حدیث شطرنج و رساله سیسرو

کتاب «حدیث شطرنج و رسالۀ سیسِرو»، اثر اِشتفان سِوایگ
«حدیث شطرنج و رسالۀ سیسِرو» دو نوشته از آخرین نوشته‌های اِشتفان سِوایگ است. از این دو نوشته یکی قصه است و دیگری زندگی‌نامه، اگرچه سِوایگ در این هر دو نوشته نشانی از زندگی و زمانۀ خود و افکار و دغدغه‌های شخصی و اجتماعی‌اش به جا گذاشته است. «حدیث شطرنج» یکی از مشهورترین آثار داستانی سِوایگ است. این قصه با عنوان «شطرنج‌باز» نیز به فارسی ترجمه شده است. سِوایگ، که از زخم‌دیدگان نازیسم بود و از جمله روشنفکرانی که با قدرت گرفتن هیتلر مجبور به ترک وطن شد، در این قصه عرصۀ شطرنج را میدانی می‌بیند برای طرح دیدگاههای انتقادی‌اش دربارة فاشیسم و نازیسم و ماهیت آن. او در «حدیث شطرنج» دو دیدگاه را، که یکی نمایندة بی‌فرهنگی و خودکامگی فاشیسم و دیگری نمایندة آزاداندیشی روشنفکرانه است، مقابل هم می‌نشاند و جهانی را ترسیم می‌کند که در آن زور و جهل و ظلم و وحشی‌گری بر آزاداندیشی و صلح و انسانیت چیره گشته است.
«رسالۀ سیسِرو» روایت سِوایگ از زندگی سیسِرو، سخنور و سیاست‌مدار و فیلسوف مشهور و بزرگ رُمِ باستان، است. سِوایگ از خلال این زندگی‌نامه تصویری از احساسات و احوال درونی خود در سالهای پایانی زندگی‌اش در غربت و نیز تصویری از زمانه و روزگار تلخ و تیره‌ای را که در آن می‌زیسته به دست داده است.
کتاب «حدیث شطرنج و رسالۀ سیسِرو» با ترجمۀ مقاله‌ای از توماس مان دربارة اِشتفان سِوایگ، با عنوان «به یاد اشتفان سوایگ به‌مناسبت دهمین سال‌روز مرگ او»، همراه است.
دربارة اِشتفان سِوایگ، نویسندة «حدیث شطرنج و رسالۀ سیسِرو»
اِشتفان سِوایگ (Stefan Zweig)، زادة 1881 و درگذشته به سال 1942، داستان‌نویس، نمایشنامه‌نویس، روزنامه‌نگار و زندگی‌نامه‌نویس بلندآوازة اتریشی بود. سِوایگ تحصیلکردة فلسفه در دانشگاه وین بود و در طول زندگی‌اش با بزرگان زمانۀ خود، نظیر زیگموند فروید و رومن رولان، حشر و نشر داشت. او نویسنده‌ای صلح‌طلب بود و در پی اینکه از طریق فرهنگ تمام کشورهای اروپایی را به هم پیوند دهد. به همین منظور بود که سفر می‌کرد، اما قدرت گرفتن هیتلر و نازیسم در آلمان سفری شوم و اجباری را برای این نویسنده رقم زد؛ سفری که سِوایگ را تا پایان عمر از کشورش دور نگه داشت و منجر به انزوای او شد. سِوایگ به انگلستان رفت و مدتی در آنجا مقیم شد. اما در انگلستان نیز ماندگار نشد و از آنجا به کشور برزیل رفت. گسترش جنگ او را روزبه‌روز نومیدتر و افسرده‌تر می‌کرد، تا جایی که دست آخر به همراه همسرش، لوته آلتمان، در برزیل به زندگی خود پایان داد.
سِوایگ نویسنده‌ای پرخواننده بود. از او، به جز قصه و نمایشنامه و برخی آثار پراکندة دیگر، آثاری مهم در زمینۀ زندگی‌نامه و تاریخ‌نگاریِ داستانی به جا مانده است. سِوایگ در این آثارش، که از آثار موفق او به حساب می‌آیند، به شرح زندگی بزرگان و مشاهیر و همچنین نقل داستان‌وارِ وقایع تاریخی پرداخته است.
از دیگر آثار سِوایگ که به فارسی ترجمه شده می‌توان به «سه استاد سخن: بالزاک، دیکنز، داستایفسکی»، «اراسموس روتردامی و روزگارش» و «نامه یک زَن ناشِناس» اشاره کرد.
دربارة ترجمۀ فارسی «حدیث شطرنج و رسالۀ سیسِرو»
«حدیث شطرنج و رسالۀ سیسِرو» با ترجمه و مقدمۀ محمود حدادی در انتشارات نیلوفر منتشر شده است. محمود حدادی، متولد 1326 در قزوین، از مترجمان مطرح ادبیات آلمانی‌زبان است و ترجمۀ برخی از مهمترین آثار کلاسیک و نیز کلاسیک‌های مدرن ادبیات آلمانی‌زبان را در کارنامۀ کاری خود دارد. حدادی استادیار گروه زبان و ادبیات آلمانی دانشکدة ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید بهشتی و دارای فوق لیسانس ادبیات آلمانی از دانشگاه آزاد برلین است. از جمله ترجمه‌های او می‌توان به «فاؤست»، «دیوان غربی‌شرقی»، «رنج‌های ورتر جوان»، «مرگ در ونیز»، «میشائیل کلهاس» و ««فرشتۀ آبی» اشاره کرد.
رتبۀ کتاب «حدیث شطرنج و رسالۀ سیسِرو» در گودریدز: 4.29 از 5.