کتاب «افسونگران تايتان» اثر کورت ونهگوت جونير
يک کمدي سياهِ کيهاني – اگزيستانسياليستي. کتاب «افسونگران تايتان»، با عنوان اصلي The Sirens of Titan، يک رمان کمدي علمي – تخيلي و فانتزي از کورت ونهگوت جونير است که در آن با طنز سياه خاص ونهگوت، که خوانندگان آثارش با آن بهخوبي آشنايي دارند، به طرح مسائلي فلسفي و هستيشناختي درباب انسان و تاريخ انسان و معناي زندگي آدمي در روي زمين پرداخته شده است.
ونهگوت از آن دست نويسندههايي است که ژانر علمي – تخيلي را نه صرفاً براي سرگرم کردن خواننده و طرح حوادث عجيبوغريب و محيرالعقول و هيجانانگيز بلکه همچنين به اين قصد به کار ميبرد که مسائل و موضوعاتي بنيادين دربار? معماهاي وجودي انسان و معناي جهان را در بستري علمي – تخيلي و با رندي و شوخطبعي بيان کند. کتاب «افسونگران تايتان» نيز از اين قاعد? معمول در آثار ونهگوت مستثنا نيست.
ونهگوت در کتاب «افسونگران تايتان» با نگاهي نقادانه از موضوعاتي چون اراد? آزاد، دانايي مطلق و هدف کلي تاريخ انسان سخن ميگويد و اين موضوعات بنيادين مربوط به هستي آدمي را از خلال داستاني مفرح و خندهدار و مهيج، که بين زمين و فضا روي ميدهد، طرح ميکند.
کتاب «افسونگران تايتان» رماني است دربار? دستبستگي انسان دربرابر نيروهايي که سرنخ او را در جهان در دست خود دارند و آدمي را به هرجا که دلخواهشان است ميکشانند.
متن اصلي کتاب «افسونگران تايتان» اولين بار در سال 1959 منتشر شده است.
مروري بر کتاب «افسونگران تايتان»
آنچه در کتاب «افسونگران تايتان» از خلال يک رمان علمي – تخيلي که زمين? وقوع رويدادهاي آن زمين و کيهان و کهکشان است، مطرح ميشود و نويسنده تمرکز اصلي خود را بر آن ميگذارد، تقابل اراد? آزاد آدمي با نيروهايي است که او را در طول تاريخ به خدمت خود درآوردهاند و اراده و فرديتاش را کنترل کرده و درواقع از او گرفتهاند.
انسانِ کتاب «افسونگران تايتان» از خود عامليتي ندارد و يکسره تحت اراده و اختيار نيروهايي است که کنترل او را به دست دارند و بهسود خود از او استفاده ميکنند.
در اين وضعيت دستوپابستگي در برابر نيروهاي کيهان، آنچه از ديد ونهگوت و آنگونه که او در کتاب «افسونگران تايتان» نشان ميدهد، براي آدمي و تحت اختيار او باقي ميمانَد دوست داشتن کساني است که در اطراف انسان هستند. اين آن چيزي است که ونهگوت در کتاب «افسونگران تايتان» بهعنوان هدف زندگي مطرح ميکند.
داستان کتاب «افسونگران تايتان» دربار? سفر فضايي و عمدتاً دربار? جنگ با مريخ است. ونهگوت در کتاب «افسونگران تايتان» نظريههاي علمي و رمانهاي علمي – تخيلي را دستماي? نگارش اثري طنزآميز دربار? وضعيت انسان در جهان قرار داده است.
کتاب «افسونگران تايتان» هم سفري خيالي به کهکشان و منظوم? شمسي است و هم سفري فلسفي در تاريخ انسان براي تأمل در جايگاه و نقش انسان در هستي.
ونهگوت، که از منتقدان نظام سرمايهداري است، در کتاب «افسونگران تايتان» نيز ضمن طرح موضوعات فلسفي، کنايههايي به سرمايهداري و ثروتاندوزي ميزند. شخصيت اصلي کتاب «افسونگران تايتان» يک آدم فوقِ پولدار است. اين رمان همچنين رماني ضدجنگ است.
