الهی نامه

اِلهي‌‌نامه
ادبيات عرفاني فارسي پر از تمثيل و حکايت است. عارفان بزرگي نظير سنايي و عطار و مولوي براي بيان مقصود و توضيح انديشه‌هاي عرفاني خود از تمثيل و حکايت فراوان استفاده کرده‌اند و به همين دليل آثارشان گنجينه‌اي است از قصه‌هاي کهن که به کار قصه‌نويسي امروز نيز مي‌آيد. «اِلهي‌نامه» نيز از جمله اين گونه آثار است. عطار نيشابوري در اين اثر منظوم عرفاني، که در قالب مثنوي سروده شده، مجموعه‌اي از حکايت‌هاي تمثيلي را در دل يک حکايت بزرگ‌تر جا داده است تا از طريق اين حکايت‌ها از چند و چون سلوک عارفانه سخن گويد. داستان اصلي «اِلهي‌نامه» داستان شش شاهزاده است با آرزوها و خواسته‌هايي بزرگ و محال و پاسخ‌هاي پدر به سخنان آن‌ها. عطار در دل اين داستان اصلي و مرتبط با آن، بي‌شمار حکايت آورده است. او در اين مثنوي، چنانکه شفيعي کدکني در مقدمه آن توضيح مي‌دهد، «کوشيده است که در آن سوي هرکدام از آرزوهاي محالِ انسان، که حاصل تخيّل قرنها و قرنهاست، به انسان بياموزد که اگر حقيقتِ هرکدام ازين آرزوها را خواستاري، در درون خويش بايد آن را بجويي.» عطار در «اِلهي‌نامه» مي‌خواهد به زبان تمثيل بگويد که مطلوب را در درونِ خود بايد جُست و اين پيامي است که او به شيوه‌هايي ديگر در «منطق‌الطير» و «مصيبت‌نامه» نيز بيان کرده است.
تصحيح محمدرضا شفيعي کدکني از «اِلهي‌نامه»، با مقدمه‌اي مفصل از او و تعليقاتش بر اين کتاب، در انتشارات سخن منتشر شده است.
درباره نويسنده: فريدالدين محمّد بن ابراهيم نيشابوري (عطار نيشابوري)، عارف و شاعر و نويسنده قرنهاي ششم و هفتم هجري قمري، احتمالاً متولد سال 537 و درگذشته به سال 627 هجري قمري.
رتبه گودريدز: 4/24 از 5.