کتاب «تقسيم» اثر پيرو کيارا، ترجمهي مهدي سحابي، نشر مرکز
داستاني که به دوران تسلط فاشيسم در ايتاليا مربوط است آن هم از نويسندهاي که خود روبروي فاشيسم ايستاده بود. کتاب «تقسيم» اثر پيرو کيارا نخستينبار در سال 1964 منتشر شد و از آن زمان تا امروز همواره يکي از آثار پرفروش ادبيات قرن بيستم ايتاليا بوده است.
پيرو کيارا نويسنده مهمي در ادبيات قرن بيستم ايتاليا به شمار ميرود و رمان «تقسيم» را شاهکار او ناميدهاند.
کتاب «تقسيم» رماني است با نثري روان و بيتکلف همراه با نگرشي مستقيم و بيپيرايه به واقعيت و ايجاز و دقت بيان در روايت. اين ويژگيهاي داستاننويسي پيرو کيارا يادآور برخي ويژگيهاي جنبش نئورئاليسم است.
رمان «تقسيم» به زبانهاي متعددي هم ترجمه شده و به اعتقاد اغلب صاحبنظران و منتقدان بهترين رمان پيرو کيارا به شمار ميرود.
مروري بر کتاب «تقسيم»
در پيشاني کتاب «تقسيم» جملهاي از کتاب «دکامرون» بوکاچيو آمده است آنجا که ميگويد: «قصهاي بايد بگويم از چيزهاي کاتوليک و از فجايع و از عشق، کمي با هم آميخته...». نقل اين سطر از «دکامرون» در ابتداي رمان «تقسيم» بيدليل نيست و پس از خواندن داستان ارتباط ميان آنها معلوم ميشود.
رمان «تقسيم» از آن دست کتابهايي است که شروعي قابل توجه دارد و با چند پرسش درباره شخصيت محوري کتاب آغاز ميشود: «از کجا ميآمد؟ با آن قيافه جدي با سر و وضع مرتبي که در نگاه اول متشخص جلوه ميکرد از کدام شهر مهمي ميآمد؟ از کدام خانواده برجستهاي با سنت قديمي ملاحظه و توداري؟» اين پرسشها درباره کسي است که چند ماه بعد معلوم ميشد از مرکز استان به اينجا منتقل شده اما خودش از اهالي جايي به نام کانتهوريا است، دهکدهاي از ناحيه والکوويا در چند کيلومتري لوئينو.
براي ساکنان لوئينو عجيب است که همچو کسي، که متشخص به نظر ميرسد، از روستايي با سکنه دهاتي و خانوادههاي مهاجر خودش را بالا کشيده و شده باشد کارمند اداره دارايي ولو کارمندي دونپايه. نام او امرنتزيانو پارونتزيني است. ماجراي کتاب «تقسيم» با آمدن او به لوئينو آغاز ميشود. او در اين شهر کوچک يک اتاق مبله اجاره کرده و با رستوراتي قرار شام و ناهار ماهانه گذاشته و برنامهاي منظم براي زندگياش پيش گرفته است.
شخصيت اصلي رمان «تقسيم» چنان با نظم و ترتيبي زندگياش را سامان داده که در لوئينو مشهور شده است. مشهور به آدمي جدي و بسته، به جديت يک سوئيسي، که خيلي کم حرف ميزد و با هيچ کس خودماني نبود. امرنتزيانو پارونتزيني يکي از بيست يا سي چهره بوروکراسي دولتي لوئينو اما برخلاف ميل خودش با وجهه يک شخصيت ملي مطرح، به خاطر سرنوشت خاصي که از بقيه صاحبمنصبها متمايزش ميکرد: «مردم سنش را برآورد کرده بودند: چهل و پنج سال. ميدانستند کارمند رسمي دولت و مالک قسمتي از يک خانه نيمهمخروبه در کانتهوريا، تکهاي زمين مشجر و يک مزرعه تقريبا باير است. متوجه شده بودند که سه کت، يک پالتو، يک باراني، دو کلاه و سه جفت کفش دارد. حساب کرده بودند که روزي هفت تا ده سيگار ماچدونيا ميکشد.»
