تیپ های شخصیت

کتاب «تیپ‌های شخصیت» اثر کارل گوستاو یونگ
کتابی مهم و تأثیرگذار در حوزۀ روانشناسی شخصیت. کتاب «تیپ‌های شخصیت»، با عنوان اصلی Psychologische Typen و عنوان انگلیسی Psychological Types، یکی از آثار مهمّ کارل گوستاو یونگ و راهنمایی کلاسیک برای شخصیت‌شناسی و روانشناسی شخصیت است.
کتاب «تیپ‌های شخصیت»، چنانکه در مقدمۀ ارسطو میرانی بر ترجمۀ فارسی این کتاب توضیح داده شده، «بیش از هر نظریۀ تیپ‌شناسانۀ دیگری در روانشناسی شخصیت و حیطه‌های گوناگون زندگی بشر، از مشاوره‌های سازمانی و مدیریتی گرفته تا مشاورۀ ازدواج، تأثیر گذاشته» و «درواقع به باور برخی روانشناسان این نظریه برجسته‌ترین خدمت یونگ به دانش روانشناسی بوده است.»
متن اصلی کتاب «تیپ‌های شخصیت» اولین بار در سال 1921 منتشر شده است.

مروری بر کتاب «تیپ‌های شخصیت»
کارل گوستاو یونگ در کتاب «تیپ‌های شخصیت» انسان‌ها را، براساس موضع‌شان نسبت به سوژه و ابژه و نیز براساس عملکردهای بنیادین روانی آن‌ها، دسته‌بندی کرده است.
در کتاب «تیپ‌های شخصیت» انسان‌ها براساس اینکه بیشتر معطوف به ابژه هستند یا معطوف به خود و درون‌شان، یعنی معطوف به سوژه، به دو دستۀ برونگرا و درونگرا تقسیم شده‌اند. براساس تقسیم‌بندی‌ای که یونگ در کتاب «تیپ‌های شخصیت» از انسان‌ها ارائه می‌دهد، شخصیت‌های برونگرا کسانی هستند که رفتارهای خود را در راستای ابژه‌ای که به‌دنبال آن هستند و خواستهای آن ابژه شکل می‌دهند و شخصیت‌های درونگرا کسانی‌اند که بیشتر معطوف به درون خودشان و خواست‌های درونی‌شان هستند و ابژه را نیز به خدمت این خواست‌های درونی درمی‌آورند.
یونگ در کتاب «تیپ‌های شخصیت» نشان می‌دهد که افراد، برحسب اینکه به کدام تیپ شخصیت تعلق دارند، چه تفاوت‌هایی با هم دارند. البته یونگ بر این عقیده است که همۀ آدم‌ها درونگرایی و برونگرایی را به‌صورت توأمان دارند اما در گروهی درونگرایی غالب و برونگرایی نهفته است و در گروهی دیگر، برعکس.
دسته‌بندی روانشناختی دیگری که یونگ در کتاب «تیپ‌های شخصیت» از آدم‌ها ارائه می‌دهد براساس عملکردهای بنیادین روان آدمی است. به‌باور یونگ براساس این عملکردها، که عبارتند از تفکر، احساس، حس (دریافت حسی) و شهود، انسان‌ها را می‌توان، به‌لحاظ روانشناختی، به چهار دستۀ فکری، احساسی، حسی و شهودی (شمّی) دسته‌بندی کرد.
کتاب «تیپ‌های شخصیت» از پیشگفتار، بخشی با عنوان «توصیف کلی تیپ‌های شخصیت»، مقدمه و دو بخش «تیپ برونگرا» و «تیپ درونگرا» تشکیل شده است.

