پیرمرد و دریا

کتاب «پیرمرد و دریا» اثر ارنست همینگوی
داستانی حاصل سال‌های پختگی ارنست همینگوی که می‌توان آن را شاهکاری برای تمام زمان‌ها دانست. همینگوی در رمان کوتاه «پیرمرد و دریا» چیره‌دستی‌اش در داستان‌نویسی‌ را چنان عرضه کرده که نویسنده‌ای چون ویلیام فاکنر را هم به ستایش واداشته است.
همینگوی سال‌ها پیش از آنکه به سراغ نوشتن داستان «پیرمرد و دریا» برود طرحی کلی از آن در ذهن داشت. از این‌رو بود که وقتی تصمیم گرفت که داستان را بنویسد نوشتن اثر تنها شش هفته طول کشید و در بهار سال 1951 رمان «پیردمرد و دریا» آماده انتشار بود.
کتاب «پیرمرد و دریا» پس از انتشار در سپتامبر 1952 با استقبالی فوری و کم‌نظیر روبرو شد. کتاب در نسخه‌های زیاد به فروش رفت و بسیاری از نویسندگان و منتقدان در ستایشش گفتند و نوشتند.
قهرمان رمان «پیرمرد و دریا»، سانتیاگو، از مشهورترین شخصیت‌های داستانی ادبیات است.

مروری بر کتاب «پیرمرد و دریا»
ارنست همینگوی در آوریل 1936 در مقاله‌ای در مجله اسکوایر طرحی کلی از یک داستان را شرح می‌دهد: «پیرمردی که تنها در قایقی در نزدیک کاناباس ماهی می‌گیرد مارلین بزرگی به قلابش می‌افتد و ماهی با ریسمان کلفت دستی قایق را به دریا می‌برد. دو روز بعد ماهیگیران صد کیلومتر به طرف شرق پیرمرد را پیدا می‌کنند، در حاای که کله و قسمت جلو مارلین به پهلوی قایقش بسته است. آنچه از ماهی باقی است، که کمتر از نصف آن است، بیش از سیصد کیلو می‌شود...» همینگوی در سال‌های دیگری نیز این جا و آن جا اشاره‌ای به این طرح داستانی می‌کند و می‌گوید می‌خواهد روزی آن را بنویسد. اما سال‌ها می‌گذرند و همینگوی وعده‌اش را عملی نمی‌کند تا اینکه سرانجام در سال 1951 در مدتی کوتاه رمان «پیرمرد و دریا» را می‌نویسد و آماده انتشار می‌کند.
رمان «پیرمرد و دریا» اثری به واقع رئالیستی است. همینگوی پس از گرفتن نوبل ادبی در 1954 به خبرنگار تایم گفته بود که «من کوشیده‌ام یک پیرمرد واقعی بسازم، و یک پسربچه واقعی، و یک دریای واقعی، و یک ماهی واقعی و بمبک‌های واقعی؛ اما اگر آنها را خوب از کار دربیاورم، هر معنایی می‌توانند داشته باشند. سخت‌ترین کار این است که چیزی را راست از کار دربیاوریم، و گاهی هم راست‌تر از راست.»
همینگوی در رمان «پیرمرد و دریا» به همان نقطه‌ای بازمی‌گردد که از آن آغاز کرده بود اما این‌بار کار او اوجی دیگر دارد و در مرتبه بالاتری می‌ایستد. او این‌بار داستانی می‌نویسد راست‌تر از راست.
«پیرمرد و دریا» داستانی است تراشیده شده که بیش از هرچیز درست طراحی شده است. همینگوی گفته بود که «پیرمرد و دریا» می‌توانست بیش از هزار صفحه باشد اگر که او به همان راهی می‌رفت که نویسندگان دیگر بسیار عالی آن را انجام می‌دهند. همینگوی اما در کتاب «پیرمرد و دریا» به قدری روایت را صیقل داده و تراشیده است که حاصل کار شاهکاری جاویدان شده است.
همینگوی در کتاب «پیرمرد و دریا» هر آنچه را که از لحاظ نقل تجربه به خواننده ضرورت ندارد حذف کرده و داستانی به دست داده که وقتی آن را می‌خوانیم انگار بخشی از تجربه‌مان است که واقعا روزی در جایی رخ داده است.
رمان «پیرمرد و دریا» اثری است در اوج سادگی و پیراستگی و در اوج رئالیسم و شاید بیش از هر اثر دیگری هنر داستان‌نویسی همینگوی را نشان دهد.
ترجمه خواندنی نجف دریابندری از کتاب «پیرمرد و دریا» همراه با مقدمه‌ای مفصل و پرنکته درباره همینگوی و جهان داستانی‌اش به قلم خود اوست و این نشان می‌دهد که دریابندری تا چه حد نسبت به اثری که به سراغ ترجمه‌اش رفته اشراف داشته است.

