لوئیس بونوئل

لوئیس بونوئل پورتولس (Luis Buñuel Portolés)، متولد 1900 و درگذشته به سال 1983، فیلمساز اسپانیایی با تابعیت مکزیک بود. بسیاری از منتقدان، مورخان و کارگردانان سینما از لوئیس بونوئل به‌عنوان یکی از بزرگترین و تأثیرگذارترین فیلمسازان همۀ دوران‌ها یاد کرده‌اند. بونوئل یک فیلمساز سوررئالیستِ رند، عصیانگر و آوانگارد بود؛ فیلمسازی که واقعیت را با رؤیا غافلگیر می‌کرد و از طریق مکانیزم‌های رؤیا به تاریک‌جاها و وجوهی ناپیدا و سرکوب‌شده از واقعیت رسوخ می‌کرد و بر آن‌ها نور می‌تاباند. او در فیلم‌هایش با رندی و شوخ‌طبعی و طنزی سیاه به قراردادهای مرسوم سیاسی و اجتماعی و فرهنگی و اخلاقی جهان حمله می‌کرد و آن‌ها را دست می‌انداخت. فیلم‌های بونوئل بی‌آنکه او خود را به هیچ چارچوب تنگِ ایدئولوژیکی محدود و مقید کند، رنگی از انتقاد سیاسی و اجتماعی داشتند. بونوئل جزو گروه سوررئالیست‌ها بود و با سردمداران این جنبش دوستی و همنشینی داشت. از دو فیلم اول او به نام‌های «سگ اندلسی» و «عصر طلایی» که بونوئل آن‌ها را با همکاری سالوادور دالی، نقاش مشهور سوررئالیست، ساخت به‌عنوان تولد سینمای سوررئالیستی یاد می‌شود. از دیگر فیلم‌های لوئیس بونوئل می‌توان به «ویریدیانا»، «جذابیت پنهان بورژوازی»، «ملک‌الموت»، «فراموش‌شدگان»، «شمعون صحرا»، «نازارین» و «شبح آزادی» اشاره کرد. او به‌خاطر فیلم «ویریدیانا» جایزۀ نخل طلای جشنوارۀ کن و به‌خاطر فیلم «جذابیت پنهان بورژوازی» جایزۀ اسکار بهترین فیلم غیرانگلیسی‌زبان را دریافت کرد. همچنین هفت فیلم بونوئل در نظرسنجی سال 2012 مجلۀ «سایت اند ساوند» از منتقدان، در فهرست دویست‌وپنجاه فیلم برتر همۀ دوران‌ها قرار گرفت. بونوئل دوبار هم نامزد دریافت جایزۀ نوبل ادبیات شد. از لوئیس بونوئل کتاب خاطراتی هم با عنوان «با آخرین نفس‌هایم» به‌جا مانده که یکی از جذاب‌ترین کتاب‌ها در ژانر اتوبیوگرافی است.