ایران و سازمان سیا: بازنگری در سقوط دولت مصدق

کتاب «ایران و سازمان سیا» نوشته «داریوش بایندر»
بازنگری در سقوط دولت مصدق
Iran and the CIA :The Fall of Mosaddeq Revisited
کتاب «ایران و سازمان سیا» نوشته «داریوش بایندر» به بخشی از تاریخ ایران نگاه و تحلیلی تازه دارد. «داریوش بایندر» با توجه به اسناد بایگانی شده سازمان سیا و وزارت امورخارجه آمریکا در کتابش دیدگاهی تازه به مخاطب ارائه می‌کند. کنکاش و جستجو در بعضی وقایع تاریخی همچنان برای بسیاری از افراد مهم و قابل توجه است. یکی از این ماجراهای تاریخی در ایران، بی شک کودتای 28 مرداد و سقوط دولت مصدق است که همواره بسیاری از مورخان و مفسران تاریخی و سیاسی درباره آن تحلیل‌هایی نوشته‌اند. دیدگاههای جدید و نگرش‌های نو و تطبیق با اسناد مطالعات از دیگر بررسی‌هایی است که مفسران درباره وقایع تاریخی انجام می‌دهند. دکتر «محمد مصدق» یکی از پرچمداران نهضت ضد استعماری بود. در سال 1330 «محمد مصدق» به نخست وزیری رسید و در گام نخست نفت ایران را ملی کرد. همین حرکت و اقدام او سبب شد، انگلیسی‌ها طرح سقوط او را برنامه‌ریزی کنند. سرانجام کودتای 28 مرداد شکل گرفت. کودتایی که توسط سازمان سیا و ام آی سیکس و با حمایت روحانیون، شاه و ارتش انجام شد. نتیجه آن هم مشخص بود؛ برکناری مصدق و سقوط دولت او. 60 سال پس از کودتای 28 مرداد سازمان سیا اسنادی منتشر کرد که دخالت مستقیم خودش در کودتای ایران را نشان می‌داد. «داریوش بایندر» در کتاب بعضی مسائل و علت‌های سقوط دولت مصدق را مورد بازبینی قرار می‌‌دهد. بایندر در «ایران و سازمان سیا» می‌کوشد پژوهش‌هایی بدون پیش‌داوری‌های ایدئولوژیک برای مخاطبش بیان کند
مروری بر کتاب «ایران و سازمان سیا»
نویسنده در مقدمه کتاب توضیح می‌دهد که چرا و چگونه به این موضوع علاقه‌مند شده است. سپس بررسی چند کتاب و پیگیری رسانه‌‌ها را درباره موضوع کودتا و ام آی سیکس برای مخاطب شرح می‌دهد. مطالب اصلی کتاب در بخش‌‌هایی طبقه‌بندی شده‌اند. کتاب «ایران و سازمان سیا» دارای هشت فصل است. فصل نخستین: زمینه‌های سیاسی، دخالت و نفوذ بیگانگان، نقش حزب توده، بحران آذربایجان و مسائل مربوط به آن را مورد نظر و توجه داشته است. روی کار آمدن دکتر مصدق و شرح و توضیح بحران‌ و اتفاقات نفت، فصل دوم کتاب را تشکیل می‌دهد. فصل سوم به شکل‌گیری دولت دوم محمد مصدق اختصاص دارد. قرار گرفتن دولت دکتر مصدق در سراشیبی و شرح ماجرای سرنگونی از چهارمین فصل آغاز و تا پایان فصل پنجم کتاب ادامه دارد. نویسنده به بررسی و دیدگاه موشکافانه کودتای 28 مرداد در فصل ششم می‌پردازد. در هفتمین قسمت جرقه جریانات ذکر شده و حلقه گمشده آن مورد تحلیل قرار می‌گیرد و در نهایت نویسنده در پایان کتاب در فصل هشتم ارائه چکیده‌ای از موارد بیان شده از ابتدا تا انتها را خلاصه مطرح می‌کند و یک نتیجه کلی از علل شکست دکتر مصدق ارائه می‌دهد.
«داریوش بایندر» در مقدمه کتاب «ایران و سازمان سیا» نوشته است: «مصدق در مقام یک شخصیتی به حساب آورد که پابندهای استعمارنو را از پاهای نشاط و پویایی اصلی ایران ـ صنعت نفت ـ برگرفت. او در عرصه بیداری جهان سوم در برهه پس از جنگ جهانی دوم فعال و اثرگذار و البته بدون خطا و اشتباه نبوده است.خطاهای راهبردی او، به عوامل داخلی که موجب سقوط وی شد، کمک کرد، اما این واقعیت نباید ایرانیان را از تحسین خاطره او و ارج نهادن به دستاوردهای تاریخی‌اش، بازدارد.»


درباره نویسنده کتاب «ایران و سازمان سیا»
داریوش بایندر
درباره ترجمه فارسی کتاب «ایران و سازمان سیا»
کتاب «ایران و سازمان سیا» با عنوان فرعی «بازنگری در سقوط دولت مصدق» توسط «بهمن سراحیان» به فارسی برگردانده شده است. کتاب «ایران و سازمان سیا: بازنگری در سقوط دولت مصدق» ازسوی بنگاه ترجمه و نشر کتاب پارسه برای علاقه‌مندان منتشر شده است.
رتبه کتاب «ایران و سازمان سیا» در گودریدز: 4.2 از 5