در بخشي از کتاب «افسونگران تايتان» ميخوانيد: «جنگ ميان زمين و مريخ زماني آغاز گشت که 500 تن از کوماندوهاي سلطنتي مريخ روز 23 آوريل ماهِ زمين را به تصرف خود درآوردند. کوماندوها با مخالفت و مقاومتي روبهرو نشدند. آن روز جمع معدودي از زمينيان در ماه حضور داشتند: 18 آمريکايي که در رصدخان? جفرسون بودند، 53 روس که در رصدخان? لنين بودند، و حداکثر 4 زمينشناس دانمارکي که در منطق? درياي ايمبريوم بودند.
مريخيها حضور خود در ماه را با راديو به زمين اعلام داشتند، و خواستار جدّي تسليم زمين شدند. و به زمين چيزي چشاندند که خود به آن "طعم دوزخ" ميگفتند.
معلوم شد اين طعم، که به ذائق? زمينيان بسيار بامزه آمد و اسباب تفريح شد، چيزي نبود جز رگبار بسيار سبکي از راکتهايي که هر کدام حاوي شش کيلو تيانتي بود.
بعد از چشاندن اين طعم دوزخ به زمين، به زمين گفتند که موقعيت زمين نوميدکننده و چارهناپذير است.
اما زمين جور ديگري فکر ميکرد.»
دربار? کورت ونهگوت، نويسند? کتاب «افسونگران تايتان»
کورت ونهگوت (Kurt Vonnegut)، متولد 1922 و درگذشته به سال 2007، نويسند? طنزپرداز امريکايي بود. شهرت ونهگوت بهخاطر رمانهاي طنزآميز او و طنز سياهي است که در اين رمانها وجود دارد.
ونهگوت نويسند? آثاري متنوع و متعدد است. هم رمان نوشته، هم قص? کوتاه و هم نمايشنامه و آثار غيرداستاني. از او بهعنوان يکي از نويسندگان پستمدرن ياد ميشود.
نقد جامع? امريکا و نابرابري اقتصادي در اين جامعه و نيز مسئل? فقدان آزادي اراده از جمله مضامين مطرح در آثار کورت ونهگوت هستند. ونهگوت همچنين نويسند? يکي از مشهورترين و محبوبترين رمانهاي ضدجنگ، يعني رمان «سلاخخانهي شمارهي پنج» است.
از ديگر آثار کورت ونهگوت ميتوان به کتابهاي «شبِ مادر»، «گهوارهي گربه»، «مرد بيوطن»، «صبحان? قهرمانان» و «گالاپاگوس» اشاره کرد.
دربار? ترجم? فارسي کتاب «افسونگران تايتان»
کتاب «افسونگران تايتان» با ترجم? علياصغر بهرامي و بههمراه پيگفتاري از مترجم و نيز ترجم? مصاحبهاي با کورت ونهگوت که درواقع تلفيقي از چند مصاحب? اوست، در انتشارات نيلوفر منتشر شده است.
علياصغر بهرامي، متولد 1319 در شيراز، مترجم ايراني است. او همسر فرنگيس مزداپور، استاد دانشگاه و مترجم ايراني، است.
بهرامي در شيراز در رشت? زبان و ادبيات انگليسي و در سيدني در زمين? تدريس زبان انگليسي تحصيل کرده و در سمنان و شيراز به کار تدريس پرداخته است.
از ترجمههاي علياصغر بهرامي ميتوان به کتابهاي «سلاخخانهي شمارهي پنج»، «گالاپاگوس»، «بُرج»، «امپراتوري خورشيد»، «ايمان يا بيايماني؟»، «بيدرکُجا»، «رهنمودهايي براي نزول در دوزخ» و «همه چيز فرو ميپاشد» اشاره کرد.
