آفریقایی

کتاب «آفریقایی»، اثر ژان ماری گوستاو لوکلزیو
کتاب «آفریقایی»، با عنوان اصلی L'Africain، اثری خودزندگی‌نامه‌ای از ژان ماری گوستاو لوکلزیو است. لوکلزیو در این کتاب، با یادآوری دورانی از کودکی خود که در آفریقا سپری کرده است، هم از موضوع معروف و آشنای رابطۀ پدر و فرزندی نوشته است و هم از دغدغۀ بیگانگی در میان دیگران. او در این کتاب یک اروپایی است که در کودکی به همراه مادرش به نیجریه رفته است؛ یعنی به جایی که پدرش در سالهای جنگ جهانی دوم در آن می‌زیسته و به عنوان پزشک مشغول به کار بوده است و حال خانواده نیز به او پیوسته‌اند. لوکلزیوی کودک، از خلال این نقل مکان، قاره‌ای دیگر را کشف می‌کند و همچنین پدرش را و موقعیت پدر را در سرزمینی دیگر. او همچنین در این کتاب، ضمن پرداختن به مسئلۀ هویت، به روایت چهرة سرزمینی جهان سومی می‌پردازد که گرفتار فقر و نابرابری و استعمار است.
متن اصلی کتاب «آفریقایی» در سال 2004 منتشر شده است. متن فارسی این کتاب به ترجمۀ آزیتا همپارتیان در انتشارات نیلوفر به چاپ رسیده است.
سطرهایی از کتاب «آفریقایی»
«در باب این چهره که با آن زاده شدم، حرف‌هایی دارم. پیش از هر چیز باید بپذیرمش. اگر بگویم دوستش نمی‌داشتم، اهمیتی می‌یابد که در کودکیم نداشت. از آن متنفر نبودم، بدان توجه نمی‌کردم، از آن پرهیز می‌کردم. در آیینه به آن نمی‌نگریستم. به نظرم، سال‌ها هرگز ندیدمش. در عکس‌ها نگاهم را برمی‌گرداندم، گویی کس دیگری جای مرا گرفته بود.
حدود‌ هشت‌سالگی، در آفریقای غربی، در نیجریه زندگی کردم، در منطقه‌ای که به جز پدر و مادرم، هیچ اروپایی دیگری نبود، جایی که در نظر کودکی که من بودم، نوع بشر تنها از ایبوها تشکیل می‌شد و از یوروباها.»
دربارة ژان ماری گوستاو لوکلزیو، نویسندة کتاب «آفریقایی»
ژان ماری گوستاو لوکلزیو (Jean-Marie Gustave Le Clézio)، متولد 1940، از نویسندگان مطرح فرانسوی و برندة جایزة نوبل ادبیات در سال 2008 است. لوکلزیو نویسنده و مترجمی است که در ژانرهای گوناگون، از رمان و قصۀ کوتاه تا ادبیات کودکان و جُستار و خودزندگی‌نامه، قلم زده است. تجربۀ او از سفر به سرزمین‌های مختلف و زیستن در میان مردمانی از فرهنگ‌ها و نژادهای گوناگون و ارتباط تنگاتنگش با اقلیت‌های بومی و نژادی باعث شده که در آثارش مسائلی نظیرِ هویت، دیگری، استعمار، تبعید، مهاجرت و در موقعیت اقلیت قرار داشتن جایی عمده پیدا کند. او در آثارش به ترسیم موقعیت مردم جهان سوم و مسائل آن‌ها پرداخته است. از دیگر مضامین و دغدغه‌های عمدة مطرح در آثار لوکلزیو کودکی و محیط زیست است.
از دیگر آثار لوکلزیو که به فارسی ترجمه شده‌اند می‌توان به «بیابان»، «ترجیع گرسنگی»، «ماهی طلا»، «دیه‌گو و فریدا»، «دگرگونی‌ها»، «کسی که هرگز دریا را ندیده بود»، «ستاره سرگردان» و «پاوانا» اشاره کرد.
رتبۀ کتاب «آفریقایی» در گودریدز: 3.65 از 5.