کتاب «ناداستان خلاق» نوشت? تيلار ماتسئو
چگونه ميتوان واقعيت را طوري نوشت که مثل داستاني جذاب مخاطب را دنبال خود بکشاند؟ کتاب «ناداستان خلاق: داستاننويسي بر مبناي رويدادهاي واقعي»، با عنوان اصلي Writing Creative Nonfiction، پاسخيست به اين پرسش.
تيلار ماتسئو در درسگفتارهاي کتاب «ناداستان خلاق» فوتوفن و رموز نگارش ناداستان خلاق را به هم? کساني که دوست دارند در اين حوزه قلم بزنند ياد ميدهد.
کتاب «ناداستان خلاق» مهارتهايي را ميآموزد که لازم? ايجاد جذابيت و کششِ داستاني در روايتهايي هستند که در آنها نه سخن از حوادث و آدمهايي خيالي، بلکه حرف از واقعيت و آدمهاي واقعي و تجربههاي شخصي و وقايعيست که واقعاً اتفاق افتادهاند.
متن اصلي کتاب «ناداستان خلاق» اولين بار در سال 2012 منتشر شده است.
مروري بر کتاب «ناداستان خلاق»
تيلار ماتسئو، نويسند? کتاب «ناداستان خلاق»، خود از نويسندگان موفق حوز? ناداستان خلاق است. از همين رو مواجه? او با اين مقوله صرفاً مواجههاي تئوريک نيست. ماتسئو در درسگفتارهاي کتاب «ناداستان خلاق»، ضمن ارائ? آموزههاي نظري دربار? شيو? نوشتن ناداستان خلاق، ماحصل تجربههاي عملي خود در اين عرصه را هم روي دايره ميريزد و آنچه را خود در رَوَند نگارش ناداستان خلاق آموخته و به آن رسيده است با مخاطبان کتاب بهاشتراک ميگذارد.
در کتاب «ناداستان خلاق» سخن از اين است که چگونه ميتوان ماجراهايي واقعي دربار? اشخاصي واقعي و نيز تجربههاي شخصي را چنان نقل کرد که خواننده ماجرا را جوري دنبال کند و با آن درگير شود که انگار دارد يک داستان تخيلي جذاب و پرکشش را ميخواند.
ناداستان خلاق ژانري است که با ادبيات و قصهنويسي اشتراکات زيادي دارد و ميتوان گفت که شکلي از قصهنويسي است. منتها در ناداستان خلاق با قصهاي سروکار داريم که واقعاً اتفاق افتاده و شخصيتهاي آن هم واقعي هستند و نويسنده هم به چارچوب واقعيت وفادار است و چيزي را از تخيلات خود به ماجرا اضافه نميکند اما مؤلفههاي قصهنويسي را براي نقل واقعيت بهکار ميبرَد. همين موضوع است که ناداستان خلاق را به قصه و ادبيات پيوند ميزند. براي نوشتن ناداستان خلاق بايد مهارت ادبي داشت و اصول قصهنويسي را دانست. تيلار ماتسئو در کتاب «ناداستان خلاق» به کساني که دوست دارند در اين ژانر بنويسند ميگويد که براي نوشتن ناداستان خلاق کدام مهارتهاي ضروريِ داستاننويسي الزامي است و نويسندگان ناداستان خلاق براي ارائ? روايتي جذاب از واقعيت چه ترفندهاي داستانياي را بايد بهکار بزنند.
کتاب «ناداستان خلاق» در هر فصل يکي از فنون و اصول و قواعد نگارش ناداستان خلاق را آموزش ميدهد. در اين کتاب همچنين از مراحل پس از نگارش ناداستان خلاق و اينکه نويسند? ناداستان خلاق چگونه مخاطبان خود را پيدا کند و چگونه آثار خود در اين زمينه را منتشر کند و نيز از آدابوترتيب و عادات نوشتن و سبک زندگي يک نويسنده سخن رفته و از اينکه يک نويسند? حرفهاي بايد چگونه زندگي کند تا بتواند کارش را به نحوِ احسن انجام دهد و در کارِ خود موفق باشد.
