افسونگران تایتان

کتاب «افسونگران تایتان» اثر کورت ونه‌گوت جونیر
یک کمدی سیاهِ کیهانی – اگزیستانسیالیستی. کتاب «افسونگران تایتان»، با عنوان اصلی The Sirens of Titan، یک رمان کمدی علمی – تخیلی و فانتزی از کورت ونه‌گوت جونیر است که در آن با طنز سیاه خاص ونه‌گوت، که خوانندگان آثارش با آن به‌خوبی آشنایی دارند، به طرح مسائلی فلسفی و هستی‌شناختی درباب انسان و تاریخ انسان و معنای زندگی آدمی در روی زمین پرداخته شده است.
ونه‌گوت از آن دست نویسنده‌هایی است که ژانر علمی – تخیلی را نه صرفاً برای سرگرم کردن خواننده و طرح حوادث عجیب‌وغریب و محیرالعقول و هیجان‌انگیز بلکه همچنین به این قصد به کار می‌برد که مسائل و موضوعاتی بنیادین دربارۀ معماهای وجودی انسان و معنای جهان را در بستری علمی – تخیلی و با رندی و شوخ‌طبعی بیان کند. کتاب «افسونگران تایتان» نیز از این قاعدۀ معمول در آثار ونه‌گوت مستثنا نیست.
ونه‌گوت در کتاب «افسونگران تایتان» با نگاهی نقادانه از موضوعاتی چون ارادۀ آزاد، دانایی مطلق و هدف کلی تاریخ انسان سخن می‌گوید و این موضوعات بنیادین مربوط به هستی آدمی را از خلال داستانی مفرح و خنده‌دار و مهیج، که بین زمین و فضا روی می‌دهد، طرح می‌کند.
کتاب «افسونگران تایتان» رمانی است دربارۀ دست‌بستگی انسان دربرابر نیروهایی که سرنخ او را در جهان در دست خود دارند و آدمی را به هرجا که دلخواهشان است می‌کشانند.
متن اصلی کتاب «افسونگران تایتان» اولین بار در سال 1959 منتشر شده است.

مروری بر کتاب «افسونگران تایتان»
آنچه در کتاب «افسونگران تایتان» از خلال یک رمان علمی – تخیلی که زمینۀ وقوع رویدادهای آن زمین و کیهان و کهکشان است، مطرح می‌شود و نویسنده تمرکز اصلی خود را بر آن می‌گذارد، تقابل ارادۀ آزاد آدمی با نیروهایی است که او را در طول تاریخ به خدمت خود درآورده‌اند و اراده و فردیت‌اش را کنترل کرده و درواقع از او گرفته‌اند.
انسانِ کتاب «افسونگران تایتان» از خود عاملیتی ندارد و یکسره تحت اراده و اختیار نیروهایی است که کنترل او را به دست دارند و به‌سود خود از او استفاده می‌کنند.
در این وضعیت دست‌وپابستگی در برابر نیروهای کیهان، آنچه از دید ونه‌گوت و آن‌گونه که او در کتاب «افسونگران تایتان» نشان می‌دهد، برای آدمی و تحت اختیار او باقی می‌مانَد دوست داشتن کسانی است که در اطراف انسان هستند. این آن چیزی است که ونه‌گوت در کتاب «افسونگران تایتان» به‌عنوان هدف زندگی مطرح می‌کند.
داستان کتاب «افسونگران تایتان» دربارۀ سفر فضایی و عمدتاً دربارۀ جنگ با مریخ است. ونه‌گوت در کتاب «افسونگران تایتان» نظریه‌های علمی و رمان‌های علمی – تخیلی را دستمایۀ نگارش اثری طنزآمیز دربارۀ وضعیت انسان در جهان قرار داده است.
کتاب «افسونگران تایتان» هم سفری خیالی به کهکشان و منظومۀ شمسی است و هم سفری فلسفی در تاریخ انسان برای تأمل در جایگاه و نقش انسان در هستی.
ونه‌گوت، که از منتقدان نظام سرمایه‌داری است، در کتاب «افسونگران تایتان» نیز ضمن طرح موضوعات فلسفی، کنایه‌هایی به سرمایه‌داری و ثروت‌اندوزی می‌زند. شخصیت اصلی کتاب «افسونگران تایتان» یک آدم فوقِ پولدار است. این رمان همچنین رمانی ضدجنگ است.
در بخشی از کتاب «افسونگران تایتان» می‌خوانید: «جنگ میان زمین و مریخ زمانی آغاز گشت که 500 تن از کوماندوهای سلطنتی مریخ روز 23 آوریل ماهِ زمین را به تصرف خود درآوردند. کوماندوها با مخالفت و مقاومتی روبه‌رو نشدند. آن روز جمع معدودی از زمینیان در ماه حضور داشتند: 18 آمریکایی که در رصدخانۀ جفرسون بودند، 53 روس که در رصدخانۀ لنین بودند، و حداکثر 4 زمین‌شناس دانمارکی که در منطقۀ دریای ایمبریوم بودند.
مریخی‌ها حضور خود در ماه را با رادیو به زمین اعلام داشتند، و خواستار جدّی تسلیم زمین شدند. و به زمین چیزی چشاندند که خود به آن "طعم دوزخ" می‌گفتند.
معلوم شد این طعم، که به ذائقۀ زمینیان بسیار بامزه آمد و اسباب تفریح شد، چیزی نبود جز رگبار بسیار سبکی از راکت‌هایی که هر کدام حاوی شش کیلو تی‌ان‌تی بود.
بعد از چشاندن این طعم دوزخ به زمین، به زمین گفتند که موقعیت زمین نومیدکننده و چاره‌ناپذیر است.
اما زمین جور دیگری فکر می‌کرد.»