درباره ارنست همینگوی نویسنده کتاب «پیرمرد و دریا»
ارنست همینگوی، از مهم‌ترین و تاثیرگذارترین نویسندگان قرن بیستم، در سال 1898 در امریکا متولد شد. او شاهد و درگیر جنگ جهانی اول بود و نیز وارث سرخوردگی‌ها و ناامیدی‌های نسل بعد از جنگ. همینگوی هنگام جنگ برای صلیب سرخ کار می‌کرد و تجربه‌های او در این طول جنگ منبعی بزرگ برای نوشتن داستان‌ها و رمان‌هایش بود. از همینگوی تعداد زیادی داستان کوتاه باقی مانده که به اندازه رمان‌هایش حایز اهمیت‌اند. جنگ و تبعات آن در بسیاری از داستان‌ها و رمان‌های همینگوی مورد توجه قرار گرفته‌اند و او از زوایه‌ای منحصر به خود و نیز با سبک خاص خود تجربه‌ها و مشاهداتش از جنگ را به درون داستان‌هایش کشانده است. همینگوی در جنگ جهانی دوم هم به عنوان خبرنگار جنگی حضور داشت. حاصل فعالیت همینگوی به عنوان نویسنده رمان و داستان‌ کوتاه، کتاب‌هایی است که تعدادی از آنها بی‌تردید از شاهکارهای همیشگی ادبیات جهانی خواهند بود. تاثیر همینگوی در ادبیات معاصر غیرقابل چشم‌پوشی است و به جز تاثیرگذاری در زمینه سبک نویسندگی و شیوه نثرنویسی، نوع نگاه او به جهان و زیست مردم دورانش هم الگویی منحصربه‌‌فرد بوده است. «پیرمرد و دریا»، «داشتن و نداشتن»، «وداع با اسلحه»، «این ناقوس مرگ کیست؟»، «برف‌های کلیمانجاور» و «پاریس جشن بیکران» تعدادی از آثار مهم همینگوی است که به فارسی ترجمه شده‌اند. همینگوی پس از یک زندگی پرماجرا سرانجام در سال 1961 درگذشت.

درباره ترجمه کتاب «پیرمرد و دریا»
کتاب «پیرمرد و دریا» با ترجمه نجف دریابندری در نشر خوارزمی منتشر شده است.
نجف دریابندری، مترجم برجسته ایرانی است که در سال 1309 در آبادان متولد شد. گرچه دریابندری به عنوان نویسنده هم آثاری منتشر کرده اما آنچه نام او را در فرهنگ و ادبیات ایران ماندگار کرده ترجمه‌های ارزنده‌اش از آثار ادبی و فلسفی است. دریابندری خیلی زود به سراغ نوشتن و ترجمه کردن رفت و نخستین کارهایش در روزنامه‌های آبادان منتشر می‌شد. دریابندری تحصیلات منظمی نداشت و تحصیلاتش را پیش از دیپلم رها کرد اما با تلاشی پیگیرانه به آموختن زبان انگلیسی پرداخت. دریابندی بعد از آنکه در شرکت نفت استخدام شد به خاطر آشنایی با زبان انگلیسی به اداره کشتیرانی منتقل شد. دریابندی به نسلی از روشنفکران ایرانی تعلق داشت که دوره بالندگی‌شان همراه با سال‌های اوج فعالیت حزب توده ایران بود و او نیز در سن بیست سالگی به این حزب پیوست. حضور او در حزب توده ایران و همچنین شرکت در اعتصابات کارگران شرکت نفت به بازداشت او در سال 1333 منجر شد. او ابتدا حکم اعدام گرفت اما با تخفیف محکومیت چهار سال را در زندان گذراند. دوران زندان برای دریابندی فرصتی مغتنم برای مطالعه و ترجمه بود و برخی از آثار ارزنده او حاصل کار او در زندان است. دریابندری به عنوان مترجم و سرویراستار با موسسه فرانکلین هم همکاری داشت و فعالیت‌های او در آنجا نیز بسیار پربار بود. دریابندری که از اعضای برجسته کانون نویسندگان ایران هم بود سرانجام در 15 اردیبهشت 1399 درگذشت. دریابندری به خاطر ترجمه‌هاش از ادبیات امریکا جایزه تورنتون وایلدر را از دانشگاه کلمبیا دریافت کرده بود. «گور به گور»، «بیلی باتگیت»، «رگتایم»، «متفکران روس»، «پیرمرد و دریا»، «یک گل سرخ برای امیلی» و «بازمانده روز» عناوین برخی از ترجمه‌های دریابندری هستند.