کتاب «ناداستان خلاق» از بيستوچهار فصل تشکيل شده است.
عناوين فصلهاي کتاب «ناداستان خلاق» عبارتند از: «به ناداستان خلاق خوش آمديد!»، «پيدا کردن داستان»، «پايبندي به قرارداد ناداستان»، «شروع درخشان»، «نگو، نشان بده!»، «به حرکت درآوردن منحني روايت»، «قلابهاي پاياني و صفحهگردانهاي نفسگير»، «نوشتن جملات دراماتيک»، «فنون بلاغت و تأثيرگذاري عاطفي»، «همهچيز در کنار هم»، «شخصيتپردازي به کمک واژگان و کنش»، «خلق شخصيتهاي جذاب»، «روانشناسي شخصيت»، «نفوذ به درون سر شخصيت»، «استفاده از زاويهديد در روايت»، «ساختن لحن»، «نوشتن "آبرو" يا چگونه داستان نگوييم!»، «راهبردهاي نگارش گفتوگو در ناداستان خلاق»، «تحقيق و پژوهش در ناداستان خلاق»، «چه کنيم که آدمها از ما متنفر نشوند»، «بازنگري و بازنويسي»، «چگونه مخاطبان خود را پيدا کنيد»، «به چاپ رساندن نوشتهها» و «زندگي يک نويسنده».
در بخشي از کتاب «ناداستان خلاق» ميخوانيد: «نکت? جذاب در نگارش ناداستان خلاق، يعني داستانگويي بر مبناي تاريخ و واقعيت، اين است که بر مبناي واقعيتهاي يکسان، ميتوان صدها داستان مختلف نوشت. هرکس نقطهديد ويژ? خود را در مقابل واقعيتها دارد. از سوي ديگر، اگر بر قسمتهاي مختلفي از واقعيت تأکيد بيشتر يا کمتري داشته باشيم، واقعيتهاي يکسان به گونههاي مختلفي ديده خواهند شد و در نتيجه روايتهاي متفاوتي خواهيم داشت. اين همان کاري است که ناداستان خلاق انجام ميدهد، يعني پيدا کردن لحن و زاويهديد خاص و سپس روايت کردن داستان بر مبناي واقعيتها؛ بهگونهاي که خيالپردازي خواننده را با خود همراه سازد.»
دربار? تيلار ماتسئو، نويسند? کتاب «ناداستان خلاق»
تيلار جي. ماتسئو (Tilar J. Mazzeo)، متولد 1971، نويسند? ناداستان خلاق، استاد دانشگاه، مورخ فرهنگي و پژوهشگرِ امريکايي – کانادايي است. ماتسئو هماکنون بهطور تماموقت به نويسندگي اشتغال دارد و از پرفروشترين نويسندگان ژانر ناداستان خلاق است. او همچنين از معلمان برجست? ناداستان خلاق است.
از آثار تيلار ماتسئو ميتوان به کتابهاي «راز شانل شمار? 5: تاريخچ? خودماني مشهورترين عطر جهان» و «سرقت ادبي و مالکيت ادبي در دور? رمانتيک» اشاره کرد.
دربار? ترجم? فارسي کتاب «ناداستان خلاق»
کتاب «ناداستان خلاق: داستاننويسي بر مبناي رويدادهاي واقعي» با ترجمه و مقدم? ستاره عارفکشفي در انتشارات نيلوفر منتشر شده است. گفتنيست که در ترجم? درسگفتارهاي مربوط به بيان و بلاغت در اين کتاب، چنانکه در مقدم? مترجم اشاره شده و بهدليلي که در همين مقدمه ذکر شده است، مثالهايي که نويسنده آورده است با نمونههايي شناختهشده در زبان فارسي معادلسازي شدهاند.
ستاره عارفکشفي، متولد 1368، مترجم ايراني است. از او، بهجز ترجم? کتاب «ناداستان خلاق»، ترجمهاي ديگر هم، با عنوان «کمدي در گذر زمان»، منتشر شده است.
