یوگنی زامیاتین

یوگنی ایوانویچ زامیاتین (Евге́ний Ива́нович Замя́тин)، متولد 1884 و درگذشته به سال 1937، داستان‌نویس و روزنامه‌نگار اهل روسیه بود. زامیاتین از نویسندگان شاخص روسیۀ شوروی و نیز از اولین منتقدان و مخالفان نظام شوروی محسوب می‌شود. او همچنین، پیش از وقوع انقلاب اکتبر در روسیه، بارها به‌دلیل فعالیت‌های سیاسی دستگیر و زندانی و تبعید شد و مورد ضرب‌وشتم قرار گرفت. بعد از انقلاب روسیه نیز دیری نگذشت که زامیاتین به یکی از مغضوبینِ حکومت شوروی بدل شد و اسمش در لیست سیاه قرار گرفت. او نظام توتالیترِ شوروی را با طنز مورد نقد قرار می‌داد و همچنین در مشهورترین اثرش، رمانِ «ما» که رمانی علمی – تخیلی و ویرانشهری است، تصویری نقادانه از نظام توتالیتر و پلیسی ارائه داد. از رمان «ما»ی زامیاتین به‌عنوان اولین اثری که توسط دستگاه سانسور اتحاد جماهیر شوروی ممنوع اعلام شد یاد می‌شود. زامیاتین این رمان را قاچاقی در خارج از روسیه منتشر کرد و همین باعث قرار گرفتن نامش در لیست سیاه و ممنوع‌القلمی‌اش شد. زامیاتین نامه‌ای به استالین نوشت و از او درخواست کرد به‌جای ممنوع‌القلم کردنش اجازه بدهد او و همسرش از روسیه خارج شوند. با این درخواست او موافقت شد و زامیاتین و همسرش برای همیشه روسیه را ترک کردند. زامیاتین در سال 1937 در پاریس، در فقر، درگذشت. پس از مرگ او نوشته‌هایش جزو ادبیات زیرزمینیِ موسوم به «سامیزدات» منتشر و الهام‌بخش چندین نسل از مخالفان شوروی شد. از زامیاتین، علاوه بر آثار داستانی، نوشته‌هایی هم در نقد ادبی و طنز سیاسی به‌جا مانده است. از آثار یوگنی زامیاتین می‌توان به «عشق شمالی»، «جزیره‌ها»، «دربارۀ ادبیات، انقلاب و آنتروپی» اشاره کرد.