سایر حوزه‌ها دارد. ایدۀ بنیادی "فلسفۀ نقدی" کانت – خصوصاً در سه نقد او: نقد عقل محض (1781، 1787)، نقد عقل عملی (1788) و نقد قوۀ حکم (1790) – خودآیینی انسان است. طبق استدلال او، فاهمۀ انسان منشأ قوانین عام طبیعت است که تمام تجربۀ ما را ساختار می‌بخشند؛ و عقلِ انسان قانون اخلاق را برای خودش تعیین می‌کند، قانونی که مبنای باور ما به خدا، اختیار [یا آزادی] و بقای نفس است.»
کتاب «دانشنامۀ فلسفۀ استنفورد (7): فلسفۀ آلمانی از کانت تا هگل» در انتشارات ققنوس منتشر شده است.

دربارۀ مسعود علیا، سرپرست و ویراستار ترجمۀ فارسی مجموعۀ «دانشنامۀ فلسفۀ استنفورد»
مسعود علیا، متولد 1354، مترجم و مؤلف ایرانی و پژوهشگر حوزۀ فلسفه است. علیا دارای لیسانس زبان و ادبیات فارسی از دانشگاه تهران، فوق لیسانس فلسفه از دانشگاه شهید بهشتی و دکترای فلسفه از مؤسسۀ حکمت و فلسفه است. او استادیار گروه فلسفۀ هنر دانشگاه هنر است.
از ترجمه‌های مسعود علیا می‌توان به کتاب‌های «وضع بشر»، «بیماری منتهی به مرگ»، «از وجود به موجود»، «حیات ذهن»، «جنبش پدیدارشناسی: درآمدی تاریخی» و «دیباچه‌ای بر فلسفۀ قرون وسطی» و از آثار تألیفی او می‌توان به کتاب‌ «کشف دیگری همراه با لویناس» اشاره کرد.
ترجمۀ مسعود علیا از کتاب «جنبش پدیدارشناسی: درآمدی تاریخی» برندۀ جایزۀ کتاب سال شده است.