دربارۀ کارل گوستاو یونگ، نویسندۀ کتاب «تیپ‌های شخصیت»
کارل گوستاو یونگ (Carl Gustav Jung)، متولد 1875 و درگذشته به ‌سال 1961، روانپزشک و روانکاو سوئیسی بود.
یونگ بنیانگذار روانشناسی تحلیلی است. او مدتی با زیگموند فروید مکاتبه و رابطه‌ای نزدیک داشت و بسیار مورد تأیید فروید بود اما به‌تدریج اختلاف نظر آن‌ها بر سر مسائل مربوط به روانکاوی جدی شد و به قطع ارتباط آن دو و طرد شدن یونگ از جانب فروید انجامید.
نگرش یونگ به ناخودآگاه متفاوت با نگرش فروید بود. به‌اعتقاد یونگ همۀ مسائل مربوط به سازوکار روان انسان و ضمیر ناخودآگاه را نمی‌توان به غریزۀ جنسی مربوط دانست. این‌گونه بود که یونگ مکتب مستقل خود را در روانکاوی بنیان نهاد.
ناخودآگاه جمعی از مهمترین نظریه‌هایی بود که از جانب یونگ مطرح شد. او که روی اسطوره‌ها بسیار مطالعه و پژوهش کرده بود به این اعتقاد داشت که رؤیاها و خیال‌پردازی‌های انسان ریشه‌هایی اسطوره‌ای و کهن‌الگویی دارند و باید آن‌ها را براساس نمادهای مرتبط با اسطوره‌ها و کهن‌الگوها و آنچه در ناخودآگاه جمعی بشر انباشته شده تحلیل و تفسیر کرد.
به‌‌اعتقاد یونگ همۀ مسائل روانی آدمی را نمی‌توان با اتکا به ناخودآگاه فردی توضیح داد و انسان، علاوه بر ناخودآگاه فردی، از ناخودآگاه جمعی هم برخوردار است و این ناخودآگاه جمعی، عامل اشتراک نوع بشر است و انسان‌ها را، فارغ از تفاوت‌های فردی که با هم دارند، به هم پیوند می‌دهد و باعث می‌شود در مواردی حالات روانی و ذهنی مشابهی را تجربه کنند و واکنش‌های مشابهی از خود نشان دهند که ریشه در کهن‌الگوها و اسطوره‌هایی دارد که در همین ناخودآگاه جمعی انباشته شده‌اند.
او همچنین معتقد بود که در درون و ناخودآگاه هر زن یک مرد (آنیموس) و در درون و ناخودآگاه هر مرد یک زن (آنیما) زندگی می‌کند.
نظریات یونگ بر عرصه‌های گوناگونی، از جمله بر هنر و ادبیات و نقد ادبی و هنری، تأثیر زیادی گذاشته است. در عرصۀ سینما فدریکو فلینی، فیلمساز بزرگ ایتالیایی، از جمله کارگردانانی‌ست که از یونگ تأثیر گرفته است.
از آثار کارل گوستاو یونگ می‌توان به کتاب‌های «انسان و سمبولهایش»، «ناخودآگاه جمعی و کهن‌الگو»، «دگردیسی‌های روان و نمادهایش: کندوکاو در پیش‌نشانه‌های موردی از بیماری اسکیزوفرنی»، «روانشناسی و کیمیاگری (انسان و اسطوره‌هایش)»، «روان‌شناسی و دین» و «کتاب سرخ» اشاره کرد.

دربارۀ ترجمۀ فارسی کتاب «تیپ‌های شخصیت»
کتاب «تیپ‌های شخصیت» با ترجمه و مقدمۀ ارسطو میرانی و توضیحاتی از مترجم در پایان کتاب، در بنگاه ترجمه و نشر کتاب پارسه منتشر شده است. اساس این ترجمه، متن انگلیسی کتاب «تیپ‌های شخصیت» بوده و البته، چنانکه مترجم در مقدمۀ متن فارسی کتاب توضیح می‌دهد و بنا به دلایلی که در این مقدمه ذکر شده، این متنِ فارسی صرفاً ترجمۀ بخشی از کتاب مفصل یونگ را که به تیپ‌های شخصیت اختصاص دارد دربرمی‌گیرد و بخش دیگر کتاب قرار است جداگانه ترجمه و در مجلدی مجزا منتشر شود.
دکتر ارسطو میرانی، متولد 1357، دین‌پژوه، پژوهشگر حوزه‌های روانشناسی و فلسفه، مؤلف و مترجم ایرانی است. او عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی گرگان و استادیار الهیات در این دانشگاه است.
از ترجمه‌های ارسطو میرانی می‌توان به کتاب‌های «فرهنگ اگزیستانسیالیسم»، «فیلسوف دل: زندگی و اندیشۀ بی‌قرار سورن کیرکگور در جدال عشق و ایمان»، «کافکا در آینۀ یونگ: تنش و تحول در زندگی فرانتس کافکا» و «شرق در برابر غرب» اشاره کرد.