محمدعلی جمالزاده

سید محمدعلی موسوی جمالزاده اصفهانی، متولد 1270 در اصفهان و درگذشته به سال 1376 در ژنو، نویسنده و مترجم ایرانی بود. او فرزند سید جمال‌‌الدین واعظ اصفهانی، از رهبران جنبش مشروطۀ ایران، بود. از جمالزاده به‌‌عنوان پدر داستان کوتاه در زبان فارسی و آغازگر رئالیسم در ادبیات ایران یاد می‌‌شود. او، در کنار نویسندگانی چون صادق هدایت و بزرگ علوی، از پیشگامان داستان‌‌نویسی نوین ایران است. انتشار مجموعه داستان «یکی بود یکی نبود» جمالزاده در سال 1300 خورشیدی یکی از نقاط عطف تاریخ ادبیات معاصر ایران است. دیباچۀ این کتاب یک مانیفست ادبی برای نثر فارسی است و از ضرورت تحول نثر فارسی و پرداختن ادبیات منثور به واقعیت‌‌های اجتماعی و فرهنگ عامه سخن می‌‌گوید. با انتشار «یکی بود یکی نبود» داستان‌‌نویسی به‌‌سبک غربی در ایران رسماً اعلام وجود کرد. داستان «فارسی شکر است» از این کتاب را عموماً اولین داستان کوتاه فارسی می‌‌دانند که به ‌‌سبک‌‌ و سیاقِ داستان‌‌های غربی نوشته شده است. طنز، نقد معضلات اجتماعی و فرهنگی جامعۀ ایران، زبان ساده و استفادۀ فراوان از ضرب‌‌المثل‌‌ها و اصطلاحات عامیانه از ویژگی‌‌های داستان‌‌های محمدعلی جمالزاده هستند. از آثار داستانی جمالزاده، به‌‌جز «یکی بود یکی نبود» که به آن اشاره شد، می‌‌توان به کتاب‌‌های «قصه‌‌های کوتاه برای بچه‌‌های ریش‌‌دار»، «تلخ و شیرین»، ««دارالمجانین» و «صحرای محشر» اشاره کرد. از جمالزاده آثاری غیرداستانی هم منتشر شده است که از آن جمله‌‌اند کتاب‌‌های «آشنایی با حافظ»، «فرهنگ لغات عامیانه»، «تاریخ روابط روس و ایران»، «خُلقیات ما ایرانیان» و «تصویر زن در فرهنگ ایرانی». از ترجمه‌‌های محمدعلی جمالزاده نیز می‌‌توان به کتاب‌‌های «خسیس» و «دشمن ملت» اشاره کرد.