در رمان «تقسيم» امرنتزيانو پارونتزيني، آنطور که ديديم، نخست يک کارمند ساده اداره دارايي است که از يک روستا به شهري کوچک آمده است. نظم زندگي اين تازهوارد او را مورد توجه اهالي قرار ميدهد و به مرور به شهرت ميرسد اما اصل ماجرا به بعد از مرگش مربوط است. به جايي که او به دليل يک سوء تفاهم که ميتواند خندهدار هم به نظر آيد به اسطورهاي ملي تبديل ميشود. امرنتزيانو پارونتزيني در دوران زندگياش آدم تودار و بستهاي بود و از درون زندگياش چيزي درز نميداد اما بعدتر زندگياش در داخل خانه هم او را به اسطورهاي ديگر تبديل ميکند.
درباره پيرو کيارا نويسنده کتاب «تقسيم»
پيرو کيارا داستاننويس شهير قرن بيستمي ايتاليا است که در سال 1913 متولد شد. کيارا نيز مثل بسياري از نويسندگان و روشنفکران دهههاي ابتدايي قرن بيستم دوران وحشتآور جنگ و قدرت گرفتن فاشيسم را تجربه کرد. او در سالهاي جواني و پيش از آنکه به عنوان نويسنده شناخته شود مشاغل مختلفي را در ايتاليا و فرانسه داشت و تا پيش از قدرت گرفتن فاشيسم در ايتاليا مدتي به عنوان کارمند دولت نيز مشغول کار بود. اما با ظهور رژيم فاشيستي او در دادگاه ويژه به خاطر فعاليتهاي سياسي محکوم شد و در نتيجه مجبور شد به سوئيس بگريزد. پيرو کيارا پس از جنگ و شکست رژيم فاشيستي به زادگاهش ايتاليا بازگشت و به عنوان منتقد و پژوهشگر ادبيات و هنر فعاليت کرد و امروز به خصوص به عنوان متخصص ادبيات قرن هجدهم ايتاليا شناخته ميشود. او کار ادبيات را با سرودن شعر آغاز کرد و در دوره ابتدايي فعاليتهايش چند کتاب شعر و نيز نثر شاعرانه منتشر کرد و اين روند تا اواسط دهه 1950 ادامه دارد. پس از آن دوره ديگري در کار آفرينش ادبي کيارا آغاز ميشود و او به سراغ داستاننويسي ميرود و درواقع اين دوره اوج کاري او است. کيارا به خصوص در قصهگويي شفاهي متبحر است و او را استاد قصهگوي ايتاليا ميشناسند. از پيرو کيارا بيش از سي رمان به جا مانده و ميتوان گفت که کتاب «تقسيم» مهمترين اثر او است. کيارا در سال 1986 از دنيا رفت.
درباره ترجمه کتاب «تقسيم»
کتاب «تقسيم» با ترجمه مهدي سحابي در نشر مرکز منتشر شده است.
مهدي سحابي، مترجم، نقاش، مجسمهساز، داستاننويس، روزنامهنگار و عکاس ايراني بود که در سال 1322 در شهر قزوين متولد شد و در هجدهم آبان 1388 از دنيا رفت. سحابي چهرهاي بهواقع چندوجهي بود و علايقي متعدد داشت و اين به روشني در کارنامه پربار به جا مانده از او قابل مشاهده است. در ميان فعاليتهاي مختلف سحابي، ترجمه ادبي مهمترين دغدغه و کار او بود و امروز هم او اغلب با ترجمههايش به خصوص از مارسل پروست و لويي فردينان سلين به ياد آورده ميشود. سحابي به جز کار ترجمه به مجسمهسازي و نقاشي و داستاننويسي هم ميپرداخت و خودش را نقاش روزهاي تعطيل ميناميد به اين معنا که شش روز در هفته ترجمه ميکند و مينويسد و يک روز نقاشي ميکند. سحابي با سه زبان فرانسه و ايتاليايي و انگليسي آشنا بود. او پس از تحصيلات متوسطه به تحصيل در رشته نقاشي در تهران مشغول ميشود اما آن را نيمهکاره رها ميکند و به ايتاليا ميرود تا در آنجا در رشته کارگرداني سينما تحصيل کند. اما اين را هم به پايان نميرساند و مدتي در ايتاليا و فرانسه زندگي ميکند و سپس در اوايل دهه پنجاه به ايران برميگردد و چون نميتواند با سينماي ايران ارتباطي برقرار کند روي به روزنامهنگاري ميآورد و سپس نوشتن و ترجمه بدل به حرفه اصلياش ميشود. «در جستوجوي زمان از دست رفته»، «مرگ قسطي»، «مزدک»، «گارد جوان»، «بابا گوريو»، «سرخ و سياه»، «مادام بوواري»، «بارون درختنشين» و «تربيت احساسات» عناوين برخي از مهمترين ترجمههاي مهدي سحابي هستند.