دربارۀ کورت ونه‌گوت، نویسندۀ کتاب «افسونگران تایتان»
کورت ونه‌گوت (Kurt Vonnegut)، متولد 1922 و درگذشته به سال 2007، نویسندۀ طنزپرداز امریکایی بود. شهرت ونه‌گوت به‌خاطر رمان‌های طنزآمیز او و طنز سیاهی است که در این رمان‌ها وجود دارد.
ونه‌گوت نویسندۀ آثاری متنوع و متعدد است. هم رمان نوشته، هم قصۀ کوتاه و هم نمایشنامه و آثار غیرداستانی. از او به‌عنوان یکی از نویسندگان پست‌مدرن یاد می‌شود.
نقد جامعۀ امریکا و نابرابری اقتصادی در این جامعه و نیز مسئلۀ فقدان آزادی اراده از جمله مضامین مطرح در آثار کورت ونه‌گوت هستند. ونه‌گوت همچنین نویسندۀ یکی از مشهورترین و محبوب‌ترین رمان‌های ضدجنگ، یعنی رمان «سلاخ‌خانه‌ی شماره‌ی پنج» است.
از دیگر آثار کورت ونه‌گوت می‌توان به کتاب‌های «شبِ مادر»، «گهواره‌ی گربه»، «مرد بی‌وطن»، «صبحانۀ قهرمانان» و «گالاپاگوس» اشاره کرد.

دربارۀ ترجمۀ فارسی کتاب «افسونگران تایتان»
کتاب «افسونگران تایتان» با ترجمۀ علی‌اصغر بهرامی و به‌همراه پیگفتاری از مترجم و نیز ترجمۀ مصاحبه‌ای با کورت ونه‌گوت که درواقع تلفیقی از چند مصاحبۀ اوست، در انتشارات نیلوفر منتشر شده است.
علی‌اصغر بهرامی، متولد 1319 در شیراز، مترجم ایرانی است. او همسر فرنگیس مزداپور، استاد دانشگاه و مترجم ایرانی، است.
بهرامی در شیراز در رشتۀ زبان و ادبیات انگلیسی و در سیدنی در زمینۀ تدریس زبان انگلیسی تحصیل کرده و در سمنان و شیراز به کار تدریس پرداخته است.
از ترجمه‌های علی‌اصغر بهرامی می‌توان به کتاب‌های «سلاخ‌خانه‌ی شماره‌ی پنج»، «گالاپاگوس»، «بُرج»، «امپراتوری خورشید»، «ایمان یا بی‌ایمانی؟»، «بی‌در‌کُجا»، «رهنمودهایی برای نزول در دوزخ» و «همه چیز فرو می‌پاشد» اشاره کرد.